Mərkəzi Univermaq (MUM) — Bakı şəhərinin Azərbaycan prospektində yerləşən ticarət mərkəzi. Memar Nəsrulla Kəngərli tərəfindən layihələndirilərək tikilən binanın əsası 1956-cı ildə qoyulmuş, 1961-ci ildə istismara verilmişdir.[1][2]
| Mərkəzi Univermaq | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Ölkə | |
| Koordinatlar | 40°22′15″ şm. e. 49°50′03″ ş. u.HGYO |
Sovet dönəmində Dövlət Ticarət Nazirliyinə tabe olan "Mərkəzi Univermaq" dövlət mülkiyyətində fəaliyyət göstərib. 1998-ci ildə özəlləşmə nəticəsində bina "Mərkəzi Univermaq" Açıq Səhmdar Cəmiyyətinə çevrilmiş və səhmdar cəmiyyəti kimi idarə olunmağa başlanmışdır.[3] Uzun illər bu ASC-nin sahibi və rəhbəri sabiq deputat Ərəstun Cavadov olmuşdur. O, 1972-ci ildən başlayaraq əvvəlcə böyük anbardar, sonralar bölmə müdiri, 1992-ci ildən isə baş direktor vəzifələrində işləyib, 1998–2005-ci illərdə müəssisənin İdarə Heyəti sədrinə çevrilmişdir. 2005-ci ildən ölümünə qədər o, "Mərkəzi Univermaq" ASC-nin Nəzarət Şurasının sədri olub.[4]
Bina neostalin üslubu (son stalinçilik səciyyəli neoklassik) ilə inşa edilib. Onun fasadları monolit beton karkas üzərində təbii daş panellərlə üzlənmiş, iri şüşə pəncərələr və yuvarlaq profilli sütunlarla bəzədilib. Binanın iri çətirli karnizası giriş örtüyünü örtür, yuxarı mərtəbələrdə dekorativ profillə tamamlanmış geniş hündürlüklü sütunlar (pilastrlar) yerləşir. Ümumi memarlıq kompozisiyasında həmin sütunlar və geniş horizontallar (baş arxitravlar) binanın şkalılı çərçivə strukturunu vurğulayır. Bina aşağı mərtəbədə geniş vitrinlərlə satıcı sahəsi, üstündə isə dörd ədəd yuxarı mərtəbə və onların üzərində əlavə etribrik mərtəbədən ibarətdir. Bəzi mənbələrə görə binanın daxili interyer işlərini macar mütəxəssislər həyata keçirib.[1]
- ↑ 1 2 Буланова, Оксана. "Как Мясные ряды в ЦУМ превратились". Olaylar.az (az.). 8 sentyabr 2016. İstifadə tarixi: 23 iyul 2025.
- ↑ İsmayılov, Rufik. "MUM-un 50 illik yubileyi qeyd olunub". 525-ci qəzet. 16 fevral 2011. İstifadə tarixi: 23 iyul 2025.
- ↑ "MƏRKƏZİ UNIVERMAQ DEPUTAT ÖVLADININ ADINA KEÇİR". Yeni Müsavat. 31 mart 2013. İstifadə tarixi: 23 iyul 2025.
- ↑ "Mərkəzi Univermağın sahibi - VƏFAT ETDİ". FED.az. 29 mart 2023. İstifadə tarixi: 23 iyul 2025.