Müzakirə:Müqəddəs Yelisey monastırı (Xocavənd)

Salam @Sefer azeri. Fikrimcə abidənin yeri dəqiqləşdirilməlidir. Qeyd edim ki, Azərbaycan inzibati ərazi bölgüsündə Çartar adında kənd mövcud deyil. Xocavənd rayonunun Güneyxırman kənd inzibati ərazi dairəsinin tərkibində 4 kənd mövcuddur: Güneyxırman, Güneyçartar, Quzeyçartar, Quzeyxırman. Qeyd olunan ərazi işğal altında olanda, separatçı rejim tərəfindən Güneyçartar kəndi "Çartar" adlanmış, Quzeyçartar kəndi isə "Quze Çartar" adlanmış, daha sonra isə separatçı rejim tərəfindən bu kəndlər birləşdirilmiş və "Çartar" şəhəri adlandırılmışdı: buraya baxın Гюнейчартар, Гузейчартар - mənbə. Bu kəndlərin yerini köhnə sovet xəritəsinin rəqəmsallaşdırılmış versiyasında tapa bilərsiniz (qeyd edim ki, xəritədəki Гюнейкалер indiki Güneyxırman kəndidir, Гюзейкалер isə indiki Quzeyxırman kəndidir - mənbə). Zohrab javad (müzakirə) 08:13, 11 iyun 2024 (UTC)Cavabla

Salam @Zohrab javad! Çartar kəndinin nə vaxtdan Güneyçartar adlandırdığını dəqiqləşdirməyə çalışın zəhmət olmasa. 1989-cu ildə çap edilmiş Dağlıq Qarabağın tarix-memarlıq abidələri kitabında kəndin adı Çartar kimi qeyd olunur. Abidə hazırda Güneyçartar adlandırılan kənd ərazisindədir, lakin kəndin nə vaxtdan elə adlandırıldığını bilmirəm. Çünki, qeyd etdiyiniz digər kəndlərin də köhnə adları dəyişdirilib. Hörmətlə — sefer azeri 18:42, 11 iyun 2024 (UTC)Cavabla

1989-cu ildə çap edilmiş kitabda "Çartar" adı işlənilir? Maraqlıdır. Bi kitab Azərbaycanda dərc olunubdur, yoxsa Ermənistanda?

Kəndlərin adına gəlincə. Azərbaycan SSR-nin 1977-ci il yanvarın 1-nə olan vəziyyətə görə tərtib edilmiş inzibati-ərazi bölgüsündə o zaman mövcud olmuş Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin Martuni rayonunda Güneyqaler kənd Soveti göstərilir, bu kənd Sovetinin tərkibində 4 kənd göstərilir: Güneyqaler, Güneyçartar, Quzeyqaler, Quzeyçartar (kəndlərin yerləşmələrini bu sovet xəritəsindən də baxa bilərsiniz - cənub-qərb istiqaməti; və ya sovet xəritəsinin rəqəmsallaşdırılmış versiyasında da baxa bilərsiniz).

Bildiyiniz kimi, Azərbaycan Respublikasının 26 noyabr 1992-ci il tarixli Qanunu ilə Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin ləğv olunması, Martuni rayonunun Xocavənd rayonu adlandırılması, Hadrut rayonu ləğv edilərək ərazisi Xocavənd rayonunun tərkibinə verilməyi qərara alınmışdı. Həmçinin, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 29 dekabr 1992-ci il tarixli Qərarı ilə Quzeyqaler kəndinin Quzeyxırman adlandırılması, Günəyqaler kəndinin Güneyxırman adlandırılması qərara alınmışdı.

Hal hazırda, Azərbaycanın 2024-cü il üçün tərtib edilmiş inzibati ərazi bölgüsü təsnifatına görə, Xocavənd rayonunun tərkibində Güneyxırman kənd iəd (inzibati ərazi dairəsi) qeyd olunur, bu kənd iəd-nin tərkibində 4 kənd qeyd olunur: Güneyxırman, Güneyçartar, Quzeyçartar, Quzeyxırman.

Çartar adına gəlincə. Yuxarı yazışmada təqdim etdiyim mənbənin təsdiq etdiyi kimi, qeyd olunan ərazi işğal altında olanda, separatçı rejim tərəfindən Güneyçartar kəndi "Çartar" adlanmış, Quzeyçartar kəndi isə "Quze Çartar" adlanmış, daha sonra isə separatçı rejim tərəfindən 2014-cü ildə bu kəndlər birləşdirilmiş və "Çartar" şəhəri adlandırılmışdı. Zohrab javad (müzakirə) 11:56, 12 iyun 2024 (UTC)Cavabla

@Sefer azeri, burada Güneyçartar kəndində Alban məbədi qeyd olunur. Oradır? Zohrab Javad (müzakirə) 14:22, 22 aprel 2025 (UTC)Cavabla

Salam. Zohrab Javad mənim istifadə etdiyim mənbələrdə abidə haqqında XII əsrə aid kitabədən bəhs edilir, lakin, dəqiq inşa tarixi qeyd edilmir. Sizin yuxarıda təqdim etdiyiniz istinadda isə dəqiq inşa tarixi - 1236-cı il (XIII əsr) göstərilir. Ya istinadda başqa bir abidədir (o zaman kənd ərazisində iki abidə olduğunu düşünmək olar), ya da siyahını hazırlayanlar abidə haqqında hansısa başqa mənbələrə də malikdirlər və dəqiq inşa tarixini bilirlər. Təəssüf ki, özüm şəxsən Xocavənd ərazisində olmamışam hələ və bu abidəni də görməmişəm. Ona görə, ancaq yazılı mənbələrdən nəsə nəticə çıxara bilirəm. Hörmətlə, --sefer azeri 18:35, 22 aprel 2025 (UTC)Cavabla

