Nurlan Cumaqulu oğlu Bətpenov (qaz. Нұрлан Жұмағұлұлы Бәтпенов; 29 avqust 1949 – 15 iyul 2020) — qazaxıstanlı alim, travmatoloq-ortoped, tibb elmləri doktoru (1997), professor, Qazaxıstan Milli Elmlər Akademiyasının üzvü. O, Qazaxıstan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyinin Travmatologiya və Ortopediya Elmi-Tədqiqat İnstitutunun (2001-ci ildən) qurucusu və ilk direktoru, həmçinin Qazaxıstan Travmatoloq-Ortopedlər Assosiasiyasının prezidenti olmuşdur.
| Nurlan Bətpenov | |
|---|---|
| qaz. Нұрлан Жұмағұлұлы Бәтпенов | |
| Doğum tarixi | 29 avqust 1949 |
| Vəfat tarixi | 15 iyul 2020 (70 yaşında) |
| Elmi dərəcəsi | |
| Elmi adı | |
| Təhsili | |
| Mükafatları |
          |
Nurlan Cumaqulu oğlu Bətpenov 29 avqust 1949-cu ildə Qazaxıstanın Molotov rayonunun Balkaşino kəndində anadan olub. 1952-ci ildə valideynləri ilə birlikdə Akkol şəhərinə köçüb, 2 nömrəli Akkol şəhər orta məktəbində təhsil alıb. O, 1972-ci ildə Tselinoqrad Dövlət Tibb İnstitutundan məzun olub və daha sonra Tselinoqrad vilayət kliniki xəstəxanasının travmatologiya və ortopediya şöbəsində həkim-ordinator kimi fəaliyyət göstərib.[1]
Bətpenov Moskvadakı N. N. Priorov adına Travmatologiya və Ortopediya Mərkəzi İnstitutunun aspiranturasında "Çoxsaylı və kombinəolunmuş travmalar zamanı qollarda diafizar və metafizar sınıqların müalicəsi" mövzusunda namizədlik dissertasiyası, daha sonra 1996-cı ildə "Böyük oynaqlarda deformasiyalı artrozdan əziyyət çəkən xəstələrdə davamlı remissiya şəraitində müalicə sisteminin işlənməsi" mövsusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib.
O, 1972–1976-cı illərdə Tselinoqrad vilayət kliniki xəstəxanasının travmatologiya və ortopediya şöbəsində ordinator-həkim, 1976–1991-ci illərdə isə Tselinoqrad Dövlət Tibb İnstitutunun (daha sonra Akmola Tibb Akademiyası adlanıb) travmatologiya, ortopediya və hərbi sahə cərrahiyyəsi kafedrasının assistenti kimi fəaliyyət göstərib. 1991–1998-ci illərdə Akmola Tibb Akademiyasının iqtisadi məsələlər üzrə prorektoru, 1998–2001-ci illərdə isə tədris və iqtisadi işlər üzrə birinci prorektoru olub.
Nurlan Bətpenov 9 fevral 2001-ci ildən etibarən Qazaxıstan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyinin Travmatologiya və Ortopediya Elmi-Tədqiqat İnstitutunun direktoru olub. O, 2002-ci ildən təsisçisi olduğu "Travmatologiya və ortopediya" (qaz. Травматология және ортопедия) jurnalının baş redaktoru,[1] həmçinin Beynəlxalq Neyrocərrahiyyə, Ortopediya və Travmatologiya Cəmiyyətinin (ing. Société Internationale de Chirurgie Orthopédique et de Traumatologie – SICOT) üzvüdür.
Nurlan Bətpenov 15 iyul 2020-ci ildə Astanada vəfat etmiş və Astana şəhər qəbiristanlığında (müsəlmanlar üçün ayrılmış sahədə) dəfn olunmuşdur.
Professor Nurlan Bətpenovun 770-dən çox çap olunmuş elmi əsəri var və bunlara 12 monoqrafiya, "Sümük çanağının ümumi endoprotezləşmə sistemi" adlı üç dildə hazırlanmış kataloq, 32 tədris və metodik vəsait, 60-dan çox müəlliflik şəhadətnaməsi və patent daxildir. Onun rəhbərliyi ilə 6 doktorluq və 20 namizədlik dissertasiyası müdafiə olunub.
Onun hazırladığı "Kaз НИИТО" adlı yeni çanaq endoprotezi modeli hal-hazırda Almaniyada istehsal olunur və Qazaxıstanda Travmatologiya və Ortopediya Elmi-Tədqiqat İnstitutunda və tibbi təşkilatlarda aktiv şəkildə istifadə olunur.
3 noyabr 2022-ci ildə Astana şəhərində Nurlan Bətpenovun xatirə büstünün açılışı olub.[2]
- Qazaxıstanın əməkdar xadimi
- Akkol rayonunun fəxri vətəndaşı (2015)
- Əl-Fərabi adına Qazaxıstan Respublikasının Dövlət Mükafatı (2015)[3][4][5]
- "Parasat" ordeni (15 dekabr 2015-ci il)
- "Kurmet" ordeni (15 dekabr 2011-ci il)[6][7]
- "Əməkdə fərqlənməyə görə" medalı (Qazaxıstan).
- "Qazaxıstanın müstəqilliyinin 10 illiyi" yubiley medalı (2001)
- "Astana şəhərinin 10 illiyi" yubiley medalı (2008)
- "Qazaxıstan Respublikasının müstəqilliyinin 20 illiyi" yubiley medalı (2011)
- "Qazaxıstan Respublikasının müstəqilliyinin 25 illiyi" yubiley medalı (2016)
- "Nur Otan" partiyasının "Fəal fəaliyyətinə görə" medalı
- SSRİ Xalq Təsərrüfatı Nailiyyətləri Sərgisinin bürünc medalı.
- "SSRİ ixtiraçısı" döş nişanı
- Qazaxıstan Respublikasınnı Milli Tibb Assosiasiyasının "Altın Dəricər" döş nişanı[1]
- ↑ 1 2 3 БАТПЕНОВ Нурлан Джумагулович — Доктор медицинских наук, профессор.
- ↑ "Памятник легендарному врачу Нурлану Батпенову открыли в Астане". www.inform.kz. 2022-11-03. 2022-11-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-06.
- ↑ "Нурсултан Назарбаев вручил премии ведущим казахстанским ученым 14 декабря 2015 года". 2019-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-05.
- ↑ "Президент РК наградил лауреатов госпремии 2015 года в области науки и техники". 2016-06-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-05.
- ↑ "Лауреаты Государственной премии Республики Казахстан в области науки и техники". 2021-05-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-06-06.
- ↑ "Вручены государственные награды 2011 года". 2019-12-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-05.
- ↑ "Накануне 20-летия Независимости страны Глава государства Нурсултан Назарбаев вручил в Акорде государственные награды Республики Казахстан". 2020-01-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-05.