Bu məqalənin sonunda mənbə siyahısı var, lakin mətndaxili mənbələr heç və ya kifayət qədər istifadə edilmədiyi üçün bəzi məlumatların mənbəsi bilinmir. |
Nizami Gəncəvinin türkcə divan — Nizami Gəncəviyə aid olduğu iddia olunan türkcə divan.
XV əsrdə Dövlətşah Səmərqəndi özünün "Təskirətül-şüəra" kitabında qeyd etmişdir ki, mən Nizaminin iyirmi minlik divanını və türkcə şerlərini görmüşəm. Misir də Xədiviyyə kitabxanasında olan əlyazmada ((Sultan Camal)) adında bir padşahdan söz gedir.
Nizami Gəncəvinin türkcə divanı, nəşrə hazırlayan Sədyar Vəzifə Tehranda nəşr etdirdigim DİVAN NİZAMİ GƏNCƏVİ də S.40-də o mədh olan Sultan camal barəsində lazimi qədər söz gedir istərdim həmən mətni birdə gözdən geçirmiş olaq: (sultan Cəmal (-əldin) Şəhriyar-i növcəvan sultan əmal ol şah kim osrov-i ali ələmdir valiy-i vala himəm Belə nəzərə gəlir ki, beytdə adı gələn Sultan Cəmal, Atabəklərin Həmədanda höküm sürən və o sülalənin ədalətli əmirlərindən olan Cəmal-əldin olmuş olsun. Buna görə ki, Nizaminin dövründə o, (Cəmal-əldin Ay Abə) Həmədan əmirliyində hökumət edirdi. Onun haqqında “Rahət-əlsüdur və Ayət-əlsürur” kitabında kifayət qədər mə’lumat vardır. “Cəmal-əldin Ay Abə” və Nizami Gəncəvinin həyatı dövrü yazılan “Rahət-əlsüdur və Ayət-əlsürur”-da belə bir qeyd vardır: "... həmədan hakimligində ’adil padışah, məlekulüməra”cəmaladdin”ay Aabə "əzim ətabəki İzzənəsrə..." rahətəlsədur və ayətolsurur s.40) Bu Atabək Cəmal, Toğrul ibn-i Ərsalanın xas hacibi (dərbar vəziri) imiş (“Rahət-əlsüdur və Ayət-əlsürur”, səhifə 331) həmən qaynaqda qeyd olunur: "... padişah məlekoloməra"cəlaləddin"aybə ə’zəm ətabəki ki, zamanənin yeganəsi, dünyanin xoş xislətlisidir və əraq əmirliklərinin qalanida onunidi...
- Nizami Gəncəvinin türkcə divanı, nəşrə hazırlayan Sədyar Vəzifə, Tehran, 2002, Əndişeyi Nv nəşriyyatı.
- Divani-Nizami (Gəncəli), tərtibçi: Eloğlu; nəşrə hazırlayan Dr. Hüseyn Şərqi Soytürk, Bakı, "Nurlar", 2006, 64 səh. ISBN 9952-426-31-3
- Nizami Gəncəvi Azərbaycanca yazdığı divan, nəşrə hazırlayan prof. Əlyar Səfərli, prof. Sənan İbrahimov, dos. Hacı Səbuhi, Bakı: IQRA nəşriyyatı, 2013
- Санан Ибрагимов, Тюркство Низами. Берлин: Ланберт, 2015
- "QAHİRƏ KİTABXANASINDA TAPILMIŞ "DİVAN" NİZAMİ GƏNCƏVİNİN DEYİL" ( (az.)). Azərtac. 2004-03-06. 2015-09-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-09.
- "«Nizami türkcə şeirləri Gəncə ləhcəsində yazıb»" ( (az.)). azadliq.org. 2013-04-16. 2015-09-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-18.
- Elmin Nuri. "Nizami Gəncəvinin Azərbaycan dilində divanı tapılıb - EKSKLÜZİV" ( (az.)). modern.az. 2013-04-09. 2015-09-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-09.
- "Bu əlyazma Nizaminin türkcə yazdığını sübut edir" ( (az.)). azadliq.mobi. 2013-09-09. 2015-09-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-09.
- "Əliyar Səfərli: «Nizami Azərbaycan şairidir». Abbas Cavadi: «Fars ədəbiyyatına aiddir» (Debat)" ( (az.)). azadliq.mobi. 2014-06-01. 2015-09-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-09.
- Kənan Hacı. "Nizaminin türkcə "Divan"ı haqda" ( (az.)). kulis.az. 2013-04-19. 2015-09-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-09.
- Məhəmmədəli Hüseyni. "Nizami Gəncəvinin adına çıxılan bir əlyazma haqqında" ( (az.)). Ədəbiyyat qəzeti. 2013-12-27. 2015-09-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-09.
- Nizami Gəncəvi. "Nizami Gəncəvi: Azərbaycanca yazdığı divan" ( (az.)). kitabklubu.org. 2015-09-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-09.
- Zəhra Allahverdiyeva. "Nizami Gəncəvinin türk divanının taleyi". Ədəbiyyat qəzeti. 2024-05-11. İstifadə tarixi: 2024-11-16.
