Numan Kurtulmuş

Numan Kurtulmuş 15 sentyabr, 1959-cu ildə Ordunun Ünyə vilayətində anadan olub.^[1] Adını daşıdığı babası Numan Kurtulmuş Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsində Çanaqqala, Ərzurum, Batumi və Azərbaycan cəbhələrində mayor rütbəsində xidmət etmiş, Balkan müharibəsi və Sakarya döyüşündə yaralanaraq veteran olub təqaüdə çıxmışdır.^[2] Bundan əlavə, babası latın hərfləri ilə yazılmış ilk türk ilmihal kitabı kimi tanınan Amentü Şerhinin^[3] müəllifidir.^[4]

Atası — Dr. Adı İsmayıl Niyazi Kurtulmuş hazırda ailəsi ilə birlikdə İstanbulun Fatih səmtində yaşayır.

Numan Kurtulmuş 1988-ci ildə ailə həyatı qurub. Həyat yoldaşı — Sevgi Kurtulmuş, Ayşə, İsmail və Emir adlı üç övladı var. Fənərbaxça^[5] komandasını dəstəkləyir.

Orta təhsilini İstanbul İmam Hatip Liseyində alıb. 1982-ci ildə İstanbul Universitetinin Biznesin idarə edilməsi fakültəsində bakalavr təhsili alıb, 1984-cü ildə isə magistratura təhsilini tamamlayıb.

1988-1989-cu illərdə Temple Universitetinin School of Business & Management məktəbində təhsilini davam etdirmək üçün ABŞ-a getdi. 1990-1993-cü illərdə Kornell Universitetinin New York State School of Industrial & Labor Relationsda dəvətli professor kimi çalışmışdır. 1992-ci ildə İstanbul Universitetində doktorluq dərəcəsi aldı.

1994-cü ildə İstanbul Universitetinin İqtisadiyyat fakültəsində dosent, 2004-cü ildə isə professor oldu.^[6] Bir müddət “müəllimlərin müəllimi”^[7] kimi tanınan Səbahəddin Zaimin köməkçisi kimi çalışmışdır.^[8]

Təhsil aldığı İstanbul Universitetinin İqtisadiyyat fakültəsində Siyasət, Əmək iqtisadiyyatı və insan resurslarının idarə edilməsi kafedralarında müəllim kimi çalışmışdır.

Bundan əlavə, müxtəlif beynəlxalq və türk təşkilatlarının simpozium və seminarlarında məruzəçi kimi iştirak etmişdir. 2010-2012-ci illər arasında İstanbul Ticarət Universitetində iqtisadiyyat və beynəlxalq əlaqələr üzrə dərs deyib. İngilis dilini mükəmməl bilir.

“Post-sənaye transformasiyası” və “İnsan resurslarının idarə edilməsinin yapon modeli” kitabları ilə yanaşı, onun “Məlumat bazası yanaşması ilə inventar idarəetməsinin inteqrasiyası” və “Sənaye münasibətlərinin tipik insan nöqteyi-nəzərindən dəyişdirilməsi” mövzularında namizədlik və doktorluq dissertasiyaları və çoxsaylı nəşr olunmuş məqalələri var.

Kurtulmuş 2020-ci ildə “Türkiyənin Gələcəyə Daşıyıcısı” kitabını nəşr etdirərək, müxtəlif elm sahələrinin köməyi ilə bugünkü dünyanın bu günü və gələcəyi ilə bağlı qiymətləndirmələrini təqdim edir.^[9]

Siyasi həyatına Fazilət partiyasında başlayan Kurtulmuş 2001-ci ildə Fazilət partiyası Türkiyə Konstitusiya Məhkəməsi tərəfindən bağlandıqdan sonra Səadət Partiyasına keçib. 2008-ci ildə partiyanın qurultayında partiya sədri seçilib, 2010-cu ildə isə partiyasını tərk edərək Xalqın Səsi Partiyasını (HAS) yaradıb. Daha sonra Rəcəb Tayyib Ərdoğanın təklifi ilə 2012-ci ildə Ədalət və İnkişaf Partiyası ilə HAS Partiyası birləşdi. Bu inteqrasiya çərçivəsində Xalqın Səsi Partiyasının özünün dağılmasından sonra Kurtulmuş və bir çox partiya üzvü AK Partiyaya üzv oldu.

1998-ci ildə Nəcməddin Ərbakan ilə birlikdə siyasi həyata qədəm qoyub, Fəzilət partiyasının İstanbul İl sədri və Ümumi İdarə Heyətinin üzvü vəzifələrində çalışıb. 2001-ci ildə Fəzilət partiyası bağlandıqdan sonra Səadət partiyasına üzv olub.

