Mis-nikel xəlitəsi — mis əsaslı xəlitə, onun əsas aşqar vurma elementi nikeldir. Mis və nikelin qarışdırılması nəticəsində yaranan xəlitə korroziyaya qarşı davamlılığı güclənir, elektrik müqaviməti və möhkəmlik isə artır. Mis-nikel xəlitəsi əsasən elektrotexnika və konstruksiya tipli olur.
Konstruksiya xəlitəsi korroziyaya qarşı yüksək dərəcədə davamlıdır. Konstruksiya tipli mis-nikel xəlitəsinə neyzilber və melxior aiddirlər.
Melxior nikellə misdən alınan, bəzən dəmir və manqan da əlavə olunaraq hazırlanan gümüşəoxşar ərintidir. Adətən melxiorun tərkibinə 5–30 % nikel, ≤0,8 % dəmir və ≤1 % daxil olur, qalanın hamısı misdən ibarətdir.
Neyzilber 5–35 % nikeldən və 13–45 % manqandan ibarət mis xəlitəsi.
Bu tip xəlitəyə yüksək elektrik müqavimət və elektriki cərəyanla hərəkət etdirən qüvvə xasdır, kopel və konstantan bu növə aiddir.
Konstantan nikel (39–41 %) və manqan (1–2 %) əlavə olunmuş termostabil mis əsaslı (təxminən 59 %) xəlitədir. Xəlitə yüksək xüsusi elektrik müqavimətinə (təxminən 0,5 mikroom-metr), elektrik müqavimətinin termik əmsalının minimum dəyərinə və mis, dəmir və xromel ilə termoelektro hərəkət etdirən qüvvəyə sahibdir.
Kopel aşağıdakı elementlərdən ibarət olan xəlitədir: Ni (43–44 %); Fe (2–3 %); qalanı Cu-dur.
Mis-nikel xəlitəsi reostat, rezistor, termocüt və s. kimi elektrik cihazları üçün istifadə olunur; qab-qacaq, sikkə zərb olunmasında, tibb sənayesində, gəmiqayırma və sənət məmulatlarında istifadə olunur.[1]
- ↑ Медно-никелевые сплавы. Arxivləşdirilib 2012-08-14 at the Wayback Machine Статья с сайта bibliotekar.ru