Murmansk təşəbbüsləri — Sov.İKP MK-nın Baş katibi M. S. Qorbaçovun 1 oktyabr 1987-ci ildə Murmanskda irəli sürdüyü xarici siyasətlə bağlı təklifləri. Murmansk təşəbbüsləri Barens/Avro-Arktika regionunda əməkdaşlığa bir proloq rolunu oynamışdır.
Təşəbbüslərə aşağıdakılar daxildir:[1][2][3]
- Şimali Avropada nüvəsiz zonanın yaradılması;
- Şimali Avropaya bitişik dənizlərdə dəniz fəaliyyətinin məhdudlaşdırılması;
- Şimal və Arktika ehtiyatlarının rasional inkişafı üzrə dinc əməkdaşlıq;
- Arktikanın elmi tədqiqi;
- Şimalın ətraf mühitin mühafizəsi;
- Şimal dəniz yolunun açılması.
Murmansk təşəbbüsləri xaricdə müsbət rəylər almışdır.
- ↑ Смирнов А. И. Мурманский коридор. Мурманск, 1998.
- ↑ Мурманские инициативы // Кольская энциклопедия. В 5 т. Т. 3. Л — О / Гл. ред. В. П. Петров. — Мурманск : РУСМА (ИП Глухов А. Б.), 2013. — 477 с. : ил., портр.
- ↑ Ю. Е. Фокин, А. И. Смирнов Киркенесская Декларация о сотрудничестве в Баренцевом/Евроарктическом регионе: взгляд из России 20 лет спустя Arxivləşdirilib 2023-01-23 at the Wayback Machine. — М. 2012. — 88 с.