Mənuçöhr ibn Şavur (1072-1118) — Şəddadilər sülaləsi tərəfindən idarə edilən Ani əmirliyinin (1072-1199) banisi.[1]
| Mənuçöhr ibn Şavur | |
|---|---|
 Mənuçöhrün adına kəsilmiş gümüş dirhəm, © Stephen Album Rare Coins | |
Ani əmiri | |
| 1072 – 1118 | |
| Sonrakı | Əbüləsvar ibn Şavur |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Ani |
| Atası | Şavur |
| Uşağı | Əbüləsvar |
Mənuçöhr ibn Şavur Şəddadilər sülaləsinin X-XII əsrlərdə məlum 3 əmirliyindən - Dvin əmirliyi (951-1130), Gəncə əmirliyi (971-1065) və Ani əmirliyi (1072-1199) - biri olan Ani əmirliyinin banisi olmuşdur. O 1072-ci ildən 1118-ci ilə qədər bu əmirliyi mərkəzi Ani şəhəri olmaqla idarə etmişdir.
Mənuçöhr ibn Şavur Səlcuq sultanı Məlikşahın hakimiyyəti altında - ondan asılı bir hakim kimi idarəçiliyə başlamışdır. "Tarix-e Bab əl-əbvab" adlı mənbəyə görə Şəddadi Fəzlun Ani şəhərini Alp Arslandan alaraq nəvəsi Mənuçöhr ibn Əbüləsvara (Şavura) vermişdir. Bu Fəzlunun I və ya II olması bəlli deyil. Mənuçöhr ibn Şavur Səlcuq sultanı Məlikşahın hakimiyyəti altında - ondan asılı bir hakim kimi idarəçiliyə başlamışdır. Onun hakimiyyəti dövründə Ani əmirliyi aclığa və Səlcuqlar dövlətinin hərbi təzyiqinə məruz qalmışdı. 1103-cü ildə Səlcuqlu sultanı Məhəmməd Börküyarıq tərəfindən məğlub ediləndən sonra Aniyə sığınmışdır. Mənuçöhrün qardaşı da Səlcuqların Aniyə yürüşləri zamanı həlak olmuşdur. [2]
Onun hakimiyyəti dövründə Anidə bir sıra tikililər - məscidlər, istehkamlar, geniş hamamlar və karvansaraylar inşa edilmişdir. O şair Əsədi Tusini himayə etmişdir. Mənuçöhr ibn Şavurdan sonra Ani əmirliyini Əlbüləsvar Şavur ibn Mənuçöhr idarə etmişdir. [2]
- Şəddadilər
- Mərziban ibn Məhəmməd (978-985)
- Fəzl bin Məhəmməd (985-1031)
- Əbülfəth Musa (1031-1034)
- II Əli Ləşkəri (1034-1049)
- Ənuşirvan ibn Ləşkəri (1049)
- ↑ "Piriyev, Vaqif Ziyəddin oğlu. Azərbaycanın tarixi-siyasi coğrafiyası. – Bakıː Müəllim nəşriyyatı, 2006, s. 54" (PDF). 2025-01-13 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2025-01-13.
- ↑ 1 2 Peacock, Andrew (2011). "Shaddadids". Encyclopædia Iranica Online. Arxiv surəti 6 iyul 2015 tarixindən Wayback Machine saytında Retrieved 18 June 2015.