Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinMidiya dili
Midiya dili və ya Maday dili – midiyalıların dili.[1] Bəzi tədqiqatçılar tərəfindən Zaza, Gilək, Mazandaran, Bəluc və Kürd dilləri ilə yanaşı Şimal–qərbi İran dilləri yarımqrupuna aid olduğu deyilir.[2]
| Midiya dili | |
|---|---|
| Ölkə | |
| Danışanların ümumi sayı |
|
| Təsnifatı | |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | — |
| ISO 639-2 | — |
| ISO 639-3 | xme |
| IETF | xme |
Çox az sözün tədqiq edilməsiylə Midiya dilinin qədim İran dillərindən biri olması haqqında rəy formalaşdırılmışdır. Qrammatikası haqqında heç nəyin bəlli olmamasına baxmayaraq bu dillə Avesta dili və Qədim fars dili arasında oxşarlıqların olduğu qeyd edilmişdir.[3] Midiya dövlətinin mövcud olduğu dövrdə midiya dili bu dövlətin əhatə etdiyi ərazilərdə rəsmi dövlət dili olmuşdur.
Midiya dövrünə aid heç bir sənəd dövrümüzə çatmamışdır və midiyalıların hansı əlifbadan istifadə etmələri də məlum deyildir. Midiya ərazisindən yalnız erkən Əhəməni dövrünə aid bir kitabə aşkarlanmışdır. Həmin kitabə e.ə. VIII əsrə aid olub akkad dilində tərtib edilmişdir və kitabədə Midiya adları və sözləri istifadə edilməmişdir.[4]
Digər qədim dillərdən fərqli olaraq Midiya dilinin müxtəlif mərhələlərdə dəyişdiyini izləmək mümkün olmuşdur. E. ə. IX əsr Assur mixi yazılarında qorunmuş Midiya sözləri və e. ə. V əsr Herodotun Tarix əsərində Midiya–fars münaqişəsindən bəhs edilərkən istifadə edilmiş Midiya sözləri arasında kəskin fərqlər vardır.[5] V əsrdə artıq Midiya dilinə fars dilinin müəyyən təsiri hiss olunmaqdadır. Midiyalıların öz dillərini necə adlandırmaları və ya Midiya dilində bu dilin adının nə olması bəlli deyildir.[6][7]
- ↑ "Ancient Iran::Language". Encyclopædia Britannica Online. 2007. 2 fevral 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 mart 2007.
- ↑ Schmitt, Rüdiger. Compendium Linguarum Iranicarum. Wiesbaden: Reichert. 1989.
- ↑ Skjærvø, Prods Oktor. An Introduction to Old Persian (PDF) (2nd). Cambridge: Harvard. 2005. 2 aprel 2017 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2 dekabr 2010.
- ↑ Dandamayev, Muhammad & I. Medvedskaya. "Media". Encyclopedia Iranica (OT 10). Costa Mesa: Mazda. 2006. 9 aprel 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 dekabr 2010.
- ↑ "Ancient Iran::The coming of the Iranians". Encyclopædia Britannica Online. 2007. 24 fevral 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 fevral 2007.
- ↑ Kent, Roland G. Old Persian. Grammar, Texts, Lexicon (2nd). New Haven: American Oriental Society. 1953. pp. 8-9.
- ↑ Diakonoff, Igor M. Media // Ilya Gershevitch (redaktor). Cambridge History of Iran, Vol 2. London: Cambridge UP. 1985. 36–148.
- Tavernier, Jan, Iranica in the Achaemenid Period (ca. 550-330 B.C.): Linguistic Study of Old Iranian Proper Names and Loanwords, Attested in Non-Iranian Texts, Peeters Publishers, 2007, ISBN 978-90-429-1833-7
- Schmitt, Rüdiger, Old Persian // Woodard, Roger D. (redaktor), The Ancient Languages of Asia and the Americas, Cambridge University Press, 2008, 76–100, ISBN 978-0-521-68494-1