Nikolay Kostantinoviç Baybakov (7 mart 1911[1], Sabunçu, Bakı qəzası – 31 mart 2008[2][3], Moskva[4]) — sovet dövlət xadimi və neftçisi, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1981).
| Nikolay Baybakov | |
|---|---|
| rus. Николай Константинович Байбаков | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 7 mart 1911[1] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 31 mart 2008[2][3] (97 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | ağciyər iltihabı |
| Dəfn yeri | |
| Partiya |
|
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | mühəndis, dövlət xadimi |
| Elmi fəaliyyəti | |
| Elmi dərəcəsi | |
| Təltifləri |
                        |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Nikolay Konstantinoviç Baybakov 1911-ci il mart ayının 7-də Bakı şəhərinin Sabunçu qəsəbəsində dəmirçi ailəsində anadan olmuşdur. O, 1932-ci ildə Azərbaycan Neft İnstitutunu bitirərək Bakı neft mədənlərində mühəndis kimi əmək fəaliyyətinə başlamışdır.[6]
Nikolay Baybakov 1935-ci ildə ordu sıralarına çağırılmış, 1937-ci ildə ordudan tərxis olunduqdan sonra yenidən Bakının neft mədənlərinə qayıdaraq burada böyük mühəndis, baş mühəndis və trest müdiri vəzifələrində çalışmışdır. O, 1938-ci ildə "İkinci Bakı" adlanan neftçıxarma rayonlarının işlənilməyə başlanması ilə əlaqədar Rusiya Federasiyasının Kuybışev şəhərində "Şərq neft hasilatı" Birliyinin müdiri vəzifəsinə təyin edilmişdir.[6]
Nikolay Baybakov 1940-cı ildən SSRİ xalq neft sənayesi komissarının müavini, 1944-cü ildən komissarı, 1946–1948-ci illərdə SSRİ-nin cənub və qərb rayonları neft sənayesinin naziri, 1948–1955-ci illərdə SSRİ neft sənayesi naziri, 1955–1957-ci illərdə SSRİ Nazirlər Soveti Dövlət Plan Komitəsinin sədri, 1957–1958-ci illərdə RSFSR Dövlət Plan Komitəsinin sədri, 1958–1963-cü illərdə Krasnodar, sonra Şimali Qafqaz iqtisadi rayonları xalq təsərrüfatı şuralarının sədri, 1963–1964-cü illərdə SSRİ Dövlət Plan Komitəsi yanında Dövlət Kimya Komitəsinin sədri, 1964–1965-ci illərdə isə Dövlət Neftçıxarma Komitəsinin sədri vəzifələrində çalışmışdır. O, 1965-ci ildən 1985-ci ilə qədər SSRİ Dövlət Plan Komitəsinin sədri — SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin müavini işləmiş, bu vəzifədən azad edildikdən sonra 1988-ci ilədək SSRİ Nazirlər Soveti yanında dövlət müşaviri olmuşdur.[6]
Təqaüdə çıxdıqdan sonra Nikolay Baybakov müxtəlif qurumlarda ictimai əsaslarla fəaliyyət göstərmiş, o cümlədən Rusiya Neft və Qaz Universitetinin Qəyyumlar Şurasının fəxri prezidenti, energetika-yanacaq sektoru ilə bağlı müxtəlif assosiasiya və fondların rəhbəri, Rusiya–Azərbaycan Dostluğu Cəmiyyətinin sədri işləmişdir.[6]
Nikolay Baybakov Sov.İKP-nın altı qurultayında Partiya MK-nin üzvü seçilmiş, səkkiz çağırış SSRİ Ali Sovetinə Azərbaycan SSR-dən deputat seçilmişdir.[6]
Baybakov N. K. Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, "Lenin" mükafatı laureatıdır. O SSRİ EA-nın fəxri akademiki, fəxri titul və adların sahibidir. 6 dəfə "Lenin" ordeni, 2 dəfə "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni, "Oktyabr inqilabı" ordeni, müstəqil Azərbaycanın "Şöhrət" və "İstiqlal" ordenləri ilə, SSRİ-nin və xarici dövlətlərin bir çox medalları ilə təltif olunmuşdur. Onun adı teploxoda verilmişdir.
Nikolay Baybakov 31 mart 2008-ci ildə vəfat etmişdir.
Onun bilavasitə rəhbərliyi ilə Volqa, Ural və xüsusən Qərbi Sibir regionlarında neft-qaz hasilatının əsas bazasının yaradılmasının təşkili və eləcə də neft hasilatının artırılması istiqamətində qabaqcıl texnologiyaların tətbiqi sahəsində aparılmış işlər təqdirəlayiqdir. Neft-qaz yataqlarının yeni üsullarla işlənilməsi, neft emalı və neft kimyası sənayesinin inkişaf etdirilməsi ilə bağlı uğurlu proqnozları Nikolay Baybakovun elmi və praktik fəaliyyətinin əsasını təşkil etmişdir.[6]
Nikolay Baybakov neft sahəsində bir sıra təkliflərin, o cümlədən "Baybakov üsulu"nun müəllifidir. O, 1966-cı ildə doktorluq dissertasiyası müdafiə edərək, texnika elmləri doktoru elmi dərəcəsi almışdır. Rusiya Elmlər Akademiyasının fəxri üzvü olan Nikolay Baybakovun neft-qaz yataqlarının işlənilməsinə dair 200-dən artıq elmi əsəri çap olunmuşdur.[6]
2017-ci ildə Sabunçu rayonu 67 nömrəli tam orta məktəbin ərazisində Nikolay Baybakovun büstü qoyulmuşdur.[7]
- ↑ 1 2 3 Başqırdıstan Ensiklopediyası (rus.). Башкирская энциклопедия, 2005. 4344 с.
- ↑ 1 2 http://www.rian.ru/spravka/20080331/102608642.html.
- ↑ 1 2 Nikolai K. Baibakow // Munzinger Personen (alm.).
- ↑ 1 2 Deutsche Nationalbibliothek Record #11874593X // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- ↑ Find a Grave (ing.). 1996.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 "Nikolay Baybakov". Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi. 1 aprel 2008. İstifadə tarixi: 22 aprel 2025.
- ↑ CBC. "Nikolay Baybakovun büstü qoyulub" (az.). Youtube.com. 07.03.2017. 2023-08-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-07.