Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinNuevo Mundo vulkanı[1][2] (həmçinin "Jatun Mundo Quri Warani" kimi tanınır)[3][4] — Boliviyanın Potosi və Uyuni şəhərləri arasında, And dağlarında yerləşən stratovulkanı. Lava günbəzi və lava axını kompleksidir. Zirvəsi 5,438 metr (17,841 fut) yüksəkliyə qədər uzanır.
| Nuevo Mundo vulkanı | |
|---|---|
| Ümumi məlumatlar | |
| Tərkibi | Datsit |
| Mütləq hündürlüyü | 5.462 m |
| Yerləşməsi | |
| 19°46′27″ c. e. 66°28′42″ q. u. | |
| Ölkə | |
| |
  Nuevo Mundo vulkanı |
|
"Jatun Mundo Quri Warani" termini Keçua və ya Aymara dillərindən gələn sözlərdən ibarətdir: "jatun" (böyük), "quri" (qızıl), "warani" (bürc).[5] [6] 1995-ci ildə Boliviya hökuməti bu dağı "Jatun Mundo Quri Warani"[3][7] adı ilə təyin etdi və "Nuevo Mundo" adını istifadə etmədi.
Bu ərazidə ilk dağçılıq fəaliyyəti 1903-cü ildən əvvəl fransız dağçı Jorj Korti tərəfindən həyata keçirilmişdir. Korti, "Nuevo Mundo" adlandırdığı dağ haqqında qeydlər yazmışdı ki, bu da 1987-ci ildə Cill Nit tərəfindən yazılmış "Mountaineering in the Andes" kitabında "Nuevo Mundo, 6020 m, yeri qeyri-müəyyən" kimi qeyd edilmişdir.[8] Alman geoloq Frederik Alfeld, 1924-cü ildə Boliviyaya köçdü və İkinci Dünya Müharibəsindən sonra Potosi departamentindəki dağları araşdırmağa başladı. 1962-ci ildə tarixçi və dağçı Evelio Eçevarriyaya yazdığı məktubda Alfeld, "Nuevo Mundo"nun hündürlüyünə görə Lipez zirvələrindən birinin Kortinin sirli dağı ola biləcəyini bildirdi.[9] Lakin 1969-cu ildə Alfeld öz kitabında "Nuevo Mundo"nun (5,438 m) Potosi şəhərinin cənub-qərbində və Potoko kəndinin şimalında yerləşdiyini təsvir etdi.[10][11][12]
Nuevo Mundo vulkan sahəsi, Los Frailes yaylasının kənarında yerləşən kompleks bir püskürmə mərkəzidir. Burada stratovulkan və əsasən kül və pumisdən ibarət sinder konusları var.[13] Əsas səviyyədə şimal-cənub fayı boyunca püskürən iki lava axını (yapışqan dasit) mövcuddur. Eyni zamanda şərqə doğru blok və kül axınları da baş vermişdir. Daha sonra Plinian tipli partlayıcı püskürmə, şərqə doğru 200 km-dən çox məsafəyə kül yağmasına səbəb oldu.
- ↑ Catalog of Active Volcanoes of the World (CAVW) volcano identification number 1505-036. Mastin, Larry G.; Guffanti, Marianne; Ewert, John E.; Spiegel, Jessica. Spreadsheet of volcanoes of the world with eruption type assignments for each volcano // Preliminary Spreadsheet of Eruption Source Parameters for Volcanoes of the World (PDF). U.S.G.S. Open-File Report 2009-1133. United States Geological Survey. 2009. 30 April 2017 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
- ↑ Siebert, Lee; Simkin, Tom; Kimberly, Paul. Volcanoes of the World (third). Berkeley, California: University of California Press. 2011. səh. 188. ISBN 978-0-520-94793-1.
- ↑ 1 2 Bolivian IGM map 1:50,000 Estación Yura 6334-IV
- ↑ Río Mulato, Bolivia, Sheet SE 19-16 (topographic map, scale 1:250,000), Series 1501 Air, United States Defense Mapping Agency, mart 1995
- ↑ Şablon:Ref Laime
- ↑ Şablon:Ref Bertonio
- ↑ "Tomave". 1 January 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 27, 2016.
- ↑ Neate, Jill (1987) Mountaineering in the Andes: a sourcebook for climbers Expedition Advisory Centre, London, England, ISBN 0-907649-33-5
- ↑ Brain, Y. (1999) "Climbs and Expeditions: Bolivia" American Alpine Journal p.323 Arxivləşdirilib 2005-04-26 at the Wayback Machine
- ↑ Ahlfeld, Federico E. (1969) Geografía de Bolivia: geografía física Editorial Los Amigos del Libro, La Paz, OCLC 2903813
- ↑ Ahlfeld Geografia Fisica de Bolivia p.158
- ↑ Ahlfeld Geografia Fisica de Bolivia p. 156-157
- ↑ "Nuevo Mundo" Arxivləşdirilib 30 dekabr 2006 at the Wayback Machine from the University of North Dakota Volcanology WebSite
- "Nuevo Mundo ASTER Imagery". Aster Volcano Archive. 20 sentyabr 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.