Məsməxanım Qazıyeva (tam adı: Məsməxanım Yusif qızı Qazıyeva; 21 mart 1945, Bakı) — filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Universitetinin pedaqoqu və tədqiqatçısı.
| Məsməxanım Qazıyeva | |
|---|---|
| Məsməxanım Yusif qızı Qazıyeva | |
 | |
| Doğum tarixi | 21 mart 1945 (80 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Vətəndaşlığı |
 SSRİ Azərbaycan |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Həyat yoldaşı | Saday Zeynalov |
| Uşağı | 2 |
| Elm sahəsi | filologiya |
| Elmi dərəcəsi | filologiya elmləri doktoru |
| Elmi adı | professor |
| İş yeri | Azərbaycan Universiteti |
| Alma-mater | Pedaqoji Xarici İnstitutu |
| Təhsili | Azərbaycan Universiteti |
| Tanınır | filoloq, pedaqoq, tədqiqatçı, dilçi |
| Mükafatları | |
O, ingilis dilinin tədrisi metodikası, səhnə və ekran nitqi, multikulturalizm, nitq mədəniyyəti və linqvokulturologiya sahələrində mühüm elmi tədqiqatların müəllifidir.
Məsməxanım Qazıyeva 21 mart 1945-ci ildə Bakı şəhərində ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. 1962-ci ildə Bakı şəhər 74 №-li orta məktəbini bitirib. 1967-ci ildə M.F.Axundov adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunu bitirdikdən sonra həmin ali təhsil müəssisəsində müəllim kimi fəaliyyətə başlamışdır. 1988-ci ildə SSRİ Pedaqoji Elmlər Akademiyasının Tədrisin Məzmunu və Metodları Elmi-Tədqiqat İnstitutunda "Real nitq ünsiyyəti xarici dillərin tədrisi keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasında bir vasitə kimi" mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir.[1]
2004-cü ildə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunda "Səhnə nitqinin linqvistik problemləri (Azərbaycan və ingilis dilləri əsasında)" adlı doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 2025-ci ilədək Azərbaycan Universitetinin linqvokulturologiya kafedrasının müdiri olub.[2]
Məsməxanım Qazıyeva ailəlidir və 2 qız övladı, 4 nəvəsi var.
Professorun rəhbərliyi ilə 50-dən çox fəlsəfə doktoru, 4 elmlər doktoru uğurla dissertasiya müdafiə etmişdir. O, Azərbaycan Universitetində uzun illər tədris fəaliyyətini davam etdirmiş, müxtəlif fakültələrdə tələbələrə pedaqoji və elmi istiqamət vermişdir. Onun dərslərində linqvistik yanaşma ilə yanaşı, kommunikativ bacarıqlar, linqvokulturologiya, nitq mədəniyyəti və mədəniyyətlərarası ünsiyyət ön planda olmuşdur.[3]
Məsməxanım Qazıyeva elmi fəaliyyəti ilə Azərbaycanı beynəlxalq səviyyədə də təmsil etmişdir. ABŞ, İngiltərə, İrlandiya, Şotlandiya, Avstriya, Rumıniya, Türkiyə, Gürcüstan, Rusiya, İspaniya və digər ölkələrdə beynəlxalq simpozium və konfranslarda elmi məruzələrlə çıxış etmişdir.
Azərbaycan Universitetinin beynəlxalq əlaqələrinin inkişafında fəal iştirak etmiş, universiteti müxtəlif ölkələrdə keçirilən multikulturalizm və dil konfranslarında təmsil etmişdir.[2]
Professor Məsməxanım Qazıyeva dilçilik, linqvokulturologiya, sənətşünaslıq və pedaqogika elmlərinin qovşağında tədqiqatlar aparmışdır. Onun səhnə və ekran nitqinə dair araşdırmaları Azərbaycan dilçiliyində bu istiqamətdə yazılmış ilk sistemli və monoqrafik işlərdəndir. Tədqiqatlarında teatr, kino, televiziya dili və dramaturji mətnlərin orfoepik, sintaktik və üslubi xüsusiyyətləri geniş təhlil olunmuşdur.[3]
Alim Uilyam Şekspir, Uayld, Bernard Şou və digər klassik dramaturqların əsərlərindən istifadə edərək teatr nitqinin ritmik, ekspressiv və semantik xüsusiyyətlərini müqayisəli şəkildə təhlil etmişdir. Onun araşdırmaları təkcə dilçilik deyil, həm də sənətşünaslıq və kommunikasiya sahələrinə töhfə verir. Tədqiqatçı 200-dən artıq elmi məqalənin, 15-dən çox kitabın müəllifidir. Onun əsərləri dünyanın nüfuzlu qəzet və jurnallarında çap olunmuşdur.[3]
Məsməxanım Qazıyeva aşağıdakı elmi və tədris materiallarının müəllifi və həmmüəllifidir:
- Qazıyeva, Məsməxanım. This is America : dərslik / M. Qazıyeva, M. Zöhrab Məcid ; elmi red. A. Abbasova. - Bakı : Elm və təhsil, 2010. - 176 s.
