• Ana səhifə
  • Təsadüfi
  • Yaxınlıqdakılar
  • Daxil ol
  • Nizamlamalar
  • İanə et

Malinçe

  • Məqalə
  • Müzakirə

Malinçe (isp. La Malinche; ən tezi 1502[1][2] – ən tezi 1529 və ən geci 1551[1][3], Kastiliya krallığı[3] və ya Mexiko, İspaniya imperiyası[1]) vəftizdə Dona Marina (isp. Doña Marina) — İspanların Meksika fəthində mühüm rol oynamış Ernan Kortesin tərcüməçisi, məlumatçısı və cariyəsi.[4]

Malinçe
isp. La Malinche
Malinçe, qravüra, 1886-cı il.
Malinçe, qravüra, 1886-cı il.
Doğum tarixi ən tezi 1502[1][2]
Vəfat tarixi ən tezi 1529 və ən geci 1551[1][3]
Vəfat yeri
  • Kastiliya krallığı[3] və ya
  • Mexiko, İspaniya imperiyası[1]
Partnyorları
  • Ernan Kortes
Fəaliyyəti sinxron tərcüməçi[d], tərcüməçi, məsləhətçi
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Mündəricat

  • 1 Bioqrafiyası
    • 1.1 Meksikanın fəthi
  • 2 İstinadlar
  • 3 Biblioqrafiya
  • 4 Ədəbiyyat
  • 5

Bioqrafiyası

 
Askatitlan kodeksi, Ernan Kortes və Malinçe, Meksikanın fəthi haqqında XVI əsrin əvvəllərində təsvir edilmiş yerli əlyazma

Malinçenin doğum tarixi bilinmir, lakin təxminən 1500-cü illərdə, ən gec isə 1505-ci ildən gec olmayaraq anadan olduğu hesab edilir.Ehtimal olunur ki, Malinçe, Mesoamerika dövlətinin bir hissəsi və ya xərac ödəyicisi olan bir altepetldə anadan olmuşdur. Bu dövlətin mərkəzi Aztek İmperiyasının şərqində, Koatsakoalkos çayının sahilində yerləşirdi. Malinçenin doğulduğu altepetlin adı barədə qeydlər fərqlidir. Onun ölümündən qısa müddət sonra baş vermiş üç müxtəlif hüquqi prosesdə — burada onu şəxsən tanıdığını iddia edən şahidlər, o cümlədən qızı — onun Olutada doğulduğunu bildirmişlər. Onun nəvəsinin probanzasında da Oluta doğum yeri kimi qeyd edilir.[5]Onun qızı əlavə etmişdi ki, Oluta altepetli Tetikipake ilə əlaqəlidir, lakin bu əlaqənin mahiyyəti aydın deyil. Florensiya kodeksində Malinçenin vətəni "Tetikpak" kimi qeyd olunur ki, bu da çox güman ki, Tetikipakenin tək formasıdır. Qomara yazır ki, o,[6]"Uiluta"dan (ehtimal ki, Olutanın digər versiyası) gəlmişdir və digər mənbələrdən fərqli olaraq onun Xalisko bölgəsindən olduğunu bildirir. Digər tərəfdən, Diaz Malinçenin doğulduğu yer kimi "Paynalla"nı göstərmişdir.[7][8]

Onun ailəsinin nəcib əsilli olduğu güman edilir.[9]Qomara yazır ki, atası yerli bir hökmdarla qohum idi, Diaz isə onun valideynlərinin hökmdar olduqlarını qeyd edir.[10]Taunsend bildirir ki, Olutada o dövrdə çox güman ki, Popoluka dilində danışan əhali üstünlük təşkil edirdi, lakin Malinçenin mənsub olduğu iddia edilən hakim elita Nahuatl dilində danışırdı. Onun nəcib əsilli olduğuna dair başqa bir sübut isə "tecpillahtolli" ("ağaların nitqi") adlı saray nitqini başa düşməsi idi. Bu Nahuatlın sadə xalqın danışıq dilindən xeyli fərqlənən xüsusi formasıdır.[11][12]Onun adının qarşısına "doña" titulunun əlavə olunması da diqqət çəkir, çünki İspaniyada bu titul adətən aristokratiyaya aid olmayan insanlara verilmirdi. Lakin o da mümkündür ki, ispanlar ona bu fəxri adı fəthdəki mühüm roluna görə vermişdilər.[13]

