Neqroid — köhnə antropoloji modelin bir parçasıdır və insanların fiziki xüsusiyyətlərinə (dəri rəngi, saç forması, üz cizgiləri və s.) görə qruplaşdırılmasını ifadə edir. Lakin bu terminologiya elmi dəqiqliyə malik deyil, insan müxtəlifliyini qeyri-elmi bir şəkildə ümumiləşdirir və tarixən irqçi ideologiyalarla əlaqələndirilir.[1]
XIX əsrin irqçi nəzəriyyələri: "Neqroid" termini əsasən Avropa mərkəzli antropoloji təsnifatlarda istifadə edilmiş, insanları üç əsas "irqə" (neqroid, avropoid, monqoloid) bölmüşdür. Bu təsnifatlar irqi təbii bir "hiyerarxiya" kimi təqdim edərək ağdərili insanları "üstün" göstərmək üçün istifadə edilirdi.
Kolonializm və irqçilik: Bu termin irqçi təbliğat, köləlik və Afrika xalqlarının istismar edilməsini "elmi" şəkildə əsaslandırmaq üçün sui-istifadə edilmişdir.
Elmi əsası yoxdur: Modern genetika tədqiqatları göstərir ki, insan populyasiyaları arasındakı genetik fərqlər çox kiçikdir (0.1%). Fiziki xüsusiyyətlər (məsələn, dəri rəngi) zamanla formalaşmış adaptasiyalardır və "irqi" kateqoriyalar yaratmaq üçün əsas deyil.
Zərərli stereotiplər: "Neqroid" kimi terminlər insanları primitiv, "ekzotik" və ya "başqa" kimi təsvir edən stereotiplərə gətirib çıxarır.
İrqçiliyin alətinə çevrilir: Tarixən bu terminlərin köməyi ilə Afrika mənşəli insanların insan hüquqları inkar edilmiş, ayrı-seçkilik və zorakılıq normalaşdırılmışdır.
UNESCO-nun irq bəyannaməsi (1950): Rəsmi olaraq irq anlayışının bioloji deyil, sosial konstruksiya olduğunu elan etmişdir.
"İrq" əvəzinə mədəni və etnik müxtəliflik: İnsanları etnik qruplara, mədəniyyətə, dilə və ya coğrafi mənşəyə görə təsnif etmək daha dəqiq və hörmətli hesab edilir (məsələn: "Misir xalqı", "Cənubi Afrika mədəniyyəti", "Seneqal mənşəli" və s.).
- ↑ Templeton, A. Evolution and Notions of Human Race // Losos, J.; Lenski, R. (redaktorlar ). How Evolution Shapes Our Lives: Essays on Biology and Society. Princeton; Oxford: Princeton University Press. 2016. 346–361. doi:10.2307/j.ctv7h0s6j.26.
Bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni edərək Vikipediyanı zənginləşdirə bilərsiniz. |