«Maddə 22» (ing. Catch-22) — amerikalı yazıçı Jozef Hellerin qara yumor və satira janrında olan romanı. Roman 1953-cü ildə yazılmağa başlamış və ilk dəfə 1961-ci ildə çap edilmişdir. Əsərdə hadisələr İkinci dünya müharibəsi illərində cərəyan edir.[1] XX əsrin ən yaxşı əsərlərindən biri hesab olunur.[2]
| Maddə 22 | |
|---|---|
| Catch-22 | |
 Birinci nəşrin üz qabığı. Nyu-York, 1961 | |
| Müəllif | Jozef Heller |
| Janrlar | qara yumor, satira |
| Orijinalın dili | ingilis |
| Ölkə |
 ABŞ |
| Orijinalın nəşr ili | 11 noyabr 1961 |
- Əsərin baş qəhrəmanı Yossarian yazdığı məktublara məşhur amerikalı yazıçı Vaşinqton İrvinqin adı ilə imza atır. Belə imza atmaq onu bezdirdikdə isə ad və soyadın yerini dəyişib imza atır.
- Romanın mətnində Yossarian assuriyalı adlanır. Romanın davamı sayılan "Bağlanma vaxtı" əsərində Yossarian dostlarına deyir ki, onun adı milliyətcə assuriyalı olan dostu Frensis Yohannenin adının sintezindən əmələ gəlib.
- Əsər çap olunduqdan sonra "Maddə 22" ifadəsi ABŞ-də çox məşhurlaşır. Hal-hazırda bu ifadə ABŞ-də çıxılmaz absurd vəziyyəti ifadə edir.
- Bu roman "BBC" tərəfindən tərtib olunan "200 ən yaxşı kitab" siyahısında 11-ci yerdə qərarlaşıb.
- Bu roman "Metallica" qrupunun solisti Ceyms Hetfildi "The Shortest Straw" adlı mahnını yaratmağa ilhamlandırıb.
- 2002-ci ildə "Hypocrisy" adlı isveç det metal qrupu "Catch 22" adlı albom buraxıb.
- 2005-ci ildə "Meshuggah" adlı isveç metal qrupu mahnıları bu romana əsaslan "Catch Thirtythree" adlı albom buraxıb.
- ABŞ-də "Catch 22" adlı ska-pank qrup fəaliyyət göstərir.
- Romanın adı "Splin" qrupunun "Тебе это снится" adlı mahnısında xatırlanır.
- Romanın adı "LOST" serialının 3-cü sezonunun 17-ci seriyasında xatırlanır.
1970-ci ildə rejissor Mayk Nikols tərəfindən romana əsaslanan eyniadlı film çəkilib.[3]
- ↑ "Seeing Catch-22 Twice. The awful truth people miss about Heller's great novel. By Ron Rosenbaum". 2013-02-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-05.
- ↑ "What is Catch-22? And why does the book matter?". 2009-03-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-05.
- ↑ "Catch-22 (1970)". 2023-07-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-05.