Moki sisterni (yun. κινστέρνη τοῦ Μωκίου) və ya Altımərmər çuxurbostanı (türk. Altımermer Çukurbostanı)[1] — Konstantinopol şəhərində inşa edilmiş ən böyük Bizans açıq hava su anbarı.[2]
Konstantinopolun on ikinci bölgəsində yerləşən bu sisternin tikintisi imperator I Anastasinin (491 518) dövründə baş tutmuşdur.[2] Adı su anbarının cənub-qərb küncündə yerləşən müqəddəs Amfipollu Mokiyə həsr olunmuş mühüm kilsədən gəlmişdir.[3] Şəhərin ilkin quru sərhədini təşkil edən Konstantin divarının bir qədər kənarında yerləşən sistern keçmiş və V əsrə aid Feodosiya divarları arasında ucaldılmış yeni məhəllələri su ilə təmin etmək üçün tikilmişdir.[4] 1453-cü il Osmanlı fəthindən sonra, təxminən 1540-cı ildə su anbarının boş olduğunu müşahidə edilmişdir.[2] Osmanlı dövründə tikili tərəvəz bağçası kimi istifadə edilmiş, XX əsrin sonlarına qədər bu məqsədlə istifadə edilmişdir. 2014-cü ildən etibarən ərazi Fateh rayonu "Təhsil parkı" kimi istifadə olunur.[5][6]
- ↑ Müller-Wiener, p. 279
- ↑ 1 2 3 Janin, p. 205
- ↑ Mamboury (1953), p. 326
- ↑ Janin (1964, p. 33
- ↑ Altun (2009), p. 142.
- ↑ "Fındıkzade Çukurbostan Şehir Parkı Yeni Haliyle Hizmetinizde..." www.fatih.bel.tr (Turkish). Fatih Belediyesi. 4 September 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 September 2014.
- Mamboury, Ernest. The Tourists' Istanbul. Istanbul: Çituri Biraderler Basımevi. 1953.
- Eyice, Semavi. Istanbul. Petite Guide à travers les Monuments Byzantins et Turcs (French). Istanbul: Istanbul Matbaası. 1955.
- Janin, Raymond. Constantinople Byzantine (French). Paris: Institut Français d'Etudes Byzantines. 1964.
- Müller-Wiener, Wolfgang. Bildlexikon zur Topographie Istanbuls: Byzantion, Konstantinupolis, Istanbul bis zum Beginn d. 17 Jh. Tübingen: Wasmuth. 1977. ISBN 978-3-8030-1022-3.
- Altun, Feride Imrana. Istanbul'un 100 Roma, Bizans Eseri (Turkish). Istanbul: Istanbul Buyukșehir Belediyesi Kültür A.Ş. Yayınları. 2009. ISBN 978-9944-370-76-9.
- Crow, J. "The Water Supply of Byzantine Constantinople". History of Istanbul. 2015. İstifadə tarixi: January 15, 2021.
- Mango, Cyril. The Water Supply of Constantinople // Mango, Cyril; Dagron, Gilbert (redaktorlar ). Constantinople and its Hinterland. Aldershot, Hampshire, UK: Ashgate Publishing. 1995. 9–18. ISBN 9781315259567.
- Ward, K. A.; Crapper, M.; Altuğ, K; Crow, J. "The Byzantine Cisterns of Constantinople" (PDF). Water Supply. London: IWA Publishing. 17 (6). 2017: 1499–1506. doi:10.2166/ws.2017.053.