Mehrəli (fars. مهرعلی نقاش); həm də Mir Əli, Mihr Əli və ya Mihr Əli (1795 – ən tezi 1830) — Fətəli Şah Qacarın hakimiyyəti dövründə Qacar sarayının böyük kral rəssamlarından biri və onun hakimiyyətinin ilk dövrünün ən görkəmli şəkilçəkən rəssamı[1].
| Mehrəli | |
|---|---|
| | |
| Doğum tarixi | 1795 |
| Vəfat tarixi | ən tezi 1830 |
| Fəaliyyəti | rəssam |
| Janr | portret |



Mehrəli erkən Qacar sənətinin qabaqcıl rəssamlarından biri olub.
Onun əsas məharəti şəklini şəkdiyi adamın əzəmətini və qüdrətini çəkmək bacarığı olub ki, bu da onu şahın sevimli rəssamına çevrilməsini təmine dib.
O, Fatəli şah Qacarın tam boyölçümlü ən azı on yağlı boya tablosunu yaradıb, onlardan ən birincilərindən biri, çox güman ki, 1800-cü ildə Sind əmirlərinə hədiyyə olaraq göndərilib. Şahın taxtda oturmuş yerdə təsvir edən başqa bir şəkli Napoleona göndərilib.
Mehrəlinin çəkdiyi ən yaxşı 4 şəkil şəkil 1813-cü ildə çəkilmiş əsərdir ki, bəzi mütəxəssislər bunları ən yaxşı İran yağlı boya tablosu kimi qəbul edilir.[2] O, şahın qızıl brokar xalat və Şahalayiq (farsca — Kiani) tac geyinmiş, əlində daş-qaşlı əsa tutmuş tamboyölçümlü portretini təsvir edir.
Fətəli Şah özünün və oğullarının çoxlu sayda real ölçülü portretlərini, saray mərasimlərinin fonunu təşkil edən əsərlər sifariş etdi. Mehrəli və saray rəssamı kimi sələfi Mirzə Baba tərəfindən çəkilmiş əsərlər Fətəli şahı bir çox əzəmətli rollarında təsvir edib, onun realist portretlərdən daha çox hökmdar kimi gücünü göstərmək məqsədi daşıyır. Bunun nəticəsidir ki, əsərlər ciddi şəkildə üslublaşdırılır, zəngin, dərin tonlarda rənglənir və güc simvolları ilə doldurulur.[3]
Mehrəlinin digər mühüm əsərləri arasında Qacar hökmdarlarının və İsfahandakı "İmarət-e Nəv" sarayının bəzəyi kimi Fətəli şah tərəfindən sifariş edilmiş Şahnamənin bir sıra portretləri daxildir. Bu əsərlər silsiləsi, Ceyms Morier (1808 və 1809-cu illərdə Fars vasitəsilə səyahət, 1812-ci ildə nəşr olunmuş), 1812-ci ildə Ser Uilyam Ouseley (Şərqin müxtəlif ölkələrinə səyahətlər, 182-ci ildə nəşr olunmuş) və Çarlz desi 3 (Çarlz desi3) kimi İsfahana səyahət edən bir çox avropalı səyyahların hesabatlarında xatırlanacaq qədər diqqətəlayiq idi. l'Arménie, la Perse et la Mesopotamie, 1852-ci ildə nəşr edilmişdir). 1985-ci ilə qədər bu seriyadakı rəsmlərin hamısının məhv edildiyi güman edilirdi, lakin o vaxtdan üçü aşkar edilib və təsdiqlənib, bunlar Əfrasiyab, Çingiz Xan və Kay Xosrovun portretləridir, baxmayaraq ki, Kay Xosrav portreti tam formada mövcud deyil, ancaq orijinal ölçüsünün yalnız 80%-ə qədər kiçildilmişdir. Buna baxmayaraq, 2007-ci ildə Londondakı Christie's auksionunda 54.000 funta (107.500 ABŞ dolları) satıldı.[4] Digər iki əsər də 1987-ci ildə həmin şirkət tərəfindən hərraca çıxarılaraq şəxsi əllərdədir.
Mihr Əli həm də bacarıqlı bir müəllim idi, onun şagirdləri arasında görkəmli rəssam Əbülhəsən Sani əl-Mülk də vardı.[5]
- ↑ Sotheby's [ölü keçid]
- ↑ "Answers - the Most Trusted Place for Answering Life's Questions". Answers.com.
- ↑ "Nineteenth-Century Iran: Art and the Advent of Modernity - Heilbrunn Timeline of Art History". Metropolitan Museum of Art. İstifadə tarixi: 26 oktyabr 2010.
- ↑ "Portrait of Kay Khusraw".
- ↑ Necipoğlu, Gülru. "Muqarnas, Volume 16: An Annual on the Visual Culture of the Islamic World". BRILL. 6 oktyabr 1999. İstifadə tarixi: 6 oktyabr 2023 – Google Books vasitəsilə.