@Sefer azeri, Bu mənbəni əgər düz başa düşürəmsə, orada Güney Çartardan və 1236-cı ildən danışılır - Güney Çartardakı kilsənin altarında yerləşdirilmiş epiqrafik yazıda monastırın 1236 -ci ilə “Xanımın şərəfinə” təmir edildiyi yazılır., amma sonra Quzey Çartardan danışılır - XIX əsr müəllifi Quzey Çartar kəndindəki bu kilsədə incilin qədim əlyazması olduğundan bəhs edir.. Bəlkə iki kəndin arasındadır? yoxsa necə? Maraqlıdır ki, bu rəqəmsallanmış Sovet xəritəsində Quzeyçartar və Quzeyqaler (indiki Quzeyxırman) kəndlərinin arasında xaç işarəsi var - bilmirəm, bəlkə də həmin kilsəyə görədir, bəlkə də yox? Bu xəritədə bir də maraqlıdır ki, Güneyçartar şimalda, Quzeyçartar işə cənubdadır, və həmçinin Güneyqaler (indiki Güneyxırman - mənbə) şimalda, Quzeyqaler (indiki Quzeyxırman - mənbə) isə cənubdadır...
Məsələn, nə edə bilərik. Güneyçartar, Quzeyçartar, Güneyxırman, Quzeyxırman kəndləri Xocavənd rayonunun Güneyxırman kənd inzibati ərazi dairəsinin tərkibindədirlər (səhifə 59). Bəlkə, nə qədər ki kəndin adını dəqiq bilmirik, onun əvəzinə Güneyxırman kənd inzibati ərazi dairəsi yazaq? Zohrab Javad (müzakirə) 09:14, 24 aprel 2025 (UTC)Cavabla

@Sefer azeri, maraqlıdır ki, erməni mənbəsini düz saysaq və onu əsas götürsək, bu mənbə görə kilsənin Quzey Çartarda yerləşməsini düşünmək olar. Zohrab Javad (müzakirə) 20:45, 14 may 2025 (UTC)Cavabla

@Sefer azeri bəy, maraqlı məsələlər çıxdı.

Birincisi, sizə "Karabakh Digital Geoinformation System"-dəki bu mənbəyi tövsiyyə edirəm, gələcək fəaliyyətinizdə kömək ola bilər. Orada xəritə və digər məlumatlarla tanış ola bilərsiniz. Maraqlı mənbədir.

İkincisi, axı məqalənin infoboksunda şəkil var. Şəkildə də koordinatlar var: Latitude 39° 44′ 20.53″ N, Longitude

47° 0′ 53.63″ E. Bu koordinatlar Google-Map-də buraya düşür. Rəqəmsallaşdırılmış Sovet xəritəsinə baxsaq, həmçinin "Karabakh Digital Geoinformation System"-dəki xəritəyə baxsaq, belə nəticəyə gəlmək olar ki, təqribən Qüzeyçartardan cənubda, Qüzeyxırmandan qərbdə yerləşir. Qeyd edim ki, Rəqəmsallaşdırılmış Sovet xəritəsində Qüzeyxırman "Гюзейкалер" kimi göstərilir - 1992-ci il tarixli Qərarla Quzeyqaler kəndi Quzeyxırman adlandırılmışdı.

Bununla nəticəyə gəlmək olar ki, bu monastırın inzibati olaraq hansı kəndin ərazisinə düşdüyünü demək çətindir. Monastır Güneyçartar kəndinin əsas ərazisinə düşməsə də, monastırla Güneyçartar kəndinin əsas ərazisi arasında hələ Quzeyçartar kəndi olsa da, mümkündür ki monastır Güneyçartar kəndinə baxsın və bu rəsmi siyahıdakı 238 saylı abidə olsun. Amma bu dəqiq deyil, həmçinin siz dediyiniz kimi, siyahıda 1236-cı il (13-cü əsr) yazılıb, kitabda isə 12-ci əsr yazılıb. Həmçinin, "Karabakh Digital Geoinformation System"-dəki xəritədə Güneyçartar kəndinin əsas ərazisində də Mədəniyyət nazirliyinə aid obyekt göstərilir, və bu obyektin yerləşdiyi ərazi Google-Map-dəki koordinatlarına təqribi belə nəticəyə gəlirəm: 39°45'25.0"N 47°01'01.0"E - bəlkə də Güneyçartardakı rəsmi qeydiyyata alınan abidə o tərəfdədir, bəlkə də o deyil, demək çətindir.

Monastırın inzibati cəhətdən hansı yaşayış məntəqəsinin ərazisinə aid olunmasının çətinliyini nəzərə alaraq, təklif edirəm ki, bu məsələ dəqiqləşdirilənə qədər, konkret yaşayış məntəqəsinin əvəzinə "Güneyxırman kənd inzibati ərazi dairəsi" yazılsın. Çünki zatən bu kənd inzibati ərazi dairəsinin tərkibinə Güneyxırman, Quzeyxırman, Güneyçartar, Quzeyçartar kəndləri daxildirlər (səhifə 59). --Zohrab Javad (müzakirə) 13:08, 19 may 2025 (UTC)Cavabla