Numan Kurtulmuş Səadət Partiyasının İstanbul İl sədri və sədr müavini vəzifələrində, 2008-ci il oktyabrın 25-dək partiya sədrinin siyasi məsələlər üzrə müavini vəzifəsində çalışıb. 17 oktyabr 2008-ci ildə Səadət Partiyasının o zamankı sədri Recai Kutan 26 oktyabr 2008-ci ildə Ankarada keçirilən qurultayın mətbuat konfransında Numan Kurtulmuşun sədirliyə namizəd olacağını açıqlamışdı.^[10][11][12] "İndi xoşbəxtlik!" ("Saadet Şimdi!") şüarı ilə Ankara Atatürk İdman salonunda keçirilən 3-cü Böyük Qurultayda 946 etibarlı səsdən 924-nün hamısını alaraq Səadət Partiyasının sədri seçilib.^[13][14]

2010-cu ildə Səadət partiyasının lideri Nəcmeddin Ərbakan ilə fikir ayrılığı yarandı və Numan Kurtulmuş partiyadan istefa etdi.^[15]

Kurtulmuş istefasından sonra Xalqın Səsi Partiyası adlı siyasi hərəkata başladığını açıqladı.^[16]

Kurtulmuşun Sivilizasiya Siyasəti Hərəkatı ətrafında bir araya gələn 235 nəfər 1 noyabr 2010-cu ildə Xalqın Səsi Partiyasını (HAS Partiyası) qurduqlarını açıqladı.^[17] Qurucu sədri olduğu HAS Partiyasının 28 noyabr 2010-cu il tarixində Ankara Atatürk İdman salonunda yaranmasının 28-ci günündə keçirilən 1-ci Növbəli Qurultayında 210 nümayəndədən 207-nin səsini toplayaraq partiya sədri seçildi.^[18] Onun sədrliyi dövründə partiya 2011-ci ildə Türkiyədə keçirilən ümumi seçkilərdə 0,77 faiz səs toplayıb.

2 iyul 2012-ci ildə AK Partiya sədri və baş nazir Rəcəb Tayyib Ərdoğan Kurtulmuşa AK Partiya ilə HAS Partiyasının birləşməsini təklif edib.^[19] İki tərəfin səlahiyyətli orqanlarının qəbul etdiyi qərara əsasən birləşmə prosesi başlandı. Nümayəndələrini ümumi qurultaya çağıran HAS Partiyası 19 sentyabr 2012-ci ildə keçirilən fövqəladə qurultayda etibarlı 177 səsdən 165-i "birləşmə səbəbiylə dağılmaq" qərarı ilə bağlandı. ^[20]

HAS Partiyasının dağılmasından sonra Kurtulmuş 22 sentyabr 2012-ci ildə İstanbulda keçirilən tədbirdə bir çox partiya üzvü ilə birlikdə AK Partiya sıralarına qatıldı.^[21]

• 30 sentyabr 2012-ci ildə Ankarada keçirilən AK Partiyanın 4-cü Adi Böyük Qurultayında Mərkəzi Qərar və İdarə Heyətinə üzv seçilən Kurtulmuş iqtisadiyyat üzrə məsul sədr müavini təyin edilib.^[22]
• 2014-cü il avqustun 10-da keçirilən 2014-cü il Türkiyə prezident seçkilərində Rəcəb Tayyib Ərdoğanın prezident seçilməsindən sonra o, 62-ci Hökuməti qurmaqla həvalə edilmiş Əhməd Davudoğlunun kabinetində baş nazirin müavini olub.^[23]
• İyunun 7-də keçirilən seçkilərdə Ordu millət vəkili seçilən Kurtulmuş, Əhməd Davudoğlunun baş nazirliyində qurulan 63-cü Türkiyə Hökumətində yenidən baş nazirin müavini və hökumət sözçüsü olub.
• Noyabrın 1-də keçirilən seçkilərdə yenidən Ordu millət vəkili seçilib. Baş nazir Əhməd Davudoğlunun 24 noyabr 2015-ci ildə elan etdiyi 64-cü Hökumətdə yenidən baş nazirin müavini və hökumət sözçüsü vəzifələrinə başlayıb.^[24]
• Əhməd Davudoğlunun baş nazirlikdən istefa verməsindən sonra prezident Ərdoğan hökuməti qurmaq tapşırığını Binəli Yıldırıma verib. 65-ci hökumətdə yenidən baş nazirin müavini vəzifəsinə təyin edilən Kurtulmuş, 19 iyul 2017-ci ildə keçirilən kabinet revizyonunda Türkiyənin Mədəniyyət və Turizm Naziri olub.^[25]
• 24 iyun 2018-ci ildə İstanbul millət vəkili seçilən Kurtulmuş, 18 avqust 2018-ci ildə keçirilən AK Partiyanın 6-cı Növbəti Böyük Qurultayında AK Partiya sədrinin müavini oldu.^[26]
• Numan Kurtulmuş 7 iyun 2023-cü ildə Türkiyə Böyük Millət Məclisində keçirilən prezident seçkilərinin üçüncü turunda 321 səs toplayaraq Türkiyə Böyük Millət Məclisinin 30-cu sədri seçilib.

• AK Parti sitesinde Numan Kurtulmuş Arxivləşdirilib 2020-08-10 at the Wayback Machine
• Twitter'da Numan Kurtulmuş Arxivləşdirilib 2022-03-26 at the Wayback Machine
• Türkiyə Böyük Millət Məclisi biyografisi
• https://www.tbmm.gov.tr/ rəsmi sayt