Əbu Məhəmməd Musa ibn Uqbə ibn Əbi Əyyaş əl-Qureyşi əl-Əsədi əl-Mədəni (ərəb. موسى بن عقبة; 674, Mədinə – 758[1], Mədinə) — ilk məğazi müəlliflərindən biri. Tabiin nəslinə mənsubdur.[2] Zəhəbi onun məğazi janrında əsər yazan ilk şəxs olduğunu qeyd etmişdir.[3]
| Musa ibn Uqbə | |
|---|---|
| ərəb. موسى بن عقبة | |
| Doğum tarixi | 674 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 758[1] (83–84 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Elm sahələri | fiqh, hədis elmi[d], Siyər |
| Tanınmış yetirmələri | Malik ibn Ənəs, Süfyan əs-Səvri, Süfyan ibn Uyeynə, Abdulla ibn Mübarək |
Həyatı haqqında kifayət qədər məlumat yoxdur. Bəzi rəvayətlərə istinadla hicri 55-ci və ya 60-cı ildə doğulduğu güman edilir.[4][5] Zübeyr ibn Əvvamın mövlası olan bir ailəyə mənsub olduğu üçün nisbələri "Qureyşi" və "Əsədi"dir. Onun Zübeyr ibn Əvvamın həyat yoldaşı Ümmü Xalidin mövlası olduğu da nəql edilmişdir. O, həmçinin Ümmü Xaliddən hədis də dinləmişdir.[6] Abdullah ibn Ömər, Ənəs ibn Malik və Səhl ibn Sədlə görüşdüyü üçün tabiindən hesab olunur. Musa, Mədinə şəhərində yaşamış və orada da vəfat etmişdir.
O, "Kitabül-Məğazi"nin müəllifidir. Malik ibn Ənəs bu əsəri "səhih" hesab etmişdir.[7] Bu əsərə doktorluq dissertasiyası da yazılmışdır.[8]
- ↑ 1 2 OpenITI corpus. OpenITI.
- ↑ Öz, Şaban. "Mûsâ b. Ukbe". TDV İslâm Ansiklopedisi. 2019. 18 dekabr 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 dekabr 2025.
- ↑ Zəhəbi. Siyəru Aləmin-Nubəla (ərəb). VI. Beyrut. 1981–1985. 114.
- ↑ Horovitz. əl-Məğazil-ulə və müəllifuhə (ərəb). Nəssar, Hüseyn tərəfindən tərcümə olunub. Qahirə. 1949. 69.
- ↑ el-Əzəmi. Dirasət fil-hədisin-nəbəvi (ərəb). I. Beyrut. 1992. 213.
- ↑ Mizzi. Təhzibül-Kəmal (ərəb). XXIX. Beyrut. 1982–1992. 116.
- ↑ əl-Əsqəlani, İbn Həcər. Təhzibüt-Təhzib (ərəb). V. Beyrut. /1996. 556.
- ↑ Olgaç, Mahmud. Mûsâ b. Ukbe’nin (ö. 141/758) Siyer’e Dair Rivayetlerinin Değerlendirilmesi (Hz. Muhammed’in Nübüvvetine Kadar) (türk). MU Sosial Elmlər İnstitutu. 2015.