Bu məqalədəki məlumatların yoxlanıla bilməsi üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Nikola Pussen (fr. Nicolas Poussin; iyun 1594[1], Le-Andeli[d], Fransa krallığı[2][4] – 19 noyabr 1665[2][3][…], Roma, Papa dövləti[5][4]) — fransız rəssamı, rəssamlıq ustası və incəsənət nəzəriyyəçisi, klassik incəsənətin banilərindən və aparıcı nümayəndələrindən biri. O, aktiv yaradıcılıq həyatının çox hissəsini 1624-cü ildən bəri yaşadığı və Kardinal Françesko Barberininin himayəsi altında olan Romada keçirib. Kral XIII Lui və Kardinal Rişelyenin lütfü sayəsində ona Kralın İlk Rəssam adı verilib. 1640-cı ildə Parisə gəlib, lakin kral sarayındakı vəzifəsinə uyğunlaşa bilməyib və aparıcı fransız rəssamları ilə bir sıra münaqişələrlə üzləşib. 1642-ci ildə Pussen İtaliyaya qayıdıb və ölümünə qədər orada yaşayıb, Fransa kral sarayı və kiçik bir maarifçi kolleksiyaçı qrupu üçün sifarişləri yerinə yetirib.
| Nikola Pussen | |
|---|---|
| fr. Nicolas Poussin | |
| | |
| Doğum tarixi | iyun 1594[1] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 19 noyabr 1665[2][3][…] (71 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | rəssam, qrafika ustası[d], memarlıq çertyojçusu[d], vizual incəsənət rəssamı |
| Janrlar | tarix rəssamlığı[4], dini rəssamlıq[d], mifologiya rəssamlığı[4], rəssamlıq, peyzaj[4], portret[4], avtoportret[4], dini incəsənət[d][4] |
| Stil | klassisizm[6] |
|
|
|
Jak Tüilye 1994-cü il kataloqunda Pussenin aidiyyəti şübhəsiz olan 224 rəsmi, eləcə də müəllifliyi mübahisəli ola biləcək 33 əsəri sadalanıb. Rəssamın rəsmləri tarixi, mifoloji və bibliya mövzularını təsvir edir və kompozisiya və bədii texnikanın sərt rasionalizmi ilə seçilir. Mənzərə onun üçün mühüm ifadə vasitəsinə çevrildi. Pussen yerli rəngin monumentallığını qiymətləndirən və xəttin rəng üzərində üstünlüyünü nəzəri olaraq əsaslandıran ilk sənətkarlardan biri idi. Ölümündən sonra onun açıqlamaları akademikizmin və Kral Rəssamlıq və Heykəltəraşlıq Akademiyasının işinin nəzəri əsasına çevrildi. Onun bədii üslubu Jak-Lui David və Jan Ogüst Dominik Enqr tərəfindən yaxından öyrənildi. XIX və XX əsrlər boyu Pussinin dünyagörüşünün qiymətləndirilməsi və əsərlərinin şərhləri kökündən dəyişdi.
Nikola Pussen 15 iyun 1594-cü ildə Normandiyanın Lez-Andeli şəhərində anadan olmuşdur. XVII əsr incəsənətində klassizmin ən nümayəndəsi olan Pussen anatomiya və riyaziyyatla da məşğul olmuşdur. 1612-ci ildən Parisdə, 1623-cü ildən Venesiyada, 1624-cü ilin yazından isə Romada yaşamışdır. Pussen tarixi, mifoloji, ədəbi, dini mövzularda əsərlər yaratmış, tablolarında qəhrəmanlığı, insan gözəlliyini tərənnüm etmişdir. ("Germanikin ölümü", 1627; "Yatmış Venera", 1630; "Rinaldo və Armida", 1625–1627; "Floranın səltənəti, 1630–1631; "Tankred və Erminiya", 1630-cu illər). Pussenin klassisizm prinsipləri 1630-cu illərin 2-ci yarısına aid əsərlərində ("Sabina qadınlarının oğurlanması", 1635) aydın ifadə olunmuşdur. Nikola Pussen 1640–1642-ci illərdə Parisdə XIII Lüdovikin sarayında işləmiş ("Zaman həqiqəti paxıllığın əlindən xilas edəcək" 1641–1642), saray rəssamları arasındakı ədavət üzündən Romaya qayıtmışdır. Pussenin əsərlərində əxlaqi-mənəvi pafos 2-ci Roma dövrü yaradıcılığında daha da güclənmişdir ("Qayadan su çıxaran Musa", 1648; "Arkadiya çobanları", 1650; "Misirə səfər zamanı istirahət", 1658). 1940-cı illərdən daha çox mənzərə əsərləri yaratmışdır. ("Polifem ilə mənzərə", 1949; "Orion", 1650–1655 və s.) Nikola Pussen 1665-ci ildə Romada vəfat etmişdir.
- "Germanikin ölümü", 1627;
- "Yatmış Venera", 1630;
- "Rinaldo və Armida", 1625–1627;
- "Floranın səltənəti, 1630–1631;
- "Tankred və Erminiya", 1630-cu illər
- "Qayadan su çıxaran Musa", 1648;
- "Arkadiya çobanları", 1650;
- "Misirə səfər zamanı istirahət", 1658
- "Polifem ilə mənzərə", 1949;
- "Orion", 1650–1655
- ↑ 1 2 Bénézit E., Zeiger-Viallet E., Busse J. Dictionnaire critique et documentaire des peintres, sculpteurs, dessinateurs et graveurs de tous les temps et de tous les pays (fr.).
- ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 Nicolas Poussin // Benezit Dictionary of Artists (ing.). OUP, 2006. ISBN 978-0-19-977378-7
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 RKDartists (nid.).
- ↑ 1 2 http://arts-graphiques.louvre.fr/detail/artistes/1/2141-POUSSIN-Nicolas.
- ↑ https://www.metmuseum.org/toah/hd/pous/hd_pous.htm.