Natalya Lvovna Puşkaryova (rus. Ната́лья Льво́вна Пушкарёва ; 23 sentyabr 1959, Moskva) — Rusiya tarixçisi, mədəniyyət antropoloqu, feminist. O, sovet və rus elmində tarixi feminologiyanın və gender tarixinin banisidir. Tarix elmləri doktoru (1997), professor, Rusiya Elmlər Akademiyasının Etnologiya və Antropologiya İnstitutunda Gender Araşdırmaları Mərkəzinin rəhbəri, Rusiya Federasiyasının Əməkdar Elm Xadimi, Rusiya Qadın Tarixi Tədqiqatçıları Assosiasiyasının (RAVHR) prezidenti.
Natalya Puşkaryova | |
---|---|
rus. Наталья Львовна Пушкарёва | |
![]() | |
Doğum tarixi | 23 sentyabr 1959 (65 yaş) |
Doğum yeri | |
Elm sahələri | gender tarixi[d], tarix[1], etnologiya |
Elmi dərəcəsi | |
İş yerləri |
|
Təhsili |
|
Elmi rəhbərləri | Y.L.Bessmertnı[d], İ.S.Kon[d], V.L.Yanin[d] |
Mükafatları |
![]() |
pushkareva.info |
Rusiyada müasir qadın hərəkatının fəal siması. Mədəni antropologiya tədqiqatçısı və "Gender tədqiqatları" mövzusunda ən çox istinad edilən rus tədqiqatçısı.[2]
Natalya Puşkaryova məşhur tarixçilər, tarix elmləri doktorları Lev Nikitoviç və İrina Mixaylovna Puşkaryovların ailəsində anadan olub. Moskva Dövlət Universitetinin tarix fakültəsini bitirib, Etnoqrafiya İnstitutunda (indiki Rusiya Elmlər Akademiyasının N.N.Miklouho-Maclay Etnologiya və Antropologiya İnstitutu) aspirantura və doktorantura təhsilini başa vurub. 1987-ci ildən bu institutda işləyir. 2008-ci ildən isə Rusiya Elmlər Akademiyasının Etnologiya və Antropologiya İnstitutunda sektor müdiri, sonradan isə Gender Araşdırmaları Mərkəzinin rəhbəri vəzifəsini icra edir. Hərbi fakültəni bitirib, baş leytenant və hərbi tərcüməçidir.[3]
O, Y.L.Bessmertnı, İ.S.Kon, V.T.Paşuto və V.L.Yanin elmdə onun əsas müəllimləri kimi qəbul edir.
Natalya Puşkaryova ailəlidir və bir oğlu var. Oğulu tarix elmləri namizədi Artemi Mixayloviç Puşkaryov (1983-cü il təvəllüdlü) da özü kimi tarixçidir.
Natalya Puşkaryova rus tarixi feminologiya və gender tarixi məktəbini yaradıb.[4] Onun namizədlik dissertasiyası sovet tarix elmində qadın tarixi və genderşünaslıq elminin əsasını qoyub, elmi istiqamətin formalaşması yolunda ilk addıma çevrilib, SSRİ və Rusiyada qadın və genderşünaslığın inkişafı üçün metodoloji və təşkilati əsas yaradıb.
O, 600-dən çox elmi və 200-dən çox elmi-kütləvi nəşrin, o cümlədən 10 fərdi və 5 kollektiv monoqrafiyanın, onlarla elmi məqalə toplusunun müəllifi, onların tərtibçisi, baş redaktoru, ön söz müəllifi kimi çıxış edib. O, Rusiyanın ən çox istinad edilən iyirmi tarixçisindən biridir (Rusiya Elmi İstinad İndeksinə görə).
Natalya Puşkaryova 1989-2005-ci illərdə Rusiya universitetlərində (Tambov, İvanovo, Tomsk, Kostroma və s.), MDB ölkələrində (Xarkov, Minskdə) və xarici universitetlərdə (Almaniya, Fransa, ABŞ, İsveçrə, Macarıstan, Niderland, Avstriya, Bolqarıstan) rus qadınlarının tarixindən, qadın və genderşünaslıqdan dəfələrlə mühazirələr oxuyub.
