Manaf Şamxalov (11 iyun 1915, Xiv, Dağıstan MSSR – 1974[1]) — Sovet, Tabasaran şairi və yazıçısı. Üstəlik tərcüməçi və dramaturq olaraq da tanınır.
| Manaf Şamxalov | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 11 iyun 1915 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1974 |
| Fəaliyyəti | yazıçı, şair |
| Fəaliyyət illəri | 1932-ci ildən |
| Partiyası | |
15 iyun 1915-ci ildə kasıb bir kəndli ailəsində anadan olmuşdur. İlk təhsilini doğulduğu məktəbdə alır. Dərbənd pedaqoji işçilər fakültəsini bitirir. Komsomol və partiya vəzifələrində çalışır, Pskov şəhərinin atçılıq eskadriyası qəzetinin ilk redaktoru olur, "Svet Oktyabrya" rayon qəzetinin redaksiyasında fəaliyyət göstərir. 1940-cı ildə Bolşeviklərin Ümumittifaq Kommunist Partiyasına üzv olur. 1955-ci ildə rayon partiya məktəbini bitirmişdir.
1959-cu ildən SSRİ Yazıçılar Birliyinin üzvü olur. Manaf Şamxalov 1974-cü ildə vəfat etmişdir.
1932-ci ildən rayon qəzetində dərc olunur. İlk kitabı olan "Vətən uğrunda, Azadlıq üçün" (şeirlər və hekayələr toplusu) 1944-cü ildə nəşr edilmişdir. Həvəskar qruplar tərəfindən səhnələşdirilən bir neçə pyesin müəllifidir. 1958-ci ildə "Çıraq çayının vadisində", "Çağırışda" və "Dövrün cücərtiləri" roman-trilogiyası nəşr olunur. M. Şamxalovanın bir neçə pyesi vardır.
Aleksandr Puşkin, Süleyman Stalski, Berdi Kerbabayevin əsərlərini Tabasaran dilinə tərcümə etmişdir.
Tabasaran ədəbiyyatının qurucularından biri sayılır[2], əsərləri ədəbi tabasaran dilinin formalaşmasında müəyyən rol oynamışdır. Onun nəsri Dağıstanda Sovet hakimiyyəti uğrunda mübarizlərin ideallaşdırılmış obrazlarının yaradılması, yeni bir həyatın qurulması, sosializm ideyalarını təbliğ etmək istəyi ilə xarakterizə olunur[3]. Tabasaran ədəbiyyatında "bir insanın xarici mühitə girməsi" problemini izah edən ilk şəxs olur. Mixail Şoloxov və Nikolay Ostrovskinin bədii və estetik ənənələrinin Manaf Şamxalovun yaradıcılığına təsiri izlənilir.
Dağıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fəxri fərmanına layiq görülmüşdür.
Manaf Şamxalovun roman və hekayələrinin dezavantajları arasında böyük sosial qarşıdurmaların olmaması, mətnin gündəlik təsvirlərlə çox yüklənməsi və az əhəmiyyəti olan dialoqların olmasıdır.
1996-cı ildə Manaf Şamxalovun adı Xiv kəndi orta məktəbinə verilmişdir[4].
- ↑ Азизова Г. Табасаранцы. История, культура, традиции. — Махачкала : Эпоха, 2012.
- ↑ Гасанов М. М. Табасаранская литература // Краткая литературная энциклопедия. — М.: Сов. энцикл., 1972. — Т. 7.
- ↑ Бокарев Е. А. Табасаранский язык // Краткая литературная энциклопедия. — М.: Сов. энцикл., 1972. — Т. 7.
- ↑ История Хивской СОШ им. М. Шамхалова. Хивская СОШ. Дата обращения: 25 июля 2015. Архивировано 25 июля 2015 года.