Malinçenin ya satıldığı, ya da əsir alındığı zaman 8-12 yaşlarında olduğu ehtimal edilir. Diaz yazır ki, atasının ölümündən sonra anası və ögey atası onu tacirlərə veriblər ki, onların oğlu (Malinçenin ögey qardaşı[14]) vərəsəlik hüququna sahib olsun.[15]Lakin alimlər, tarixçilər və ədəbiyyat tənqidçiləri Diazın bu hekayəsinə şübhə ilə yanaşırlar, çünki onun izahında katolisizmin güclü vurğulanması hiss olunur.[16]

Xüsusilə tarixçi Sonya Rouz de Faqql Diazın çoxlu bağlayıcılardan (ing. polysyndeton, yun. πολυσύνδετον) istifadə etməsinə diqqət çəkir. Bu cür cümlə quruluşu bir çox Bibliya hekayələrinin üslubuna bənzəyir və Malinçenin ideal bir xristian qadını kimi təsvir edilməsinə xidmət edir.[17]Lakin Taunsend inanır ki, hər bir halda onun öz xalqının bəzi üzvləri onun alverində iştirak etmiş ola bilər. Malinçe əvvəlcə bölgənin əsas liman şəhərlərindən biri olan Şikalanqoya aparılmış, daha sonra isə bir qrup Çontal Mayaları tərəfindən satın alınaraq Potonçan şəhərinə gətirilmişdir.[18]Məhz burada Malinçe Çontal dilini öyrənməyə başlamış və bəlkə də Yukatek Maya dilini də mənimsəmişdir.[19]Bu dil biliyi ona Kortesin digər tərcüməçisi olan və həm Yukatek Maya, həm də doğma ispan dilində danışan Xeronimo de Aqilar ilə ünsiyyət qurmağa imkan yaratmışdır.

Meksikanın fəthi

Motekusomaya dedilər ki, ispanlar özləri ilə Şimal dənizinin [Karib dənizi] sahilindəki Tetikpaq qəsəbəsinin sakini Marina adlı meksikalı [nahuatl dilində danışan] hindistanlı qadını gətirmişlər, o, tərcüməçi kimi xidmət etmiş və kapitan Don Hernando Kortesin ona dediyi hər şeyi meksikaca danışmışdır.

— Montezuma emissarlarının hesabatı. "Florensiya Kodeksi", XII kitab, IX fəsil.[20]

Kortesin Meksikaya ekspedisiyasının əvvəlində o, Potonçanda Mayalarla qarşılaşmışdır.[21]Baş verən döyüşdə Mayalar ciddi insan itkisi vermiş və sülh istəmişdilər. Sonrakı günlərdə onlar ispanlara qida, qızıl və iyirmi əsarət altına alınmış qadın,[22]o cümlədən Malinçeni hədiyyə etmişdilər. Qadınlar vəftiz olunmuş və Kortesin adamları arasında bölüşdürülmüşdür.[23]Kişilər qadınları xidmətçi və cinsi obyekt kimi istifadə edirdilər. Malinçe isə Kortesin kapitanlarından biri olan Alonso Ernandes Puertokarreroya verilmişdir. Alonso, Kortesin vətəni olan Medelini qrafının doğma əmisi oğlu idi.[24]

Malinçenin dil bacarıqları ispanlar San-Xuan-de-Ulua şəhərində Nahuatl dilində danışan insanlarla qarşılaşanda aşkar edilmişdir. Motekusomanın elçiləri ispanları yoxlamağa gəlmişdilər, lakin Aqilar onları başa düşə bilmirdi. Tarixçi Qomara yazır ki, Kortes Malinçenin elçilərlə danışa bildiyini görəndə, ona Motekusomanı tapmağa və onunla ünsiyyət qurmağa kömək edəcəyi təqdirdə "azadlıqdan daha artığını" vəd etdi.[25][26]

