Oraqşəkilli qulançar

Oraqşəkilli qulançar (lat. Asparagus falcatus) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin qulançarkimilər fəsiləsinin qulançar cinsinə aid bitki növü.

Oraqşəkilli qulançar
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Birləpəlilər Dəstə: Qulançarçiçəklilər Fəsilə: Qulançarkimilər Yarımfəsilə: Asparagoideae Cins: Qulançar Növ: Oraqşəkilli qulançar
Beynəlxalq elmi adı
Asparagus falcatus L., 1753
Şəkil axtarışı NCBI   77334 EOL   987745

Təbii yayılması

Yabanı halda bu bitkiyə Şri-Lankada və Afrikanın tropik və ya cənub-şərq regionlarında rast gəlinir.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 15 m-ə qədər oln sarmaşan bitkidir. Yarpağının uzunluğu 7–8 sm, oraqşəkillidir. Oraqşəkilli qulançar yeməli qulançarın qohumudur və bu cinsin əksər növləri kimi ensiz "yarpaqları" ilə fərqlənir. "Yarpaqları" əslində şəklini dəyişmiş zoğlardır (fylokladium); onlar 3–4 ədəd olmaqla dəstələrə yığılmışdır. Sonradan yarpaqları uzanır və oduncaqlaşır. Çiçəkləri ağdır. Yazda çiçəkləyir. Oraqşəkilli qulançar xırda, zərif qoxulu çiçəkləri qonur giləmeyvələr əmələ gətirir. Qulançarın ağ kökləri sonradan oduncaqlaşır və öz görünüşü ilə qırmızı turpun kök meyvələrinə bənzəyir.

Ekologiyası

Oraqşəkilli qulançar zərərverici və xəstəliklərə davamlıdır. Gövdələrindəki qarmaqvari iynələri onları cücü yeyən heyvanlardan qoruyur. Qulançarın köklərinin sərbəst inkişafı üçün məhsuldar gilli torpağa əkmək lazımdır.

Azərbaycanda yayılması

2003-cü ildə Mərdəkan dendrarisində introduksiya olunmuşdur.

İstifadəsi

Tək və qrup əkinlərində, canlı çəpərlərin salınmasında bitkinin gövdələrini bambukdan olan qövsvari dirəklərə bağlamaq və ya onlardan yaşıl sütun yaratmaq olar. Növün budaqları dekorativ yarpaqlı çiçəkli bitkilər üçün gözəl fon yaradır.