Media mülkiyyətinin təmərküzləşməsi — getdikcə daha az fərd və ya təşkilatın kütləvi informasiya vasitələrinin paylarına nəzarət etdiyi prosesdir. Müasir tədqiqatlar təmərküzləşmə səviyyələrinin artdığını nümayiş etdirir, bir çox media sənayesi artıq və çox az sayda firmanın dominasiyası altındadır.
Qlobal miqyasda iri media konqlomeratlarına "", "" (""), "Sony Group Corporation", "News Corp", "", "The Walt Disney Company", "", "", "", "Amazon" (""), "" və "" daxildir.
2022-ci ilə qədər gəlir baxımından ən böyük media konqlomeratları "Comcast", "The Walt Disney Company", "Warner Bros. Discovery" və "Paramount Global"dır.
Birləşmələr
Media birləşmələri bir media şirkəti digərini satın aldıqda baş verir.Amerika Birləşmiş Ştatlarında korporativ media mülkiyyətinin mövcud mənzərəsini oliqopoliya kimi təsvir etmək olar.
Media bütövlüyü üçün risklər
Media bazarına az sayda şirkət və şəxslər nəzarət etdikdə medianın bütövlüyü risk altında olur. Medianın dürüstlüyü media sistemi daxilində institusional korrupsiyaya, təsir iqtisadiyyatına, ziddiyyətli asılılığa və siyasi müştəriliyə qarşı dayanıqlı hala gətirərək media orqanının ictimai maraqlara və demokratik prosesə xidmət etmək qabiliyyətidir.
Xalis neytrallığın aradan qaldırılması
Media birləşmələri baş verən zaman da təhlükə altına düşür. Xalis neytrallıq internetdə mövcud olan məzmuna məhdudiyyətlərin olmamasını nəzərdə tutur, lakin kampaniyaları maliyyə cəhətdən dəstəkləyən böyük bizneslər ilə onlar siyasi məsələlərə təsir göstərməyə meyllidirlər. İnternetdən istifadəyə və ya efirə də nəzarət edən bu böyük bizneslər məzmunu öz siyasi baxış bucağından qərəzli şəkildə əlçatan edə bilər və ya ziddiyyətli siyasi baxışlar üçün istifadəni məhdudlaşdıra bilər. Belə olan zaman media orqanının neytrallığı aradan qaldırılır.
Problemlər
Media mülkiyyətinin təmərküzləşməsi çox vaxt müasir medianın və cəmiyyətin problemi kimi görünür.
Mətbuat azadlığı və redaksiya müstəqilliyi
Yohannes fon Donani 2003-cü ildə Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatının (ATƏT) Media Azadlığı üzrə Nümayəndəliyi tərəfindən dərc edilmiş hesabatda bildirmişdir ki, istər yerli, istərsə də xarici investorlar tərəfindən idarə olunan media arasında bazar təmərküzləşməsi "yaxından izlənilməlidir", çünki "üfüqi təmərküzləşmə media plüralizminə və müxtəlifliyinə təhlükə yarada bilər, şaquli təmərküzləşmə isə yeni rəqiblər üçün giriş maneələri ilə nəticələnə bilər". Fon Donani iddia etmişdir ki, "azad və müstəqil çap mediasını müdafiə etmək və konstitusiya demokratiyasının təməl daşlarından biri kimi peşəkar jurnalistikanı qorumaq" üçün redaksiya müstəqilliyi, peşəkar jurnalistlər üçün daha yaxşı əməyin mühafizəsi və müstəqil institutlar üçün standartlar olmalıdır. Bu institutlar "təmərküzləşmə prosesləri, media plüralizmi, məzmun müxtəlifliyi və jurnalist azadlıqları ilə bağlı bütün qanun və qaydaların icrasına və riayət olunmasına nəzarət etməlidir".
Həmçinin bax
İstinadlar
- Steven, 2009: p. 19
- Downing, John, redaktor. SAGE. 2004. səh. 296. ISBN 978-0-7619-2169-1.
- Lorimer, Rowland; Scannell, Paddy. . Manchester University Press. 1994. 86–87. ISBN 978-0-7190-3946-1.
- . . April 2001. 2009-10-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-10-10.
- . . April 2001. 2009-10-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-10-10.
- Ainger, Katharine. . . April 2001. 2009-10-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-10-10.
- Woodhull, Nancy J.; Snyder, Robert W., redaktorlar Media Mergers. 2020-03-24. doi:. ISBN 9781351309363.
- ↑ Straubhaar, Joseph, Robert LaRose, and Lucinda Davenport. Media Now: Understanding Media, Culture, and Technology. Wadsworth Pub Co, 2008. Print.
- Petković, Brankica. Media Integrity Matters: Understanding the Meaning of and Risks to Media Integrity. Ljubljana: Peace Institute. 2015.
- . . April 2001. 2009-10-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-10-10.
- . . April 2001. 2009-10-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-10-10.
- Ainger, Katharine. . . April 2001. 2009-10-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-10-10.
- von Dohnanyi, Johannes. . Organization for Security and Co-operation in Europe. 2003. 188–89. 2023-06-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-22.
Əlavə ədəbiyyat
- Doyle, Gillian. . SAGE. 2002. ISBN 978-0-7619-6680-7.
- Harcourt, Alison. . Manchester University Press. 2005. ISBN 978-0-7190-6645-0.
- Harcourt, Alison; Picard, Robert. . Journal of Business Media Studies. 2009. 2011-07-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-09-05.
- Steven, Peter. . Verso. 2004. ISBN 978-1-85984-581-3.
- Amelia Arsenault & Manuel Castells (2008) 2023-04-21 at the Wayback Machine. International Journal of Communication.
- Bagdikian, Benjamin H. . Beacon Press. 2004. ISBN 978-0-8070-6187-9.
- Baker, C. Edwin. . Cambridge University Press. 2007. ISBN 978-0-521-86832-7.
- Compaine, Benjamin M.; Gomery, Douglas. . Psychology Press. 2000. ISBN 978-0-8058-2936-5.
- Croteau, David; Hoynes, William. . Pine Forge Press. 2006. ISBN 978-1-4129-1315-7.
- Dwyer, Tim. . McGraw-Hill International. 2010. ISBN 978-0-335-22873-7.
- Harper, Joe; Yantek, Thom, redaktorlar . Kent State University Press. 2003. ISBN 978-0-87338-754-5.
- Hassan, Robert; Thomas, Julian, redaktorlar . McGraw-Hill International. 2006. ISBN 978-0-335-21710-6.
- Herman, Edward S.; Chomsky, Noam. . (Updated version of the 1988 original). New York. 2002. ISBN 0-375-71449-9. OCLC .
- McChesney, Robert W. . Seven Stories Press. 1997. ISBN 978-1-888363-47-0.
- Noam, Eli M. . Oxford University Press. 2009. ISBN 978-0-19-518852-3.
- Skinner, David; və b., redaktorlar . Lexington Books. 2005. ISBN 978-0-7391-1306-6.
- . . 2015-05-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-05-02.