İstinadlar

  1. ↑ 1 2 3 4 5 6 Diccionario biográfico español (isp.). Real Academia de la Historia, 2011.
  2. ↑ 1 2 Record #57416895 // VIAF (çd.). [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.
  3. ↑ 1 2 3 4 Marina // Encyclopædia Britannica (ing.).
  4. ↑ de Fuggle, Sonia Rose. "Bernal Díaz del Castillo Cuentista: La Historia de Doña Marina". Alicante: Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes. 2016.
  5. ↑ Hanson, Victor Davis. Carnage and Culture: Landmark Battles in the Rise to Western Power (ingilis). Knopf Doubleday Publishing Group. 2007-12-18. ISBN 978-0-307-42518-8.
  6. ↑ Gordon, Helen. Voice of the Vanquished: The Story of the Slave Marina and Hernan Cortés. Chicago: University Editions, 1995, page 454.
  7. ↑ Chaison, Joanne. "Mysterious Malinche: A Case of Mistaken Identity," The Americas 32, N. 4 (1976).
  8. ↑ Townsend, (2006). səh. 263
  9. ↑ Castellanos, Rosario. "Otra vez Sor Juana" ("Once Again Sor Juana")". 1963.
  10. ↑ Montaudon, Yvonne. "Doña Marina: las fuentes literarias de la construcción bernaldiana de la intérprete de Cortés". Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes (ispan). İstifadə tarixi: 2020-12-09.
  11. ↑ Restall, Matthew. Seven Myths of the Spanish Conquest
  12. ↑ "Mesolore: A research & teaching tool on Mesoamerica". www.mesolore.org. 2020-11-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-10-21.
  13. ↑ Tate, Julee. "La Malinche: The Shifting Legacy of a Transcultural Icon". The Latin Americanist. 61. 2017: 81–92. doi:10.1111/tla.12102.
  14. ↑ Rolando Romero. Feminism, Nation and Myth: La Malinche. Arte Publico Press. 2005-01-01. 28–. ISBN 978-1-61192-042-0.
  15. ↑ Brandon, William. The Rise and Fall of North American Indians. Lanham, MD: Roberts Rinehart Publishers. 2003. səh. 88. ISBN 9781570984525.
  16. ↑ Brandon, William. The Rise and Fall of North American Indians. Lanham, MD: Roberts Rinehart Publishers. 2003. səh. 88. ISBN 9781570984525.
  17. ↑ Don M. Coerver; Suzanne B. Pasztor; Robert Buffington. Mexico: An Encyclopedia of Contemporary Culture and History. ABC-CLIO. 2004. 200–. ISBN 978-1-57607-132-8.
  18. ↑ Fortes De Leff, J. (2002). Racism in Mexico: Cultural Roots and Clinical Interventions1. Family Process, 41(4), 619-623.
  19. ↑ Potocki, Jan; trans. Ian Maclean. The Manuscript Found at Saragossa. Penguin Books. 1995.
  20. ↑ Lockhart, (1993). səh. 87
  21. ↑ "Repertory". chnm.gmu.edu. 5 June 2020 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 February 2022.
  22. ↑ Claire Spellberg Lustig. "National Treasure: Edge of History Complicates the Nicolas Cage Movies, To Thrilling Results". Primetimer. December 14, 2022. İstifadə tarixi: December 21, 2022.
  23. ↑ "Dona Marina, Cortes' Translator: Nonfiction, Octavio Paz". chnm.gmu.edu. 10 May 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 February 2022.
  24. ↑ "L'indienne de Cortés, roman de Carole Achache". Hisler (fransız). İstifadə tarixi: 27 November 2023.
  25. ↑ "Malinche: así puedes acceder a las becas para mexicanos y estudiar en la escuela de musicales en Madrid". El Heraldo de México. October 3, 2023.
  26. ↑ "Malinche de Nacho Cano lanza becas en Madrid para mexicanos: ¿De qué se trata y cómo obtener una?". www.poresto.net. 3 October 2023.

