Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinMəmər məscidi — XVIII əsrə aid tarix-memarlıq abidəsi, məscid. Azərbaycanın Qubadlı rayonunun Məmər kəndində yerləşir.
| Məmər məscidi | |
|---|---|
 | |
| Ölkə |
 Azərbaycan |
| Yerləşir | Qubadlı rayonu |
| Tikilmə tarixi | XVIII əsr |
| Üslubu | Arran memarlıq məktəbi |
| Vəziyyəti | fəaliyyət göstərmir |
| Rəsmi adı: İNV № 4713 | |
| Kateqoriya | Məscid |
| Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
| 39°15′08″ şm. e. 46°41′43″ ş. u. | |
 |
|
Məscid, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.
Məsciddə erməni işğalı dövründə donuz saxlanılması beynəlxalq reaksiyalara və etirazlara səbəb olub.
Məmər məscidi XVIII əsrdə Azərbaycanın Qubadlı rayonunun Məmər kəndində tikilib.[1]
Azərbaycanda sovet işğalından sonra rəsmi olaraq 1928-ci ildən dinlə mübarizəyə başladılar.[2] Həmin ilin dekabrında Azərbaycan KP MK-i bir çox məscid, kilsə və sinaqoqları maarifləndirici istiqamətlərdə istifadə üçün klubların balansına verdi.[3] Əgər 1917-ci ildə Azərbaycanda 3.000 məscid var idisə 1927-ci ildə bu rəqəm 1.700, 1928-ci ildə 1369, 1933-cü ildə isə 17 idi.[3][4] Məmər məscidi də bu dövrdə ibadətə bağlanıb. Məscidin binasından anbar kimi istifadə olunub.[5]
Azərbaycan müstəqilliyini yenidən bərpa etdikdən sonra 1991-ci ildə məscid təkrar dindarların istifadəsinə verilib.1993-cü il avqustun 31-də Qubadlı rayonu eləcə də Məmər kəndi Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal olunub.[6] İşğaldan sonra məscid dağıdılıb. Daxili interyeri və damı məhv edilib.[7]
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.[8]
İkinci Qarabağ müharibəsi dövründə 2020-ci il oktyabrın 30-da Qubadlı rayonunun Məmər kəndinin işğaldan azad olunduğu elan edilib.[9][10]
Kənd azad edildikdən sonra məlum olub ki, ermənilər işğal dövründə XVIII əsrə aid Məmər məscidinin binasını donuz tövləsinə çevirib burada donuz saxlayıblar.[11][12][13] Bu hadisə ilə bağlı 2020-ci il noyabrın 6-da Azərbaycan Respublikası Prezidentinin köməkçisi, Prezident Administrasiyasının xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev öz tvitter hesabında yazıb.[14][15] O, XVIII əsrin dini-mədəni abidənin işğal zamanı Ermənistan tərəfindən təhqir əlaməti olaraq donuzxanaya çevrildiyini qeyd edərək UNESCO, ISESCO və İƏT-i bu əməlləri ciddi şəkildə pisləməyə çağırıb.[16][17] Daha sonra 2020-ci ilin noyabr ayında Azərbaycan Milli Məclisinin millət vəkili və Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin sədri Qənirə Paşayeva da komitə üzvləri adından İSESCO-nu, UNESCO-nu bu və buna bənzər hallarla bağlı rəsmi münasibət bildirməyə dəvət edib.[18]
2020-ci il noyabrın 11-də İslam Əməkdaşlığı Təşkilatı Azərbaycanın işğal edilmiş ərazilərində İslam məbədlərinin dağıdılması ilə bağlı narahatlığını bildirərkən dağıdılmış Məmər məscidini erməni tərəfinin aqressiya siyasətinin sübutu adlandırmışdır.[19]
2021-ci ilin aprel ayında Azərbaycanın Los-Ancelesdəki Baş Konsulluğu tərəfindən Ermənistanın Azərbaycana qarşı törətdiyi cinayətlərə, Azərbaycanın mədəni irsinin və yaşayış məkanlarının yer üzündən silinməsi ilə bağlı siyasətinə həsr olunmuş ingilis dilində qısa film təqdim olunub.[20][21] Filmdə vaxtilə Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilmiş Azərbaycan torpaqlarında 67 məsciddən 63-nün təhqir edilərək dağıdıldığı, Zəngilan məscidi, Ağdamda Cümə məscidi və Qubadlıdakı Məmər məscidi də daxil olmaqla, bir çox məscidlərimizdə mal-qara və donuz saxlanıldığı qeyd olunub və bununla bağlı foto və videolar göstərilib.[20][21]
- ↑ ""Karabakh is the cradle of Azerbaijani culture": Mamar village mosque". Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi. 23 oktyabr 2020. 28 noyabr 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 sentyabr 2024.
