Oktanol-1 – üzvi maddə olub, yağ spirtlərinin sinfinə aiddir. Sitrus efir yağlarının tərkibində (qreypfrut yağında, apelsin yağında) olur. Spirtdə, petroleyn efirində yaxşı, suda isə pis həll olur. Tünd yağlı-sitrus iylidir.
| Oktanol-1 | |
|---|---|
 | |
| Ümumi | |
| Sistematik adı | Oktanol; n-oktanol |
| Kimyəvi formulu | C8H17OH |
| Molyar kütlə | 130,23 q/mol |
| Fiziki xassələri | |
| Sıxlıq | 0,824 q/sm³ |
| Termik xüsusiyyətlər | |
| Ərimə nöqtəsi | -16 (1013 qPа) °S |
| Qaynama nöqtəsi | 195 °S |
| Təsnifatı | |
| CAS-da qeyd. nöm. | 111-87-5 |
| PubChem | 957 |
| ChEBI | 16188 |
| ChemSpider | 932 |
Sənayedə oktanol Tsiqler üsulu ilə etilen və trietilalüminumdan əmələ gələn spirtlərin rektifikasiyası ilə alınır:
- Al(C2H5)3 + 9 °C2H4 → Al(C8H17)3 + 3O + 3H2O → 3 °C8H17OH + Al(OH)3
Oktanolu həmçinin oktan tuşusu və onun efirlərinin, eləcə də, kokos yağından alınan yağ turşularının oktil efirlərinin hidrogenləşməsindən alırlar.
Parfüm kompozisiyalarının, ətirlərin və qida esensiyalarının tərkib hissəsi kimi tətbiq olunur. n-Oktanol – su binar sistemi famakoloji kimyada tətbiq olunur, belə ki, bir çox birləşmələrin lipofilliyini qiymətləndirmək üçün əlverişli modeldir. C. Hansh oktanolu lipidlərlə formal oxşar olduğuna görə (uzun alkil zənciri və həm protondonor, həm də akseptor xassələr göstərən funksional qruplar) lgP-ni təyin etmək üçün standart həlledici kimi qəbul etmişdir.
Selikli qişanı qıcıqlandırır, görmə və parenximal orqanlara (qaraciyər, dalaq, mədəaltı vəz və s.) təsir göstərir. Buraxıla bilən qatılıq həddi (BQH) 10 mq/m2-dir.
- Хейфиц Л. А., Дашунин В. М. Душистые вещества и другие продукты для парфюмерии.— М.: Химия, 1994. — 256 с. – 2000 экз. – ISBN 5-7245-0967-9.
- Войткевич С.А. 865 душистых веществ для парфюмерии и бытовой химии. – М.: Пищевая промышленность, 1994. — 594 с. — 1000 экз.
- Кнунянц И. Л. Химическая энциклопедия. – М.: Большая российская энциклопедия, 1992. — Т. 3. — 639 с. — 50 000 экз.
- Энциклопедия МОТ по охране труда. Раздел Сернистые соединения, органические