| Bu, Uşaq nikahı məqaləsinin müzakirə səhifəsidir. |
Məqalə prinsipləri
|
Bu kimi faktlar da bu tip məqalələrdə qeyd olunsa yaxşı olar.
Hüquqi evlilik yaşı bioloji və psixoloji evlilik yaş həddlərinə dayanır. Bir qisim hüquqşünaslar bioloji faktorları nəzərə alaraq iddia edirlər ki, yetkinlik yaşına çatdığı üçün cinsi hissləri yaşayan və əks cinsə intim marağı olan hər kəsin cinsi yaxınlıq etmək haqqı vardır. Bunu yasaqlamaq təbiətin verdiyi haqdan onları məhrum etməkdir. Cinsi yaxınlıq haqqının tanınması isə hamiləliyin də mümkün variant kimi qəbul edilməsini tələb edir. Bu isə bioloji yetkinlik həddinə çatmış hər kəsə evlilik haqqının verilməsini gərəkdirir. Deməli hüquqi məntiq ardıcıllığına görə yetkinlik (cinsi hisslərin yaranması) cinsi yaxınlıq tələb edir, cinsi yaxınlıq hamiləliyi mümkün edir, hamiləlik də atalıq və analığı şərtləndirdiyinə görə evlilik bioloji faktla müəyyən edilməlidir... Buna görə də 1880-ci ildə ABŞda evlilik yaşı istisnasız olaraq 10 yaş olduğu təsbit edilmişdir. Həmin vaxt Avropanın əksər ölkələrində bu yaş 12-15 yaşlar arasında dəyişirdi... Mənbə 1
Bir qisim hüquqşünaslar psixoloji yaş həddini irəli sürsələr də onun tərif və həddini konkret olaraq müəyyən edə bilməmişlər... Çünki insanın psixoloji yaşı bioloji yaşı kimi konkret deyil və mühit, gen, təhsil və xarakterdən asılı olaraq dəyişir. Bir insan 15 yaşında psixoloji yetkin ola bilərkən, digərinin 25 yaşında dünyagörüş və dərkinin çox geridə qalması mümkündür. Qadınların bioloji yetkinliyə daha tez çatması psixoloji yaşda da kişiləri bir neçə il ötməsinə səbəb olmuşdur... Psixoloji yaş beyinin funksional inkişafı ilə bağlıdır ki onu da yaradan cinsi hormon və dəyişikliklərdir... Bu səbəbdən qadınlar kişilərdən daha tez həyatı dərk edirlər.
Psixoloji yaş həddinin mübahisə mövzusu olması (yəni konkret neçə yaşda insanın həyat məsuliyyətini dərk edə bilməsi) hüquqi evlilik yaşının da fərqli şəkillərdə qəbul edilməsinə səbəb olmuşdur. Məsələn günümüzdə ABŞın 27 ştatında 14 yaş evlilik yaşı sayılır, digər ştatlarda 14-18 yaş arasında dəyişir. 2013-cü ilə qədər İspaniyada evlilik yaşı 13 idi, daha sonra 16 yaşa yüksəltdilər. Bir qisim Avropa ölkərində (Avstrya, Yunanıstan, İtaliya) 14, bir qisim ölkərdə (Fransa, Rumuniya) 15 yaş qəbul edilib və beləcə 18 yaşına qədər fərqli yaşları hüquqi evlilik yaşı kimi rəsmiləşdirənlər var... 18 yaşı evlilik yaşı kimi qəbul edənlər də istisna hallarda valideyn və ya məhkəmə icazəsi ilə 16 yaşa qədər endirə bilirlər (bütün ölkələrdə belə dəyişikliklər qəbul olunub)... Mənbə 2--samral müzakirə 08:59, 4 yanvar 2018 (UTC)