Nizami Gəncəvinin türkcə divanı

XV əsrdə Dövlətşah Səmərqəndi özünün "Təskirətül-şüəra" kitabında qeyd etmişdir ki, mən Nizaminin iyirmi minlik divanını və türkcə şerlərini görmüşəm. Misir də Xədiviyyə kitabxanasında olan əlyazmada ((Sultan Camal)) adında bir padşahdan söz gedir.

Nizami Gəncəvinin türkcə divanı, nəşrə hazırlayan Sədyar Vəzifə Tehranda nəşr etdirdigim DİVAN NİZAMİ GƏNCƏVİ də S.40-də o mədh olan Sultan camal barəsində lazimi qədər söz gedir istərdim həmən mətni birdə gözdən geçirmiş olaq: (sultan Cəmal (-əldin) Şəhriyar-i növcəvan sultan əmal ol şah kim osrov-i ali ələmdir valiy-i vala himəm Belə nəzərə gəlir ki, beytdə adı gələn Sultan Cəmal, Atabəklərin Həmədanda höküm sürən və o sülalənin ədalətli əmirlərindən olan Cəmal-əldin olmuş olsun. Buna görə ki, Nizaminin dövründə o, (Cəmal-əldin Ay Abə) Həmədan əmirliyində hökumət edirdi. Onun haqqında “Rahət-əlsüdur və Ayət-əlsürur” kitabında kifayət qədər mə’lumat vardır. “Cəmal-əldin Ay Abə” və Nizami Gəncəvinin həyatı dövrü yazılan “Rahət-əlsüdur və Ayət-əlsürur”-da belə bir qeyd vardır: "... həmədan hakimligində ’adil padışah, məlekulüməra”cəmaladdin”ay Aabə "əzim ətabəki İzzənəsrə..." rahətəlsədur və ayətolsurur s.40) Bu Atabək Cəmal, Toğrul ibn-i Ərsalanın xas hacibi (dərbar vəziri) imiş (“Rahət-əlsüdur və Ayət-əlsürur”, səhifə 331) həmən qaynaqda qeyd olunur: "... padişah məlekoloməra"cəlaləddin"aybə ə’zəm ətabəki ki, zamanənin yeganəsi, dünyanin xoş xislətlisidir və əraq əmirliklərinin qalanida onunidi...

• Nizami Gəncəvinin türkcə divanı, nəşrə hazırlayan Sədyar Vəzifə, Tehran, 2002, Əndişeyi Nv nəşriyyatı.
• Divani-Nizami (Gəncəli), tərtibçi: Eloğlu; nəşrə hazırlayan Dr. Hüseyn Şərqi Soytürk, Bakı, "Nurlar", 2006, 64 səh. ISBN 9952-426-31-3
• Nizami Gəncəvi Azərbaycanca yazdığı divan, nəşrə hazırlayan prof. Əlyar Səfərli, prof. Sənan İbrahimov, dos. Hacı Səbuhi, Bakı: IQRA nəşriyyatı, 2013
• Санан Ибрагимов, Тюркство Низами. Берлин: Ланберт, 2015

• "QAHİRƏ KİTABXANASINDA TAPILMIŞ "DİVAN" NİZAMİ GƏNCƏVİNİN DEYİL" ( (az.)). Azərtac. 6 mart 2004. 19 sentyabr 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 sentyabr 2015.
• "«Nizami türkcə şeirləri Gəncə ləhcəsində yazıb»" ( (az.)). azadliq.org. 16 aprel 2013. 17 sentyabr 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 sentyabr 2015.
• Elmin Nuri. "Nizami Gəncəvinin Azərbaycan dilində divanı tapılıb - EKSKLÜZİV" ( (az.)). modern.az. 9 aprel 2013. 17 sentyabr 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 sentyabr 2015.
• "Bu əlyazma Nizaminin türkcə yazdığını sübut edir" ( (az.)). azadliq.mobi. 9 sentyabr 2013. 17 sentyabr 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 sentyabr 2015.
• "Əliyar Səfərli: «Nizami Azərbaycan şairidir». Abbas Cavadi: «Fars ədəbiyyatına aiddir» (Debat)" ( (az.)). azadliq.mobi. 1 iyun 2014. 9 sentyabr 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 sentyabr 2015.
• Kənan Hacı. "Nizaminin türkcə "Divan"ı haqda" ( (az.)). kulis.az. 19 aprel 2013. 19 sentyabr 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 sentyabr 2015.
• Məhəmmədəli Hüseyni. "Nizami Gəncəvinin adına çıxılan bir əlyazma haqqında" ( (az.)). Ədəbiyyat qəzeti. 27 dekabr 2013. 19 sentyabr 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 sentyabr 2015.
• Nizami Gəncəvi. "Nizami Gəncəvi: Azərbaycanca yazdığı divan" ( (az.)). kitabklubu.org. 19 sentyabr 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 sentyabr 2015.
• Zəhra Allahverdiyeva. "Nizami Gəncəvinin türk divanının taleyi". Ədəbiyyat qəzeti. 11 may 2024. İstifadə tarixi: 16 noyabr 2024.

• Nizami Gəncəvinin divanı