Məşədi Abutalıb hamamı — Astara rayonunun Pensər kəndində yerləşən XIX əsrə aid tarix-memarlıq abidəsidir. Hamam 1886-cı ildə kənd xeyriyyəçisi olan Məşədi Abutalıbın sifarişi ilə inşa edilmiş və kənd sakinlərinin istifadəsinə verilmişdir. Bundan əlavə Məşədi Abutalıb kəndin ərazisində iki binadan ibarət bir məscid də tikdirib.
| Məşədi Abutalıb hamamı | |
|---|---|
| Ölkə |
 Azərbaycan |
| Şəhər | Astara |
| Yerləşir | Pensər |
| Tikilmə tarixi | 1886 |
| Vəziyyəti | qəzalı |
| İstinad nöm. | 4121 |
| Kateqoriya | hamam |
| Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
 Hamamın planı |
|
Hamam iki hissədən ibarətdir. Giriş hissəsində, binanın ortasında hovuz var. Hovuzun kənarlarında daşdan hörülmüş kürsü, kürsünün içində isə yarımdairəvi taxçalar vardır.
Hamam 1886-cı ildə kənd xeyriyyəçisi olan Məşədi Abutalıbın sifarişi ilə inşa edilmiş və kənd sakinlərinin istifadəsinə verilmişdir. 1855-ci ildə Astara rayonunun Pensər kəndində anadan olmuş Məşədi Abutalıb Hazı Cahangir oğlu öz dövrünün tanınmış tacirlərindən olub və ömrünün çox hissəsini ticarətlə keçirib. O, hamamın tikilməsi üçün Cənubi Azərbaycandan ən səriştəli ustaları Astaraya dəvət edərək bina tikilməsini sifariş edib.[1]
Məşədi Abutalıb hamamın tikintisində atasının həyətindəki kərpic kürəsində kəsilən kərpiclərdən, yumurta sarısı və külün qarışığından alınan məmulatdan istifadə etməyi üstün tutub. Həmçinin o, hamamın tikintisində özü şəxsən iştirak edib.[1]
Bundan əlavə Məşədi Abutalıb kəndin ərazisində iki binadan ibarət bir məscid də tikdirib.[1]
Hamam iki hissədən ibarətdir. Giriş hissəsində, binanın ortasında hovuz var. Hovuzun kənarlarında daşdan hörülmüş kürsü, kürsünün içində isə yarımdairəvi taxçalar var ki, bu da hamamdan istifadə edən sakinlərin ayaqqabılarının qoyulması üçün tikilib. Dörd tərəfdə geyinmə-sorunma yerləri hazırlanıb. Çimmə otaqları isə dörd hissəyə ayrılıb. Aşağı zirzəmidə qalanan odunların istiliyi həm hamamı qızdırır, həm də yuxarı otaqlara buxar verirdi.[1]
Lənkəran rayonundakı Hacı Qurban və Hacı Mirzə hamamlarından fərqli olaraq, Məşədi Abutalıb hamamının çimmə zalı tikilinin əsas oxundan bir qədər kənarda inşa edilib ki, bu da binanın xarici görünüşünü bir qədər pozmuşdur.[2]
- ↑ 1 2 3 4 Zakiroğlu, Rahim. "XIX əsrin möcüzəli hamamları". sputnik.az. Sputnik Azərbaycan. 20.06.2016. 28 June 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 may 2019.
- ↑ Саламзаде, 1964. səh. 78
- Саламзаде, А. В. Архитектура Азербайдана XVI-XIX вв. Баку: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1964.