Əməliyyat təhlili (ing. cost-volume-profit analysis) və idarəetmə uçotunda əhatəyə töhfə satış (ing. contribution margin) vahidi üzrə marjinal mənfəəti xarakterizə edir. Göstərici müxtəlif hesablamalarda faydalıdır və əməliyyat leverecinin ölçüsü kimi istifadə edilə bilər (ing. operating leverage). Bir qayda olaraq, göstəricinin aşağı dəyərləri əmək tutumlu sektorlarda, yüksək dəyərlər isə kapital tutumlu sahələrdə xarakterikdir.
Marjinal mənfəət əməliyyat təhlilində istifadə olunur, burada xalis gəlirin hesablanmasını sadələşdirməyə imkan verir və xüsusilə zərərsizlik nöqtəsi. Marjinal mənfəətin hesablanması menecerə planlaşdırılmış mənfəəti əldə etmək üçün zəruri olan zərər nöqtəsini və satış həcmini qiymətləndirməyə imkan verir, bunun əsasında məhsul çeşidini genişləndirmək və ya azaltmaq barədə daha məlumatlı qərar qəbul etmək olar. məhsul və ya xidmətin qiymətinin müəyyən edilməsi, habelə sistemin optimal təşkili haqqında.məsuliyyətə görə komissiya ödənişləri və mükafatlar (əmək haqqı).
Mənfəət marjasının təhlili əməliyyat leverajının qiymətləndirilməsidir, yəni satış artımının mənfəət artımına necə səbəb olduğunun qiymətləndirilməsidir. Marjinal mənfəət, xərclərin sabit və dəyişkən xərclərə qruplaşdırılması yolu ilə idarəetmə uçotu məqsədləri üçün xüsusi olaraq hazırlanmış mənfəət və zərər hesabatının versiyasından istifadə etməklə hesablanır.
Mənfəət marjası ümumi mənfəətdən onunla fərqlənir ki, töhfənin hesablanması xərclərin təbiətinin iqtisadi təhlili əsasında dəyişkən xərcləri (marjinal mənfəətin hesablanmasına daxil edilmiş) sabit xərclərdən (onun hesablanmasına daxil edilməyən) ayırmağa yönəlmişdir; ümumi mənfəət isə uçot standartları əsasında müəyyən edilir. Mənfəət marjasının hesablanması menecerlər üçün şirkətin müəyyən bir iş sahəsini saxlamaq və ya aradan qaldırmaq mümkünlüyünü müəyyən etmək üçün əla vasitədir. Məsələn, müsbət töhfə marjası olan istehsal xətti, qatqı marjası sabit xərclərin bir hissəsini əvəz etdikdə mənfi ümumi mənfəət yaratsa belə, saxlanmalıdır. Bununla belə, mənfəət marjası mənfi olarsa, ondan imtina edilməlidir, çünki istehsal olunan hər bir məhsul vahidindən şirkət üçün daha çətin olacaq[1].
- ↑ Hansen,Don R., and Maryanne M. Mowen, Managerial Accounting p.529, at http://www.usdoj.gov/atr/public/speeches/future.txt Arxivləşdirilib 2005-02-10 at the Wayback Machine
- Гариссон Р., Норин Э., Брюе П. Управленческий учет. Companion Group. 2011. ISBN 978-966-96692-4-7.
- Аткинсон Э. А., Банкер Р. Д., Каплан Р. С. Управленческий учет (3-е изд). М. 2006 [Managerial Accounting]. ISBN 0-13-010195-8.
- Карпов А. Е. Постановка и автоматизация управленческого учета. М.: Результат и Качество. 2008. ISBN 5-902580-10-2.