Mişel Tramble (fr. Michel Tremblay;25 iyun 1942[1][2][…], Monreal, Kvebek) — Kanadalı fransız yazıçısı, dramaturqu və ssenari müəllifi. O,"İncəsənət və ədəbiyyat" ordeni zabiti və Fransızdilli Kvebekli yazıçılarının ən tanınmış nümayəndələrindən biridir.
| Mişel Tramble | |
|---|---|
.jpg) | |
| Doğum tarixi | 25 iyun 1942[1][2][…] (83 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Fəaliyyəti | söz yazıçısı[d], tərcüməçi, romançı, müəllif |
| Fəaliyyət illəri | 1958-ci ildən |
| Əsərlərinin dili | fransız dili |
| Mükafatları |
   |
.png) |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Mişel Tramble 25 iyun 1942-ci ildə Kanadanın Kvebek şəhərində anadan olub. O, Kvebekin işçi sinfindən olan ailəsində böyümüş və bu mühit onun ədəbi yaradıcılığına dərin təsir etmişdir. Mişel Tramble gənc yaşlarından yazmağa maraq göstərmiş və Monreal İncəsənət və Dizayn İnstitutunda təhsil almışdır. Onun ilk əsərləri əsasən dramaturgiya sahəsinə aid idi və Kvebek teatrının inkişafında mühüm rol oynamışdır. O, yerli dialektlərdən (Joual – Kvebek fransızcasının danışıq variantı) istifadə edərək, sıravi insanların gündəlik həyatını və problemlərini ədəbiyyata gətirmişdir. Müasir Kanada ədəbiyyatında xüsusi yer tutaraq, Fransızdilli Kvebekli yazıçılarının ən tanınmış nümayəndələrindən birinə çevrilib. O, romanları, pyesləri və ssenariləri ilə Kvebek mədəniyyətini, sosial problemlərini və gündəlik həyatını təsvir edərək, həm Kanada daxilində, həm də beynəlxalq arenada böyük şöhrət qazanmışdır.[3]
Mişel Tramble ilk və ən məşhur pyeslərindən biri "Les Belles-Sœurs" (1968) olub. Bu pyes 15 qadının həyatını təsvir edərək, Kvebekdə qadınların sosial vəziyyəti və ailədaxili münasibətlərinə toxunur. "Les Belles-Sœurs", yalnız Kvebekdə deyil, bütün dünyada feminist və sosial realist əsər kimi tanınmış və ədəbiyyatda yeni bir dövr açmışdır. Bu pyesin müvəffəqiyyəti Mişel Tramblenin digər teatr əsərlərinin də populyarlığını artırdı. Onun pyesləri təkcə Kvebekdə deyil, Fransa və ABŞ teatrlarında da səhnələşdirildi.[4]
Mişel Tramble yalnız dramaturq kimi deyil, həm də romançı və ssenarist kimi böyük uğurlar qazanmışdır. Onun ədəbi üslubu realizm, ailə dramları və Kvebek cəmiyyətinin sosial problemlərinin dərindən araşdırılması ilə seçilir. Ən məşhur romanlarından biri "La Grosse Femme d'à côté est enceinte" (1978) (Yan evdəki köklü qadın hamilədir) adlı əsəridir. Bu roman Kvebekin işçi sinfindən olan insanların gündəlik həyatını, sosial bərabərsizliyi və ailə münasibətlərini təsvir edir. Bu roman Mişel Tramblenin Kvebekli yazıçılarının ən tanınmış nümayəndələrindən biri yaratdığı "Chroniques du Plateau-Mont-Royal" (Plateau-Mont-Royal Salnamələri) seriyasının bir hissəsidir və onun ədəbi dünyasının əsas dayaqlarından biridir. Başqa mühüm romanları arasında "Le Cœur découvert", "Le Cœur éclaté" və "Les Vues animées" yer alır. Bu əsərlərdə Mişel Tramble LGBTQ+ mövzularını və şəxsi azadlıq axtarışlarını işləyərək, Kanada ədəbiyyatında mühüm irəliləyişlərə səbəb olmuşdur.challenged the boundaries of French Canadian society.[5] Mişel Tramblenin əsərləri əsasən aşağıdakı mövzuları əhatə edir:
- Sosial və iqtisadi bərabərsizliklər – Mişel Tramble işçi sinfindən olan insanların gündəlik həyatını təsvir edərək, sosial ədalətsizlikləri ön plana çıxarır.
- Qadınların və LGBTQ+ fərdlərin hüquqları – Onun pyesləri və romanları qadınların və LGBTQ+ icmasının cəmiyyətdəki çətinliklərini işıqlandırır.
- Joual dili və yerli mədəniyyətin əksi – Mişel Tramble Kvebek fransızcasını ədəbi dilə çevirərək, yerli dialektlərin və mədəniyyətin qorunmasına böyük töhfə vermişdir.
- Feminist baxışlar – Xüsusilə "Les Belles-Sœurs" pyesi feminist ədəbiyyatın öncül əsərlərindən biri sayılır.
Mişel Tramblenin yaradıcılığı yalnız Kvebekdə deyil, bütün dünyada maraqla qarşılanmışdır. Onun əsərləri fransız, ingilis və digər dillərə tərcümə edilmiş, müxtəlif ölkələrdə teatr səhnələrində oynanılmışdır.[6]
O, ədəbiyyat sahəsində bir çox mükafat qazanmışdır, bunlar aşağıdakılardır:
- David mükafatı (1984) – Kvebek ədəbiyyatına töhfələrinə görə.
- Molson mükafatı (1994) – Kanadanın ən prestijli ədəbi mükafatlarından biridir.[7]
- "İncəsənət və ədəbiyyat" ordeni zabiti (Fransa) – Fransız mədəniyyətinə verdiyi töhfələrə görə.
- ↑ 1 2 Michel Tremblay // Internet Broadway Database (ing.). 2000.
- ↑ 1 2 Michel Tremblay // Internet Speculative Fiction Database (ing.). 1995.
- ↑ Burke, Jim. "Michel Tremblay's Hosanna: a Quebec classic or transphobic?". Montreal Gazette. May 11, 2018. İstifadə tarixi: May 1, 2024.
- ↑ Lambert, Simon. "La duchesse de Langeais: l'amour qui brûle". Le Devoir (fransız). November 22, 2019. İstifadə tarixi: May 1, 2024.
- ↑ Page, Morgan M. "Why we don't need another revival of Michel Tremblay's Hosanna". Canadian Broadcasting Company. November 24, 2017. İstifadə tarixi: May 1, 2024.
- ↑ Tremblay, Michel. Hosanna. Van Burek, John; Glassco, Bill tərəfindən tərcümə olunub. Vancouver, BC: Leméac Éditeur. 1991 [1973].
- ↑ "Michel Tremblay biography". Governor General's Performing Arts Awards Foundation. İstifadə tarixi: 4 February 2015.
- Official Biography of Tremblay (Agence Goodwin)
- CBC Digital Archives – Michel Tremblay: L'enfant terrible of Canadian Theatre
- Interview, online from CBC Words at Large (audio excerpt)
- CBC Digital Archives – Impressions of Michel Tremblay
- Michel Tremblay entry in The Canadian Encyclopedia Arxivləşdirilib 2011-06-07 at the Wayback Machine
- Watch The Wanderer, an adaptation of Michel Tremblay's short story The Devil and the Mushroom
- (fr.) Fonds Michel Tremblay (R11821) at en:Library and Archives Canada