Professor Natalya Puşkaryovanın rəhbərliyi altında 15 namizədlik və doktorluq dissertasiyası yazılıb və müdafiə edilib.
Natalya Puşkaryova 1994-1997-ci illərdə "Rodina" tarixi jurnalında "Şəxsi həyatın tarixi" rubrikasına rəhbərlik edib. 1996-1999-cu illərdə o, “Analıq” jurnalında “Əcdadlar kultu” rubrikasının redaktoru olub. Puşkaryova 2007-2014-cü illərdə “İctimai tarix” məcmuəsinin baş redaktoru vəzifəsini tutub.
1997-ci ildən o, "Scopus"da indeksləşdirilmiş və Rusiya Federasiyasının Ali Attestasiya Komissiyası tərəfindən K-1 kateqoriyasına daxil edilmiş "Rusiya cəmiyyətində qadın" jurnalının baş redaktorunun müavini olub. 1990-cı illərdən yüksək reytinqli nəşrlərin (Gender Studies, Bolqar etnologiyası (Sofiya), "White Spots of Russian and World History”, “Müasir elm: nəzəriyyə və praktikanın aktual problemləri” (Humanitar elmlər seriyası), “SANU Qlasnik” (Belqrad), “Tver Dövlət Universitetinin bülleteni” (2010-cu ildən), “Perm Universitetinin bülleteni”, “Tarixi psixologiya və sosial tarix” (Moskva, 2012-ci ildən), “Hər gün həyat” (2010-cu ildən) elmi jurnallarının redaksiya heyətinin və şuralarının üzvüdür.[5]
Natalya Puşkaryova 1996-1999-cu illərdə — Moskva Gender Araşdırmaları Mərkəzinin elmi şurasının üzvü, 1997-2006-cı illərdə — tədris və elmi proqramların direktoru, Qadın və Gender Araşdırmaları üzrə Rusiya Yay Məktəblərinin həmtəşkilatçısıdır. Rusiya Humanitar Elmlər Fondunun, Rusiya Elm Fondunun, "MacArtur Fondu"nun, Açıq Cəmiyyət Fondlarının, Kanada Gender Bərabərliyi Fondunun ekspert şuralarının üzvü, Avropa İttifaqının VI proqramının (2002-2006) ekspert-qiymətləndiricisi, Rusiyada Qadın Hərəkatının Konsolidasiyası Şurasının ekspert qrupunun rəhbəri olub. O, həmçinin “Feminologiya və Gender Araşdırmaları” Universitetlərarası Elmi Şurasının üzvü də seçilib.
Natalya Puşkaryova Müasir Rusiya və MDB ölkələrində qadın hərəkatının liderlərindən biri, görkəmli təşkilatçıdır.
O, 2002-ci ildə Rusiya Qadın Tarixi Tədqiqatçıları Assosiasiyasının alim və müəllimlərdən ibarət ekspert icmasının yaradılması təşəbbüsü ilə çıxış edib və bu Regionlararası İctimai Birliyin prezidentidir.
2010-cu ildən Beynəlxalq Qadın Tarixi Tədqiqatçıları Federasiyasının (IFWHR) icraiyyə komitəsinin üzvü və IFWHR-nin Rusiya milli komitəsinin rəhbəridir.
