| Bu, Cüdo məqaləsinin müzakirə səhifəsidir. |
Məqalə prinsipləri
|
Salam. Azərbaycan dilində Cüdo sözü yoxdur. Bu idman növünün düzgün yazılışı Dzü-do olmalıdır. Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya lüğətinə baxa bilərsiniz. Səhifə 193-də qeyd olunub. Dzü-do və Dzü-doçu sözləri. --RM-WaRRioR (talk) 13:28, 6 may 2012 (UTC)
- Azərbaycan Cüdo Federasiyasının adında məhz "cüdo" sözü işlənir. Milli mətbuatı izləsəniz və idmanla bağlı rəsmi normativ-hüquqi sənədlərlə tanış olsanız, onların da hamısında məhz "cüdo" yazılışına rast gələ bilərsiniz. Bu son 20 ildə sözün yazılış şəklinin dəyişdiyini göstərir. "Dzyudo" yazılışı sovet dövründə rus dilindəki yazılışın əsasında qəbul edilmişdi. Necə ki, o dövrdə "türmə" və "soldat" sözləri də ədəbi dilimizə daxil olmuşdular, eləcə də bu söz sovet dövründə nəşr edilən orfoqrafik lüğətlərə bu cür daxil edilib. Wertuose (talk) 13:45, 6 may 2012 (UTC)
2004-cü ildə nəşr olunan AZƏRBAYCAN DİLİNİN ORFOQRAFİYA LÜĞƏTİNDƏ bu söz Dzü-do olaraq qeyd olunub. Səhifə 193-də qeyd olunub. Açıb baxa bilərsən. Mən sovet lüğətindən danışmıram. Dediyin faktlar düzdür. Mətbuat bunu cüdo olaraq qeyd edir. Amma sözün düzgün yazılışı belə qeyd olunmur. Adi bir qəbul imtahanı zamanı belə CÜDO yox DZÜ-DO variantı düz götürülür. Azərbaycanda çox təəssüflər olsun ki, hətta belə mötəbər qurumlar belə ciddi səhvlər edirlər. Baxmayaraq ki, bu qurum böyükdür amma onun fəaliyyəti qeyri-peşəkarlıq üstündə qurulub. Heç kimə sirr deyil ki, bizdə qurumlara peşəkarlıq çatışmır. Belə bir qurumun hətta rəsmi saytı belə JUDO.Az adlanırsa (Sizin variantla razıyam, təki ACF.AZ olsun) və üstəlik bu sayt işləmirsə onda bu qurumun peşəkarlığına şübhə qalır.Ümumiyyətlə Azərbaycan hər bir idman qurumunun bir oliqarxın (nazir və ya rütbəli şəxs) əlində cəmləşməsi faktı da bu qurumların qeyri-peşəkarlığını sübut edən bir faktdır. Dünyanın heç bir ölkəsində idman sahəsi siyasətlə belə bağlı deyil bizdə olan kimi. O ki, qaldı həmin normativ-hüquq sənətləri tərtib edən adamlar. Təəssüflər olsun ki, onlar da belə səhvlərə yol verirlər. Çünki CÜDO yazılışı zamanı müasir problemin fəsadları öz əksini tapır. Yəqin başa düşdün ki, bu problem sözləri tələffüz formasında yazmaqdır. Təəssüflər olsun ki, bu problemləri nəinki bəzən hətta mütəmadi olaraq dövlət qurumları da edir. Özüdə ki, adlı-sanlı dövlət qurumları. --RM-WaRRioR (talk) 17:40, 6 may 2012 (UTC)
Bir həftədən çox vaxt keçib amma heç kim yuxarıdakı problemlə bağlı fikrini bildirmək istəmir.--RM-WaRRioR (talk) 16:31, 15 may 2012 (UTC)
- Bu düzdür ki, biz məhz "cüdo" deyirik, ancaq Azərbaycan dilində olan sözlərin necə yazılması üçün tək mənbə Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətidir, ora isə hələlik "cüdo" sözü salınmayıb, "dzü-do" yazılıb. Sözün orfoqrafiya lüğətində olmayan variantda yazılışı isə sadəcə orfoqrafiya səhvi hesab edilir. Əminəm ki, gələcəkdə "cüdo" yazılışı da lüğətə salınacaq, anmcaq hələlik mübahisə üçün səbəb ola bilməz, düz yazılış "dzü-do"dur --Melikov Memmed⇒email 05:36, 30 may 2012 (UTC)
- Məncə cüdo variantı qalmalıdır. Çünki bu idman növünün Azərbaycan dilində ən çox istifadə olunan adı cüdodur. Bu ad normativ hüquqi aktlarda da işlənib:
- Azərbaycan Respublikasının Gənclər və İdman Nazirliyi və Ukraynanın Ailə Məsələləri, Gənclər və İdman Nazirliyi arasında gənclər siyasəti və idman sahəsində 2008-2009-cu illər üçün ƏMƏKDAŞLIQ PROQRAMI