- Səhnə nitqinin linqvistik problemləri
- Ekran nitqi məsələləri
- This is Great Britain
- Welcome to Azerbaijan
- Multiculturalism and Intercultural Communication
- Culture and Communication
- Everyday English in Conversation
- İngiliscə-azərbaycanca ədəbiyyatşünaslıq və sənətşünaslıq terminlərinin izahlı lüğəti
Onun 70-dən artıq elmi məqaləsi Azərbaycanda və xaricdə nəşr olunmuşdur:
- Qazıyeva, Məsməxanım. Nizami Gəncəvi yaradıcılığında multikulturalizm / M. Qazıyeva // Dil və ədəbiyyat. - 2021. - № 4. - S. 125-132 .[4]
- Казиева, М. Ю. Методика обучения говорению на обшественно- политическую тематику / "Тезисы Докладов и сообщений Pеспубликанской научной конференции "Некаторые теоретические и практические вопросы изучения русского языка в Азербайджанской ССР"[5]
- Казиева, М. Ю. Реальное речевое обшение как средство повышения еффективности обучения иностранным языкам / "Вопросы нормы и нормализации в Азербайжанском литературном языке"
- Казиева, М. Ю. Речевое обшение на урока х иностранного языка / "Dilçilik və metodika"
- Qazıyeva, Məsməxanım. Xarici dil təliminin başlanğıc mərhələsində ünsiyyətin təşkili / "IX Ali məktəblərarası elmi-praktik konfrans"[5]
- Qazıyeva, Məsməxanım. Teatr və dramaturji mətnin qarşılıqlı münasibətləri / "Tədqiqlər" №2.
- Qazıyeva, Məsməxanım. Dram mətnində, personaj nitqində sintaktik bütöv(parça) anlayışı / ADU "Elmi xəbərlər 2004", №5.[5]
- Qazıyeva, Məsməxanım. Dramaturji mətnin mənimsənilməsi mərhələləri / "Humanitar elmlərin öyrənilməsinin aktual problemləri"
- Qazıyeva, Məsməxanım. Səhnədə danışıq dilinə ehtiyac / "Pedaqoji universitetin xəbərləri" №3.
- Qazıyeva, Məsməxanım. Səhnə dilinin spesifik xüsusiyyətləri / ADU "Elmi xəbərlər 2003", №1-2.
- Qazıyeva, Məsməxanım. İnformasiyanın strukturu, qarşılıqlı nitq əlaqəsi funksiyası və modelləri / ADU "Elmi xəbərlər 2002", №5.
- Qazıyeva, Məsməxanım. Səhnədə nitq məntiqinin qanun və qaydaları / ADU "Elmi xəbərlər 2002", №5.
Məsməxanım Qazıyeva ali məktəbin Qadınlar Şurasının sədri, eyni zamanda Respublika Qadınlar Şurasının üzvü olmuşdur. 1990-cı ilin 20 Yanvar hadisələrindən sonra xalqın faciəsini beynəlxalq aləmə çatdırmaq məqsədilə Türkiyəyə səfər etmiş, ölkənin birinci xanımı Səmra Özal ilə görüşərək informasiya və sənədləri təqdim etmişdir.[6]
O, Elm və Təhsil Nazirliyinın yüksək mükafatına "Qabaqcıl təhsil işçisi" Fəxri adına layiq görülmüşdür.
- ↑ Cəfərova K. Elmi axtarışlar işıq və ümid dolu alim // Ədalət qəzeti.
- ↑ 1 2 "Professor Məsməxanım Qazıyeva: " Universitetinin əməkdaşları əmin-amanlıq şəraitində işləyir"" (az.). https://modern.az. 28 Dekabr 2018. 29 apr 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 apr 2025.
- ↑ 1 2 3 Vəfa XANOĞLAN. "Parlaq nəslin layiqli davamçısı - professor Məsməxanım Qazıyeva" (az.). http://www.anl.az. 16 noy 2019. 29 apr 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 apr 2025.
- ↑ QAZIYEVA, Məsməxanım. Ədəbiyyat qəzeti. 4: 125–132 https://edebiyyatqazeti.az/news/sience/7522-nizamigencevi-yaradiciliginda-multikulturalizm (#bare_url_missing_title). 29 apr 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 apr 2025.
- ↑ 1 2 3 "Masmakhanim Gaziyeva" (ingilis). https://adu.academia.edu. 29 apr 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 apr 2025.
- ↑ "Professor Məsməxanım Qazıyeva: "Qadının iştirakı olmadan sivilizasiyadan danışmaq olmaz"" (az.). https://modern.az. 22 Noyabr 2015. 29 apr 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 apr 2025.