- Rusiya Federasiyasının FANO (Elmi Təşkilatların Federal Agentliyi) sertifikatı "Qüsursuz iş və yüksək peşəkar nailiyyətlərə görə" - 2018;
- "Elmi məktəbin təsisçisi" fəxri adı və Böyük Yekaterina ordeni "Elm və təhsilə xidmətə görə" - 2019 - Rusiya Təbiət Elmləri Akademiyasının mükafatı;
- Rusiya Federasiyasının əməkdar elm xadimi (26 avqust 2020-ci il) - elmin inkişafındakı böyük xidmətlərinə və uzun illər vicdanlı əməyinə görə;[6]
- Tver Dövlət Universitetinin fəxri professoru (6 avqust 2020);
- Rusiya Elmlər Akademiyasının Fəxri Fərmanı (27 aprel 2023-cü il) - Rusiya elminin mənafeyi naminə səmərəli fəaliyyətinə, dünya xalqlarının etnik və sosial tarixinin, mədəniyyətinin və bəşəriyyətin yaranmasının ilkin mərhələlərinin öyrənilməsinə mühüm töhfəyə görə, dünya etnologiyasının inkişafına müstəsna töhfəsinə görə və federal büdcənin təsis edilməsi ilə əlaqədar, Xalqlar Dostluğu ordenli elmi müəssisə, Rusiya Elmlər Akademiyasının N.N.Mikloxo-Maklay Etnologiya və Antropologiya İnstitutunun 90 illiyi ilə əlaqədar.
- Namizədlik dissertasiyası: “X-XIII əsrlərdə Qədim Rus ailəsində və cəmiyyətində qadınların mövqeyi”; 1985-ci ildə Moskva Dövlət Universitetinin tarix fakültəsində müdafiə edib;
- Doktorluq dissertasiyası: "X-XIX əsrin əvvəllərində rus ailəsində qadın. Sosial-mədəni dəyişikliklərin dinamikası"; 1997-ci ildə Rusiya Elmlər Akademiyasının Etnologiya və Antropologiya İnstitutunun elmi şurasında müdafiə edib.
|
|
- Казьмина О. Е., Пушкарёва Н. Л. Брак в России XX века: традиционные установки и инновационные эксперименты // Семейные узы. Модели для сборки: сборник статей. Кн. 1/ Сост. и редактор С. Ушакин. — М.: Новое литературное обозрение, 2004. — С. 185—219. — ISBN 5-86793-281-8
- ↑ 1 2 Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- ↑ Тихонов, 2013
- ↑ "Источник". 2017-12-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-12-29.
- ↑ "Выборы в Российскую академию наук 2019". 2022-03-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-22.
- ↑ "История повседневности". lengu.ru. 2023-03-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-28.
- ↑ "Указ Президента Российской Федерации от 26.08.2020 № 529". 2020-08-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-29.
- Пушкарёва Наталья Львовна // Историки России XX века: Биобиблиографический словарь. 2 (М—Я) (2000 nüs.). ru:Саратов: ru:Саратовский государственный социально-экономический университет. Автор-составитель А. А. Чернобаев; Под ред. В. А. Динеса. 2005. 239. ISBN 5-87309-512-4.
- Пушкарёва Наталья Львовна // Решетов А. М. Материалы к биобиблиографическому словарю российских этнографов и антропологов. XX век. — СПб.: Наука, 2012. — С. 420—421.
- Пушкарёва Наталья Львовна // Россиеведение: Отечественные исследователи: Справочник / Центр россиеведения ru:ИНИОН ru:РАН; Отв. ред. И. И. Глебова; Сост. М. С. Пальников, В. И. Плющев, О. В. Хмелевская. — М., 2014. — С. 212.
- Персональный сайт
- Натальи Пушкарёвой — Facebook səhifəsi
- Боровикова В. Наталья Пушкарёва: я сама себе подам пальто! // «ru:Вечерняя Москва», 6 марта 2002. № 42 (23358) С. 4.
- Женщина в меняющемся мире // ru:Полит.ру, 18.06.2012 г.
- Гендеролог Наталья Пушкарёва — о продолжении сексуальной революции и неудачах российского феминизма // en:The Village, 19.08.2014 г.
- Нестеренко М. «Я историк, и поначалу я боялась слова „феминизм“»: Наталья Пушкарёва об истории женщин, сексуальных запретах и КГБ // Горький, 18.12.2017
- Самая острая женская проблема — неравенство в заработной плате (18.10.2019)
- Тихонов В. В. Российская историческая наука и индексы научного цитирования // ru:Новый исторический вестник (rus). № 36. М.: ООО «Издательство Ипполитова». 2013. 89—105. ISSN 2072-9286.