Milliyyətçilik tipologiyası — milliyyətçilik ideyasının müxtəlif növlərini və xüsusiyyətlərini təsnif etmək üçün istifadə olunan bir yanaşmadır.[1] Milliyyətçilik, xalqın özünəməxsus milli kimliyini, mədəniyyətini və suverenliyini vurğulayan siyasi və ideoloji hərəkatdır. Bununla yanaşı, tarix boyu fərqli cəmiyyətlərdə və dövrlərdə milliyyətçilik müxtəlif formalarda ortaya çıxmışdır.[2]
Milliyyətçilik tipologiyası, milliyyətçiliyi müxtəlif kateqoriyalar və alt növlərlə təhlil edən bir yanaşmadır.[3] Bu tipologiya, milliyyətçiliyin müxtəlif formalarını və xüsusiyyətlərini müəyyənləşdirməyə kömək edir.[4]
- Etnik milliyyətçilik (ing. Cultural/Ethnic Nationalism) — millət anlayışını ümumi dil, mədəniyyət, irs, və ya etnik mənsubiyyət əsasında qurur. Məsələn, Alman və İtalyan birləşməsi zamanı yaranan etnik milliyyətçilik bu ideyanı vurğulayırdı. Almaniyada İohann Qotfrid Herder və İohann Qotlib Fixte kimi fəlsəfəçilərin yazılarında bu ideya geniş yayılmışdır. Balkanlarda XIX əsrdə Osmanlı İmperiyasına qarşı milli azadlıq hərəkatları baş vermişdir.[5]
- Mədəni milliyyətçilik — mədəniyyət, dil, din, adət-ənənələr və digər sosial xüsusiyyətlərə əsaslanır. Bu tip milliyyətçilik, millətlərin və xalqların mədəni xüsusiyyətlərinə, dil və tarixə verdiyi əhəmiyyətə əsaslanır.[6][7]
- İqtisadi milliyyətçilik — iqtisadi maraqlar və ölkə daxilində iqtisadi müstəqillik üzərində cəmləşir. İqtisadi milliyyətçilik, yerli istehsalın təşviqinə, xarici təsirlərə qarşı mübarizəyə və iqtisadiyyatda yerli təmsilçiliyin artırılmasına yönəlir.
- Siyasi milliyyətçilik — dövlətin suverenliyini və müstəqilliyini qorumağa yönəlir. Siyasi milliyyətçilikdə, millət dövlətinin öz maraqlarını qoruması, müstəqil siyasət yürütməsi və öz sərhədlərini təyin etməsi əsasdır.[8]
- Yerli milliyyətçilik — müəyyən bir region və ya yerli icmanın milli kimliyinə əsaslanır.[9] Yerli milliyyətçilik, mərkəzi dövlətin təsirindən qurtulmağı və öz bölgələrində özünəxas kimlik və mədəniyyət yaratmağı məqsəd qoyur.[10]
- Universalist milliyyətçilik — bütün millətlərin və xalqların bərabər hüquqlara malik olduğunu və mədəni fərqlilikləri bir arada yaşamağa imkan verən bir yanaşmanı mənimsəyir.[11]
- ↑ Umut Özkirimli, Umut. (2005). Chapter 2: What is Nationalism?; A critique of the ethnic-civic distinction // Contemporary Debates on Nationalism: A Critical Introduction. Basingstoke: Palgrave Macmillan. 24–25..
- ↑ Tamir, Yael (Yuli). "Not So Civic: Is There a Difference Between Ethnic and Civic Nationalism?". Annual Review of Political Science (ingilis). 22 (1). 2019: 419–434. doi:10.1146/annurev-polisci-022018-024059. ISSN 1094-2939.
- ↑ Andrea Friedli; Aline Gohard-Radenkovic; Francois Ruegg. Nation-Building and Identities in Post-Soviet Societies: New Challenges for Social Sciences Volume 47 of Freiburg Studies in Social Anthropology/Freiburger Sozialanthropologische Studien Series Freiburg Studies in Social Anthropology/ Freiburger Sozialanthropologische Studien Volume 47 of Freiburger Sozialanthropologische Studien. LIT Verlag Münster. 2017. səh. 75. ISBN 9783643802187.
- ↑ Umut Özkirimli, Umut. (2005). Chapter 2: What is Nationalism?; A critique of the ethnic-civic distinction // Contemporary Debates on Nationalism: A Critical Introduction. Basingstoke: Palgrave Macmillan. 24–25.
- ↑ Salih Bicakcic. Vol.2, Part V: Political Thought; Chapter 74: Nationalism // Ishiyama, John T.; Breuning, Marijke (redaktorlar ). 21st Century Political Science: A Reference Handbook (ingilis). SAGE. 2011. 633–638. ISBN 9781412969017. İstifadə tarixi: 19 April 2019.
- ↑ Heywood, Andrew. Chapter 6: Nationalism; 6.4.3.: Expansionist Nationalism // Political Ideologies: An Introduction (ingilis) (6th). PALGRAVE; Macmillan International Higher Education. 2017. 176–187. ISBN 9781137606044. İstifadə tarixi: 19 April 2019.[daimi ölü keçid]
- ↑ Heywood, Andrew. Chapter 4 Sovereignty, the Nation and Transnationalism; 4.1. Nationalism // Political Theory: An Introduction (ingilis). Macmillan International Higher Education. 2015. 95–99. ISBN 9781137437280. İstifadə tarixi: 19 April 2019.
- ↑ "Nationalism Theory – Politics A-Level – Revision World". revisionworld.com. 22 May 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 April 2019.
- ↑ Yael Tamir. 1993. Liberal Nationalism. Princeton University Press. ISBN 0-691-07893-9; Will Kymlicka. 1995. Multicultural Citizenship. Oxford University Press. ISBN 0-19-827949-3; David Miller. 1995. On Nationality. Arxiv surəti 1 iyun 2000 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2000-06-01 at the Wayback Machine Oxford University Press. ISBN 0-19-828047-5.
- ↑ Kim, Hee-sun. "Musical Representation of Nationalism in Contemporary South Korea" 민족주의의 음악적 표상: 한국 전통 음악 담론과 연행에서 민족주의 [Musical Representation of Nationalism in Contemporary South Korea]. 동양음악(Journal of the Asian Music Research Institute) 동양음악 [Journal of the Asian Music Research Institute]. 29. 2007: 165–194. hdl:10371/87889. ISSN 1975-0218.
- ↑ Glenn Drover; Graham Johnson; Julia Lai Po-Wah Tao. Regionalism and Subregionalism in East Asia: The Dynamics of China. Nova Science. 2001. 101.
In response to the rise of 'liberal ethno-nationalism' and the DPP, it has increasingly promoted the discourse and practices of a 'Taiwanized' KMT.