- ↑ Yunusov, Arif. Azərbaycanda İslam (PDF) (az.). Bakı: Zaman. 2004. səh. 140. ISBN 9952-8052-2-5. 5 iyul 2023 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 14 dekabr 2022.
- ↑ 1 2 Yunusov, Arif. Azərbaycanda İslam (PDF) (az.). Bakı: Zaman. 2004. səh. 141. ISBN 9952-8052-2-5. 5 iyul 2023 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 14 dekabr 2022.
- ↑ Ələsgərova, Nəsrin. "Ислам в Азербайджане: история и современность | Heinrich Böll Stiftung | Tbilisi - South Caucasus Region". ge.boell.org (rus). 15 yanvar 2005. 13 sentyabr 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 sentyabr 2024.
- ↑ "Mosque in the Mamar village of Gubadli district". religions.az. 19 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 sentyabr 2024.
- ↑ "27 years pass since occupation of Azerbaijan's Gubadli district by Armenia - NEWS-www.idp.gov.az". idp.gov.az. 30 sentyabr 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 sentyabr 2024.
- ↑ "Mosque in Mamar village of Gubadli district". armeniancrimes.com (ingilis). 10 sentyabr 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 sentyabr 2024.
- ↑ "Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il 2 avqust Tarixli 132 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmişdir" (PDF) (az.). mct.gov.az. 2 avqust 2001. 7 iyul 2021 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 14 dekabr 2022.
- ↑ "Daha 9 kənd işğaldan azad edildi". Report İnformasiya Agentliyi (az.). 30 oktyabr 2020. 3 mart 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 sentyabr 2024.
- ↑ "Nine more villages of Azerbaijan liberated from Armenian occupation". aztv.az. 30 sentyabr 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 sentyabr 2024.
- ↑ "İLK DƏFƏ! Qubadlı rayonunun Məmər kəndi: tarixi məscidi ermənilər tövlə etmişdilər". musavat.com. 6 noyabr 2020. 30 sentyabr 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 sentyabr 2024.
- ↑ "Qubadlının məscidi donuzxanaya çevrilib". 21 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- ↑ Öztürk, Alparslan. "Hikmat Hajiyev: "Gubadli mosque transformed into pigsty"". Report News Agency (ingilis). 6 noyabr 2020. 10 sentyabr 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 sentyabr 2024.
- ↑ "Hikmət Hacıyev: "Qubadlının məscidi donuzxanaya çevrilib" - Video". Teleqraf.com (az.). 6 noyabr 2020. 30 sentyabr 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 sentyabr 2024.
- ↑ "И в Губадлинской мечети армяне держали свиней". haqqin.az. 6 noyabr 2020. 1 oktyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 sentyabr 2024.
- ↑ Öztürk, Alparslan. "Qubadlının məscidi donuzxanaya çevrilib". Report İnformasiya Agentliyi (az.). 6 noyabr 2020. 11 dekabr 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 sentyabr 2024.
- ↑ "Mosque turned into pigsty under Armenia's occupation". www.aa.com.tr. 6 noyabr 2020. 17 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 sentyabr 2024.
- ↑ "Komitə sədrindən beynəlxalq təşkilatlara Məmər məscidi ilə bağlı çağırış". modern.az (az.). 9 noyabr 2020. 9 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 sentyabr 2024.
- ↑ "OIC Expresses Concern over Destruction of Islamic Historical Shrines in Occupied Territories of Azerbaijan". İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı. 11 noyabr 2020. 12 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 sentyabr 2024.
- ↑ 1 2 "Film about Armenia's crimes produced in Los Angeles". Report News Agency (ingilis). 2 aprel 2021. 30 sentyabr 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 sentyabr 2024.
- ↑ 1 2 "Consulate General of Azerbaijan produces a film on Armenia's crimes in Karabakh". Apa.az (ingilis). 30 sentyabr 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 sentyabr 2024.