Nidaros kafedralı(norv. Nidarosdomen) — Trondelaq vilayətinin Tronheym şəhərində yerləşən Norveç Kilsəsinə aid lüteran kilsəsi.
| Nidaros kafedralı | |
|---|---|
| | |
| Ölkə | |
| Tikilmə tarixi | XIII əsr |
| Üslubu | roman memarlığı, qotika |
| Rəsmi sayt | nidarosdomen.no |
| 63°25′37″ şm. e. 10°23′49″ ş. u. | |
![]() |
|
Nidaros Kafedralı 1070-ci ildə Norveç kralı II Olavının dəfn yerini xatırlamaq üçün inşa edilməyə başlanmışdır. O, 1030-cu ildə Stiklestad döyüşündə öldürülmüşdür. Bir il sonra Nidaros Yepiskopu Grimketel tərəfindən Müqəddəs Olav olaraq müqəddəs elan edilmişdir (bu müqəddəslik daha sonra papa tərəfindən təsdiqlənmişdir). Təxminən 1070-ci ildə Müqəddəs Olavın qardaşı oğlu Kral Olav Kyrre, taxta kilsənin yerində böyük bir daş kilsə tikintisinə başladı. Kilsə Müqəddəs Üçlüyə həsr edilmişdi, lakin ümumiyyətlə Kristkirken (kafedral üçün əvvəlki bir termin) adlanırdı. Bu kilsədə altar, məzarın üzərində yerləşdirilməli idi və kilsə təxminən 1090-cı ildə tamamlandıqda, Müqəddəs Olavın məzarı buraya köçürüldü və altarın üzərinə qoyuldu. Bu kilsədə XI və XII əsrlərdə demək olar ki, bütün Norveç kral ailəsi üzvləri dəfn edilmişdir. Kristkirken təxminən 50 metr uzunluğunda idi və xor, nef və qərb qülləsindən ibarət idi. O zaman Norveçin ən böyük kilsəsi idi.[2]
Olav Kyrrenin kilsəsindən bu günə heç nə qalmayıb. O, XIII əsrdə yeni tikinti hissələri ilə tədricən əvəz edilmişdir. Orta əsrlərdə tez-tez olduğu kimi, sonrakı divarlar vaxt və xərcləri qənaət etmək üçün köhnə təməllər üzərində inşa edilmişdir. XIX əsrin sonlarında aparılan bərpa işləri zamanı bu təməllər qazılmış və ölçülmüşdür, bu da kilsənin memarlığı haqqında bəzi məlumatlar vermişdir.[3][4]
Kafedral 1152-ci ildə qurulduğu andan 1537-ci ildə Reformasiya zamanı ləğv edilənə qədər Katolik Nidaros Arxiyeparxiyasının kafedralı olaraq qalıb.[5]
Reformasiyadan sonra Nidaros Yeparxiyasında Tronheym (və ya Nidaros) Lüteran yepiskoplarının kafedralı kimi xidmət etmişdir. Kafedralın memarlıq üslubu Roman və Qotikdir. Tarixən bütün Şimali Avropadan gələn zəvvarlar üçün mühüm bir məkan olmuşdur.[6]
- ↑ 1 2 Wiki Loves Monuments monuments database. 2021.
- ↑ "Om valgene". Valgene i 1814 (Norwegian). Arkivverket. İstifadə tarixi: 20 iyun 2021.
- ↑ "Nidaros domkirke". Kirkesøk: Kirkebyggdatabasen. İstifadə tarixi: 17 mart 2018.
- ↑ "Oversikt over Nåværende Kirker" (norveç). KirkeKonsulenten.no. İstifadə tarixi: 17 mart 2018.
- ↑ "Nidaros Cathedral". Trondheim kommune. 30 dekabr 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 dekabr 2014.
- ↑ "Nidaros Cathedral: The Symbol of a Nation (My Little Norway)". 4 oktyabr 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 iyun 2009.
- Danbolt, Gunnar. Nidarosdomen, fra Kristkirke til nasjonalmonument (norveç). Andresen & Butenschøn. 1997. ISBN 8276940242.* Ekroll, Øystein. Nidaros Cathedral: The West Front Sculptures. Trondheim Nidarosdomen. 2006. ISBN 9788276930634.
- Ekroll, Øystein; Krokstad, Jill; Søreide, Tove, redaktorlar Nidaros Cathedral: And the archbishop's palace. Nidaros Domkirkes Restaureringsarbeide. 1995. ISBN 978-8276930177.
- Flekk, Torgeir. Nidaros Cathedral: The Stained Glass. Nidaros Domkirkes Restaureringsarbeider. 1983. ISBN 9788290536003.
- Hansen, Knut Ingar. Pilegrimsgang til Nidaros (norveç). Gyldendal Tide. 1997. ISBN 9788247800287.
- Kollandsrud, Mari. Pilgrimsleden til Nidaros (norveç). Gyldendal. 1997. ISBN 9788205247864.
- Luthen, Eivind. I pilegrimenes fotspor til Nidaros (norveç). Cappelen. 1992. ISBN 9788202132491.
- Raju, Alison. Pilgrim Road to Nidaros, The: St Olav's Way - Oslo to Trondheim. Cicerone Press Limited. 2010. ISBN 9781852843144.
- Schirmer, Herman Major. Kristkirken I Nidaros (norveç). Nabu Press. 2012. ISBN 9781273581434.
- Suul, Torgeir Flekk. Nidarosdomen - glassmaleriene. Stevens, Michael tərəfindən tərcümə olunub. Nidaros Domkirkes Restaureringsarbeider. 1983. ISBN 9788290536003.
- Thue, Stein. On the Pilgrim Way to Trondheim. Akademika Publishing. 2008. ISBN 978-8251923033.
