Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinMeri Qayar (ing. Mary K. Gaillard; 1 aprel 1939, Nyu-Bransuik[d], Nyu-Cersi – 23 may 2025[1]) — Amerikalı fizik. O, nüvə fizikasının inkişafında mühüm rol oynamış alim kimi tanınır. Qayar nüvə fizikası və elementar hissəciklərin tədqiqi sahəsindəki tədqiqatları ilə məşhurdur. O, Berkli Kaliforniya Universitetinin professoru olmaqla yanaşı, həmçinin ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının və Amerika Fəlsəfə Cəmiyyətinin üzvü seçilib.[5]
| Meri Qayar | |
|---|---|
| ing. Mary Katharine Gaillard | |
 | |
| Doğum adı | Mary Katharine Ralph[2] |
| Doğum tarixi | 1 aprel 1939 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 23 may 2025[1] (86 yaşında) |
| Uşağı | 3 |
| İş yerləri | |
| Təhsili |
|
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |
 |
Meri Qayar 1 aprel 1939-cu ildə ABŞ-da anadan olub. O, Kolumbiya Universitetində magistr dərəcəsinə yiyələnib. Qayar təhsilini başa vurduqdan sonra tez bir zamanda nüvə fizikasının qabaqcıl sahələrində çalışmağa başlamışdır. O, çox sayda elmi məqalə və tədqiqatlar yazaraq, həm elmi cəmiyyətin, həm də akademik dairələrin diqqətini cəlb etmişdir.[6]
O, xüsusən quark modeli ilə əlaqədar apardığı tədqiqatlarla tanınır. Quark modelinin nəzəriyyəsi, elementar hissəciklərin, xüsusilə hadronların və ya protonlar, neytronlar və digər mürəkkəb hissəciklərin tərkibini izah edir. 1960-cı illərdə quark modelinin tətbiqinə dair nəzəri tədqiqatlar sürətlə irəliləməyə başladı və Qayar bu sahədəki ilkin tədqiqatçılardan biri oldu.[7][8] Meri Qayar uzun müddət Berkli Kaliforniya Universitetində və digər önəmli universitetlərdə çalışmışdır. O, həmçinin, çoxsaylı elmi cəmiyyətlər və institutlar ilə əməkdaşlıq etmiş və fizikanın inkişafında kritik rol oynamışdır. Qayar həmçinin, öz elmi işləri və əldə etdiyi nailiyyətlərə görə bir çox mükafat və təltiflər almışdır. Onun elmi işi, həm akademik, həm də sənaye sahələrində böyük bir dəyərə malikdir.[9][10]
Meri Qayar 23 may 2025-ci ildə 85 yaşında vəfat edib.
- ↑ 1 2 Remembering Mary K Gaillard, pioneering theoretical physicist, esteemed educator, inspirational trailblazer. Berkli Kaliforniya Universiteti, 2025.
- ↑ 1 2 3 https://localnewsmatters.org/2025/07/10/one-womans-legacy-honoring-trailblazing-theoretical-physicist-mary-k-gaillard-86/.
- ↑ Mary K. Gaillard. Berkli Kaliforniya Universiteti.
- ↑ www.nasonline.org (ing.).
- ↑ Gibson, Val. "Physics: She did it all". Nature. 524 (7564). avqust 2015: 160. Bibcode:2015Natur.524..160G. doi:10.1038/524160a.
- ↑ Maiani, Luciano; Bonolis, Luisa. "The Charm of Theoretical Physics (1958–1993)" (PDF). The European Physical Journal H. 42 (4–5). dekabr 2017: 611–661. arXiv:1707.01833. Bibcode:2017EPJH...42..611M. doi:10.1140/epjh/e2017-80040-9. İstifadə tarixi: 26 yanvar 2022.
- ↑ Gaillard, Mary K.; Lee, Benjamin W.; Rosner, Jonathan L. "Search for charm". Reviews of Modern Physics. 47 (2). 1 aprel 1975: 277–310. Bibcode:1975RvMP...47..277G. doi:10.1103/RevModPhys.47.277. İstifadə tarixi: 26 yanvar 2022.
- ↑ Ali, A.; Kramer, G. "JETS and QCD: A historical review of the discovery of the quark and gluon jets and its impact on QCD". European Physical Journal H. 36 (2). 2011: 245–326. arXiv:1012.2288. Bibcode:2011EPJH...36..245A. doi:10.1140/epjh/e2011-10047-1.
- ↑ Ellis, John; Gaillard, Mary K.; Nanopoulos, Dimitri V. A Historical Profile of the Higgs Boson // The Standard Theory of Particle Physics. Advanced Series on Directions in High Energy Physics (English). 26. 31 yanvar 2012. 255–274. doi:10.1142/9789814733519_0014. ISBN 978-981-4733-50-2. İstifadə tarixi: 26 yanvar 2022.
- ↑ Ellis, John. "The Discovery of the Gluon". World Scientific Review. 29 (31). 16 sentyabr 2014. arXiv:1409.4232. Bibcode:2014IJMPA..2930072E. doi:10.1142/S0217751X14300725.
- Gaillard, Mary K. A Singularly Unfeminine Profession: One Woman's Journey in Physics (1st hardcover). Singapore: World Scientific Publishing Company. iyul 2015. Bibcode:2015sup..book.....G. doi:10.1142/9443. ISBN 978-981-4644-22-8. OCLC 898167730. İstifadə tarixi: 29 may 2025.
- Elizabeth H. Oakes. Encyclopedia of World Scientists, p. 259.
- Tiffany K. Wayne. American Women of Science Since 1900, pp. 415—416. 2011.
- UC Berkeley Faculty webpage
- Oral history interview transcript for Mary K. Gaillard on 2 April 2020, American Institute of Physics, Niels Bohr Library & Archives
- Scientific publications of M. K. Gaillard on INSPIRE-HEP
- "Symposium for Mary K. Gaillard". physics.berkeley.edu. 14 aprel 2022. 18 may 2022 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 may 2025.