Nəşədil Qadınəfəndi

1857-ci ildə Şimali Qafqazda dünyaya gəldi. Əslən çərkəz olub, 7 yaşında ikən qardaşıyla birlikdə çərkəz kölə tacirlərinin əlinə düşdü. İstanbula gəldikdən sonra qardaşından ayrı düşdü və bir daha ondan xəbər ala bilmədi. Burada bir paşa xanımı tərəfindən satın alındı və bir müddət paşanın köşkündə yaşadı. Bu müddət ərzində mükəmməl dini təhsil aldı və dövrün tələblərinə uyğun olaraq tikiş-naxış bacarıqları öyrədildi.

15 yaşında ikən o əsnada İstanbula qonaq çağırılan Misir xidivi Kavalalı İsmayıl Paşaya hədiyyə olaraq təqdim olundu. Səyahətin ardından xidivlə birlikdə Qahirəyə aparıldı və burada bir il Cəzirə sarayında saray tərbiyəsi aldı. Adı Nəşədil olaraq dəyişdirildi. 1873-cü ildə xidiv İsmayıl Paşayla evləndirildi. 50 çərkəz və 30 həbəşi köləsiylə birlikdə Safran sarayında yaşamağa başlayan Nəşədil xanımın bu nigahdan 3 övladı dünyaya gəldi.^[3]

• Əminə Əzizə xanım (1874-?)^[4]
• Nemətullah xanım (1875-?)^[5] — Əhməd Muxtar Paşanın oğlu Mahmud Muxtar Paşa ilə evlənmişdir.
  • Ömər Muxtar Qatırçıoğlu — Misir xidivi II Abbas Hilmi Paşanın qızı Lütfiyə Hilmiylə evlənmişdir.
• İnkişafdan qalmış oğlan uşağı

Xidiv İsmayıl Paşanın ona olan bağlılığı paşanın digər xanımları tərəfindən qısqanclıqla qarşılandı. Hətta Abidin sarayına getdiyi bir gün zəhərli qəhvə ilə sui-qəsd edildi. Həyatı xilas edilsə də, bətnindəki övladını itirdi və bir daha övlad sahibi ola bilmədi. Bu hadisənin ardından xidiv İsmayıl Paşa o qədər qəzəbləndi ki, 2 ayrı sarayı da Nəşədil xanımın adına sənədləşdirdi və bir daha saraya çöldən bir qida və ya ərzağın girişi qadağan olundu.

1879-cu ildə əri xidiv İsmayıl Paşa vəzifədən alındı və Napoliyə sürgün olundu. Bu müddət ərzində Qəsr-əl-Ali sarayında qaynanası Hoşyar xanım və qızlarıyla birlikdə yaşadı. Qaynanasının vəfatından sonra 1885-ci ildə o əsnada sürgün yeri İstanbul olaraq dəyişdirilən əri İsmayıl Paşanın yanına getdi. Burada qızlarıyla birlikdə Əmirgan sarayında yaşadı. 1895-ci ildə əri vəfat etdi və cənazəsi Qahirəyə aparıldı. Nəşədil xanımın səhhəti isə pisləşdi və qalan illərini yatalaq olaraq yaşadı. Qızları evləndikdən sonra böyük qızıyla yaşamağa davam etdi. Səhhəti səbəbiylə dəfələrlə Avropaya göndərildi və müxtəlif sanatoriyalarda müalicə aldı. 30 yanvar 1924-cü ildə Nitsada vəfat etdi. Cənazəsi Qahirəyə aparıldı və sonralar türbə halını alan nəvəsi Tahir Paşanın məzarı yanına dəfn olundu.

• Lewis, Reina; Micklewright, Nancy, eds. (July 9, 2006). Gender, Modernity and Liberty: Middle Eastern and Western Women's Writings: A Critical Sourcebook. I.B.Tauris. ISBN 978-1-860-64956-1
• Hassan, Hassan (2000). In the House of Muhammad Ali: A Family Album, 1805–1952. American University in Cairo Press. ISBN 978-977-424-554-1

1. ↑ Davis, Fanny. The Ottoman lady: a social history from 1718 to 1918. Contributions in women's studies. Westport, Conn: Greenwood Press. 1986. ISBN 978-0-313-24811-5.
2. ↑ Lewis, Reina; Micklewright, Nancy. Gender, modernity and liberty: Middle Eastern and Western women's writings, a critical sourcebook. London: I.B. Tauris. 2006. ISBN 978-1-86064-956-1. 2024-09-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-15.
3. ↑ Walz, Terence; Cuno, Kenneth M. (2010). Race and Slavery in the Middle East: Histories of Trans-Saharan Africans in Nineteenth-century Egypt, Sudan, and the Ottoman Mediterranean. Oxford University Press. p. 54. ISBN 978-9-774-16398-2
4. ↑ "زوجات حكام مصر من عهد محمد على حتى عهد الملك فاروق الاول - فاروق مصر". www.faroukmisr.net. 2017-05-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-15.
5. ↑ "الخديوى اسماعيل - فاروق مصر". www.faroukmisr.net. 2017-09-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-15.