Oliviya Deym Kempbell (ing. Olive Dame Campbell; 1882[1][2][…] – 14 iyun 1954[3]) — amerikalı folklorşünas.
| Oliviya Deym Kempbell | |
|---|---|
 Oliviya Deym Kempbell, Şimali Karolina ştatının Brastoun şəhərindəki Con Kempbell Xalq Məktəbinin qurucusu | |
| Doğum tarixi | 1882[1][2][…] |
| Vəfat tarixi | 14 iyun 1954[3] |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | tarixçi, maarifçi |
Oliviya Deym Kempbell Medford, Massaçusetsdə anadan olmuşdur. Onun atası xüsusi bir orta məktəbin rəhbəri idi, bu səbəbdən təhsil onun həyatında mühüm rol oynamışdır. O, Tafts Kollecini bitirmişdir. Oliviya, ondan yaşca böyük olan və missioner müəllim kimi fəaliyyət göstərən Con Çarlz Kempbell ilə tanış olmuş və ailə qurmuşdur.[4] Con daha sonra tanınmış pedaqoq və sosial islahatçı olmuşdur. O, Conun ikinci həyat yoldaşı idi və birlikdə Apalaçiyaya səfər etmişlər. Burada Con bölgənin sosial və mədəni şəraitini araşdırmaq üçün qrant almışdı. Oliviya, yerli sakinlərin oxuduğu balladaların ingilis və şotland-irland xalq mahnıları ilə dərin əlaqəyə malik olduğunu müşahidə etmişdir. O, topladığı balladaları Sesil Şarp ilə birlikdə Cənubi Apalaçiyadan İngilis Xalq Mahnıları adlı kitabda nəşr etdirmişdir. Bu kolleksiya sonralar Songcatcher adlı 2000-ci il dram filminə ilham vermişdir.[5]
Cəmi on iki il evli olduqdan sonra Con vəfat etmişdir. Onun ölümündən sonra Oliviya onların birlikdə topladığı materialları tərtib edərək Cənub dağlısı və onun vətəni adlı əsəri ərsəyə gətirmiş və bunu Con Kempbellin adı ilə nəşr etdirmişdir. Oliviya, Amerika-Skandinaviya Fondu tərəfindən maliyyələşdirilən bir təqaüdlə Kopenhagenə səfər edərək Danimarka xalq məktəbi modelini araşdırmışdır.[4] Onun məqsədi Apalaçiya bölgəsində təhsil sistemini yenidən canlandırmaq idi. Səfər zamanı o, bacısı Deyzi Deym və həmkarı Marqerit Batler ilə birlikdə Danimarka, Norveç, İsveç və Finlandiyanı ziyarət edərək yerli məktəbləri araşdırmışdır.
Oliviya vətənə qayıtdıqdan sonra mərhum həyat yoldaşının şərəfinə Şimali Karolinanın Brastoun şəhərində Con C. Kempbell Xalq Məktəbini təsis etmişdir. Bu məktəb Skandinaviya təhsil modelinə əsaslanırdı. Burada nə qiymət verilirdi, nə də kimsə uğursuz hesab olunurdu.[6] Əsas məqsəd təhsil vasitəsilə insanlara həyat keyfiyyətlərini yaxşılaşdırmaqda kömək etmək idi. Oliviya kənd təsərrüfatı praktikasını inkişaf etdirmək və bölgədə yoxsulluğu azaltmaq üçün proqramlar həyata keçirmişdir. O, həmçinin yerli sakinlərin taxta oyma sənəti ilə məşğul olmasına təşviq etmişdir.[7] Beləliklə, Brastoun Oymaçılar qrupu yaranmış və onlar əvvəlcə Oliviyanın dizaynlarını hazırlamış, sonra isə öz yaradıcılıqlarını inkişaf etdirmişlər.[8]
Oliviya balladalar və əl işlərinin toplanması üzərində çalışaraq həyatını bu işə həsr etmişdir. O, dəqiqliyi, yumor hissi və diqqətlə dinləmə bacarığı ilə tanınırdı. Onun övladları olmasa da, topladığı xalq mahnıları və əl işləri, eləcə də yaratdığı məktəb onun mirası olaraq qalmaqdadır.[9]
Bu gün Xalq Məktəbi yerli sakinlər və dünyanın müxtəlif yerlərindən gələn tələbələr üçün təhsil imkanları yaradır. Səhər Mahnısı adlı ənənə tələbələrə günə bölgənin musiqi və hekayələri ilə başlamaq şansı verir. Tələbələr və müəllimlər birlikdə yemək yeyir, təbiətdən əldə edilən məhsulları istehlak edirlər.[10][11]
Həftə ərzində tələbələr müxtəlif sənət və əl işləri dərslərinə qatılırlar. Bu dərslərə qaraçılıq, keramika, toxuculuq, ağacoyma, kitab sənəti, bağçılıq, təbiət elmləri, yemək bişirmə, daş hörgü, hekayə danışma və musiqi alətlərinin hazırlanması daxildir. Məktəbin "Şumu çəkərkən oxu" devizi Oliviyanın təhsil və cəmiyyət arasında yaratmaq istədiyi harmoniyanı ifadə edir. 2008-ci ildə Revels Repertuar Şirkəti Oliviya və onun topladığı musiqiyə həsr olunmuş Dağlardan Səslər adlı tamaşa hazırlamış və bu, Massaçusetsdə səhnəyə qoyulmuşdur. 2016-cı ildə In Good Company, Inc. adlı yeni teatr qrupu bu tamaşanı yenidən səhnələşdirmişdir.[12]
- Cənub dağlarından mahnılar və balladalar
- Danimarka xalq məktəbi: Şimali Avropada təsiri
- Amerika mahnı və balladaları üzrə əlavə materiallar
- ↑ 1 2 Beynəlxalq standart ad identifikatoru. 2012.
- ↑ 1 2 Olive Dame Campbell // CONOR.SI.
- ↑ 1 2 Library of Congress Authorities (ing.). Library of Congress.
- ↑ 1 2 John Charles Campbell and Olive D. Campbell Papers, 1865–1962, Southern Historical Collection, The Wilson Library, University of North Carolina at Chapel Hill. http://www.lib.unc.edu/mss/inv/c/Campbell,John_Charles_and_Olive_D.html#d1e195
- ↑ From “Mrs. John Campbell,” Southern Mountain Life and Work (April 1925):6
- ↑ "John C. Campbell Folk School". Folkschool.org. 2013-12-16. İstifadə tarixi: 2013-12-22.
- ↑ Henry Leach, 1922, The American-Scandinavian Review, Vol.10, No.1, American Scandinavian, NY, 437.
- ↑ Marguerite Butler Bidstrup, “To Denmark,” Mountain Life and Work 4 (1954): 14.
- ↑ A Unique History, The John C. Campbell Folk School in Brasstown, North Carolina, https://www.folkschool.org/index.php?section=articles&article_cat_id=5&article_id=5
- ↑ Revels Repertory company Arxivləşdirilib 2009-04-06 at the Wayback Machine.
- ↑ Smith, Margaret. "Reveling in the Revels at Winchester concert – Bolton, MA – The Bolton Common". Wickedlocal.com. 2009-05-13. İstifadə tarixi: 2013-12-22.
- ↑ Inventory of the John Charles Campbell and Olive D. Campbell Papers, 1865–1965, in the Southern Historical Collection, University of North Carolina at Chapel Hill