Manaslu (və ya Kutang) — Himalayda dağ. Əsas zirvəsi Manaslu (8156 m) — dünyanın ən hündür səkkizinci zirvəsi[2]. Manaslu Manaslu-Himal (Mansiri-Himal kimi də adlandırırlar) dağ massivinə aiddir. Zirvə Nepalın mərkəzində, Çin sərhəddinin yaxınlığında yerləşir.
| Manaslu | |
|---|---|
| nep. मनास्लु | |
| Manaslu gün doğarkən. Əsas zirvə - solda | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Dağ sistemi | Himalay |
| Dağ silsiləsi | Manaslu |
| Mütləq hündürlüyü | 8156[1] |
| Nisbi hündürlüyü | 3092 m |
| İlk fəthi | 9 may 1956-cı il, (Tosio İmanisi və Gyalzen Norbu.) |
| Yerləşməsi | |
| 28°33′00″ şm. e. 84°33′35″ ş. u. | |
| Ölkə |
|
Manaslu üç zirvədən ibarətdir[3]:
| Zirvə | Hündürlük,
m |
Koordinat |
|---|---|---|
| Manaslu | 8156 | 28°33′00″ şm. e. 84°33′35″ ş. u. |
| Şərqi Manaslu | 7992 | 28°33′ şm. e. 84°34′ ş. u. |
| Şimali Manaslu | 6994 | 28°35′ şm. e. 84°33′ ş. u. |
Sanskrit dilində Manaslu «Ruhlar dağ»ı mənası verir. Manasa — ruh, qəlb deməkdir.
Hal-hazırda (2015) Manaslu zirvəsinə 10 fərqli marşrut mövcuddur.[4]
1950-cı ildə Tilman dağın şimal-şərq yamacı boyu tədqiqat işləri aparmış və mümükün dırmanma yolunu göstərmişdir. 1952-ci ildə yaponlar zirvənin 5275 metr hündürlüyünə yetişmiş. Daha sonra növbəti yapononlardan təşkil olunmuş 15 alpinist və onlardan üçü 7750 metrlik hüdürlüyə qalxa bilmişlər. 1956-cı il də ilk dəfə olaraq yapon Tosio İmanisi və şerp Gyalzen Norbu Manaslu zirvəsini fəth etdilər.
1971-ci ilin 4 mayında koreyalı Kim Xo-Supa dırmanış zamanı həlak oldu. 1972-ci ildə isə 16 nəfərlik koreya ekspedisiyası (10 nəfər şerp və 1 yapon) qar uçqunu nəticəsində həlak oldular. 1984-cü ilin 12 yanvarında ilk dəfə olaraq polşalı alpinistlər Rışard Qaevski və Maçey Berbeka zirvəni qış ayında fəth etdilər.
1993-cü ildə Kamçatkadan olan rus alpinistlər: İqor Ximilyar ( 7300 m) və Sergey Yadrışnikov (6500 m) hündürlükdə həlak oldular. 2006-cı ildə avstraliyalı alpinist Syu Fia zirvədən enərkən yarağana düşərək həlak oldu. 2012-ci ilin 23 sentyabrında Manaslu yamaclarında meydana gələn qar uçqunu 12 alpinistin həyatına son qoydu. Nepal Alpinizm Cəmiyyətinin verdiyi məlumata görə həlak olanlardan 9 nəfərin cəsədi tapılmış, 3 nəfər isə itkin düşmüş elan edilmiş.[5]
2014-cü ilin sentyabrında polşalı alpinist Andjey Barqel rekord nəticə göstərmiş. O baza düşərgədən (4800 m) zirvəyə (8156 m) standart marşrutla 14 saat 5 dəqiqəyə yetişmiş. Zirvədən enərkən o növbəti rekordu həyata keçirmiş: 21 saat 14 dəqiqə[6].
2015-ci ilin 1 oktyabrnda 18 yaşlı yapon alpinist qadın Marin Minimaya zirvəyə dırmanaraq səkkizminliklərdə olan ən gənc qadın kimi tarixə düşdü. Marin 21 yaşlı ingilis Bonitı Norrisin nəticəsini dəyişdi[7]. 2017-ci ilin 28 sentyabrında Vitali Lazo və Anton Puqovkin oksigensiz dırmanmanı həyata keçirdilər və zirvədən enərkən dağ xizəyindən istifadə etdilər.
2008-ci ilin məlumatına görə Manasluda alpinistlərin ölüm əmsalı 17,8 %-dir[8].
- ↑ "Manaslu". www.peakware.com. 27 dekabr 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 noyabr 2005.
- ↑ "Manaslu". www.summitpost.org. 27 dekabr 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 sentyabr 2017.
- ↑ "Manaslu". www.peakbagger.com. 27 dekabr 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 mart 2014.
- ↑ "Манаслу. Все маршруты восхождения на восьмой по высоте восьмитысячник мира - 4sport.ua". 4sport.ua. 22 dekabr 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 dekabr 2015.
- ↑ "Трагедия на Манаслу: лавина унесла жизни 11-и альпинистов". 18 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 noyabr 2018.
- ↑ "Польский альпинист Анджей Баргель устанавливает рекорд восхождения на восьмитысячник Манаслу! - 4sport.ua". 25 avqust 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 noyabr 2018.
- ↑ "18-летняя японская альпинистка Марин Минамия установила рекорд на восьмитысянике Манаслу - 4sport.ua". 4sport.ua. 20 yanvar 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 oktyabr 2015.
- ↑ "ALL 8000ers — ASCENTS vs FATALITIES". 16 fevral 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 yanvar 2012.