Milli azadlıq hərəkatı (Azadlıq hərəkatı) — xalqın xarici hökmranlığından qurtulması üçün mübarizə aparan təşkilat (müvəqqəti dövlət mövcudluğu forması).
XIX əsrdə ortaya çıxan milli azadlıq hərəkatlarının nümunələri, Habsburq monarxiyasının hakimiyyəti altından italyan torpaqlarının azad edilməsi və İtaliyanın birləşməsi üçün mübarizə aparan İtaliya, İrlandiyanın Böyük Britaniyadan müstəqilliyi uğrunda mübarizə aparan Feniyalılar, Bolqarıstanın Osmanlıdan müstəqilliyi uğrunda mübarizə aparan Bolqarıstan İnqilab Mərkəzi Komitəsi idi.
Bir çox milli azadlıq hərəkatı XX əsrdə, xüsusilə XX əsrin ikinci yarısında müstəmləkə sisteminin çöküşü zamanı yarandı.
XX əsrin milli azadlıq hərəkatlarının nümunələri:
Asiya:
- Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı (1988-1991)
Hind Milli Konqresi (Britaniya Hindistanı)
Müsəlman Liqası (Britaniya Hindistanı)
Mukti-baxini (Şərqi Pakistan)
İndoneziya Milli Partiyası (Niderland Ost-Hindistanı)- Şablon:Flaqifikasiya/Şimali Vyetnam Vyetmin (Vyetmin)
FRETİLİN (Şərqi Timor)
Çxuji Qanqdruq (Tibet)
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Afrika:
MQC (Fransa Əlcəzairi, Əlcəzair Saharası)
Qvineya və Kabo-Verdinin Müstəqilliyinin Afrika Partiyası (Portuqaliya Qvineyası, Kabo-Verde)
POLİSARİO (Qərbi Sahara)
Ertireyanın Qurtuluşu Xalq Cəbhəsi (Eritreya)
Konvent Xalq Partiyası (Qızıl Sahil)
Cənub-Qərbi Afrika Xaqlarının Təşkilatı (Namibiya)
Anqolanın Azadlığı Uğrunda Xalq Hərəkatı — Əmək Partiyası (Anqola)
FRELİMO (Mozambik)
Zimbabve Afrika Xalqı İttifaqı (Cənubi Rodeziya)
Afrika Milli Konqresi (CAR)
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