Biblioqrafiya

  • Chapman, Anne M. Port of Trade Enclaves in Aztec and Maya Civilizations // Karl Polanyi; Conrad M. Arensberg; Harry W. Pearson (redaktorlar ). Trade and Market in the Early Empires: Economies in History and Theory. New York: Free Press. 1957.
  • Cypess, Sandra Messinger. La Malinche in Mexican Literature: From History to Myth. Austin, TX: University of Texas Press. 1991. ISBN 9780292751347.
  • Downs, Kristina. "Mirrored Archetypes: The Contrasting Cultural Roles of La Malinche and Pocahontas". Western Folklore. Long Beach, CA: Western States Folklore Society. 67 (4). 2008: 397–414. ISSN 0043-373X. JSTOR 25474939.
  • Evans, Susan Toby. Ancient Mexico & Central America: Archaeology and Culture History. London: Thames & Hudson. 2004. ISBN 9780500284407.
  • Franco, Jean. La Malinche: from gift to sexual contract // Mary Louise Pratt; Kathleen Newman (redaktorlar ). Critical Passions: Selected Essays. Durham, NC: Duke University Press. 1999. 66–82. ISBN 9780822322481.
  • Hassig, Ross. Mexico and the Spanish Conquest. Norman, OK: University of Oklahoma Press. 2006. ISBN 9780806182087.
  • Herrera-Sobek, María. In Search of La Malinche: Pictorial Representations of a Mytho-Historical Figure // Rolando J. Romero; Amanda Nolacea Harris (redaktorlar ). Feminism, Nation and Myth: La Malinche. Houston, TX: Arte Público Press. 2005. ISBN 9781611920420.
  • Karttunen, Frances. Between Worlds: Interpreters, Guides, and Survivors. New Brunswick, NJ: Rutgers University Press. 1994. ISBN 9780813520315.
  • ———. Rethinking Malinche // Indian Women: Gender Differences and Identity in Early Mexico. Norman, OK: University of Oklahoma Press. 1997. ISBN 9780806129600.
  • ———. Malinche and Malinchismo // Concise Encyclopedia of Mexico. Chicago: Fitzroy Dearborn. 2001 [1997]. 352–355. ISBN 9781579583378.
  • Lockhart, James, redaktorWe People Here: Nahuatl Accounts of the Conquest of Mexico. Repertorium Columbianum. 1. James Lockhart tərəfindən tərcümə olunub. Berkeley, CA: University of California Press. 1993. ISBN 9780520078758.
  • Restall, Matthew. Seven Myths of the Spanish Conquest. Oxford and New York: Oxford University Press. 2003. ISBN 9780195176117.
  • ———. When Montezuma Met Cortés: The True Story of the Meeting that Changed History. New York: Ecco. 2018. ISBN 9780062427267.
  • Schroeder, Susan; Cruz, Anne J.; Roa-de-la-Carrera, Cristián; Tavárez, David E., redaktorlar Chimalpahin's Conquest: A Nahua Historian's Rewriting of Francisco Lopez de Gomara's La conquista de Mexico. Susan Schroeder; Anne J. Cruz; Cristián Roa-de-la-Carrera; David E. Tavárez tərəfindən tərcümə olunub. Palo Alto, CA: Stanford University Press. 2010. ISBN 9780804775069.
  • Townsend, Camilla. Malintzin's Choices: An Indian Woman in the Conquest of Mexico. Albuquerque: University of New Mexico Press. 2006. ISBN 9780826334053.
  • ———. Fifth Sun: A New History of the Aztecs. Oxford: Oxford University Press. 2019. ISBN 9780190673062.
  • Valdeón, Roberto A. "Doña Marina/La Malinche: A Historiographical Approach to the Interpreter/Traitor". Target: International Journal of Translation Studies. Amsterdam: John Benjamins Publishing Company. 25 (2). 2013: 157–179. doi:10.1075/target.25.2.02val. ISSN 0924-1884.

Ədəbiyyat

  • Диас дель Кастильо, Берналь. Правдивая история завоевания Новой Испании. М.: Форум. пер. Д. Н. Егорова; А. Р. Захарьяна. 2000 [Historia verdadera de la conquista de la Nueva España]. ISBN 5-89747-020-0.
  • Диего де Ланда. Сообщение о делах в Юкатане. М.: Ладомир. пер. Ю. В. Кнорозова. 1994 [Bericht aus Yucatán]. ISBN 5-86218-150-4.
  • Дюверже, Кристиан. Кортес. Жизнь замечательных людей. М.: Молодая гвардия. 2005 [Cortés]. ISBN 5-235-02747-7.
  • Hernández, Cristina González. La Malinche // Diccionario biográfico español . XXVIII (ispan). Madrid: Real Academia de la Historia. 2012. ISBN 978-84-96849-84-6.
  • Prescott, William Hickling, Kirk, John Foster. History of the conquest of Mexico. I. 1873.
  • Robertson, Adams Jerome. Dona Marina // Liberators and patriots of Latin America: biographies of 23 leaders from Dona Marina (1505—1530) to Bishop Romero (1917—1980). Jefferson: McFarland & Company. 1991. ISBN 978-089-950602-9.
  • Townsend, Camilla. Malintzin's Choices: An Indian Woman in the Conquest of Mexico. Albuquerque: University of New Mexico Pres. 2006. ISBN 978-082-633405-3.
  • Хроники Конкисты - Кортес. Берналь Диас дель Кастильо. "Правдивая история завоевания Новой Испании". Интерактивное издание, 2024.

  Vikianbarda Malinçe ilə əlaqəli mediafayllar var.
  • "Cortés girlfriend is not forgiven". The New York Times. accessed 10 June 2019
  • Hernando Cortés on the Web : Malinche / Doña Marina (resources)
  • in defense of Malinche
  • Making Herself Indispensable, Condemned for Surviving: Doña Marina (Part 1)
  • Making Herself Indispensable, Condemned for Surviving: Doña Marina (Part 2)
  • La Malinche, an ambivalent interpreter from the past
  • Leyenda y nacionalismo: alegorías de la derrota en La Malinche y Florinda "La Cava", Spanish-language article by Juan F. Maura comparing La Cava and Mexican Malinche.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Malinçe&oldid=8059479"
Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2025