- Azərbaycan Respublikası idmançılarının XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarına hazırlıq Konsepsiyası
- Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsinin yaradılmasının onillik yubileyi haqqında
- Normativ hüquqi aktlarda dzü-do adına rast gəlmədim. --►CEKLİde gəlsin 05:50, 30 may 2012 (UTC)
- Diqqət etsəniz məqalədən "cüdo" sözünü də silmədim, çünki Siz yazan da həqiqətdir, bu söz də işlədilir. Ancaq orfoqrafiya lüğətinə nəyi isə "alternativ" hesab etmək olmaz, məqalə adı birmənalı "dzü-do" olmalıdır. --Melikov Memmed⇒email 06:02, 30 may 2012 (UTC)
Tamamilə düz addımdır. Orfoqrafiya lüğətində Dzü-do yazılıbsa dzü-do olmalıdır. Nə vaxt Cüdo yazılsa biz də cüdo edərik.--RM-WaRRioR (talk) 12:28, 30 may 2012 (UTC)
Rəsmi saytlarta və sənədlərdə bu idman növünün adı cüdo gedir. Google da "cüdo" üçün 16 700 000 nəticə göstərir, "dzü-do" üçün isə cəmi 13 000, və vikipediyadan başqa, demək olar ki, bu adı işlədən heç bir azərbaycandilli resurs tapılmır. Məncə 2004-cü ilin lüğətində səhv yazılıb (ya sizcə lüğətin tərtibatçıları səhv buraxa bilməzlər?) Məncə onlar "dzü-do"nu səhvən rus yazılışı olan "дзю-до"dan götürüblər, çünki rus dilində "c" hərfi yoxdur və onlar bu hərfi "dz" ilə əvəz edirlər, Azərbaycan dilində isə var. "Dzü-do" yazılışı səhvdir, "cüdo" olmalıdır. Həmdə vikipediyada məqalələri hansısa bir lüğətə əsasən adlandırmaq olmaz, gərək ən çox istifadə olunan və rəsmi sənədlərdə qeyd olunan adla adlandıraq (bütün Vikipediyalarda bu qayda belədir). Lüğət səhv də yaza bilər. Belə çıxır ki, Orfoqrafiya lüğətinin tərtibatçılarından başqa hamı, Prezidentin saytı və İdman və Gənclər Nazirliyi başda olmaqla savadsızdılar? --Interfase (talk) 12:25, 23 iyul 2012 (UTC)
- Orfoqrafiya lüğətində nə yazılıb biz müzakirə edə bilmərik, yalnız əməl etməliyik, bu məcburidir. Mənim də nə "qayınana", "ailə" və s... sözlərə etirazım var. Ən əsası cüdo sözü də məqalədə tam verilib, burda heç bir problem yoxdur, indiki hal ondan ötrü daha düzdür ki, oxucu cüdo məqaləsinə baxan kimi, orfoqrafiyada necə olduğunu anlayacaq və özü seçim edəcək, yerlərini dəyişdikdə isə oxucu bunu nəzərdən qaşıra da bilər. Yəqin yuxarıda mənim də məhz "cüdo" yazılışının daha kütləvi və mənə görə də daha düzgün olduğunu oxumusunuz, ancaq bir daha bildirirəm, “Azərbaycan dilinin orfoqrafiya qaydaları” “Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2 yanvar 2003-cü il tarixli Fərmanında dəyişiklik edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 26 may 2004-cü il tarixli Fərmanına uyğun olaraq Azərbaycan Respublikasının Dövlət Dil Komissiyası ilə razılaşdırıldıqdan sonra Nazirlər Kabinetinin 5 avqust 2004-cü il tarixli qərarı ilə təsdiq edilmişdir. Orfoqrafiya lüğəti AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun Elmi Şurasının 10 mart 2004-cü il tarixli qərarı ilə təsdiq olunmuşdur. Dilin orfaqrafiya qaydalarına əməl olunması vacibdir.--Melikov Memmed⇒email 12:43, 23 iyul 2012 (UTC)
PS: Göstərilən hər iki sayt azərbaycan dilində sözlərin necə yazılışı üçün mənbə ola bilməz, İdman və Gənclər Nazirliyi saytında isə heç "tire" və "defis"in nə fərqi, nə də necə yazılmalı olduğunu bilmirlər, siz isə mənbə hesab etmək istəyirsiniz. Əvvəllər Milli Məclisin qanunlarında da orfoqrafik səhflərin olması haqqında TV veriliş belə olmuşdur. --Melikov Memmed⇒email 12:52, 23 iyul 2012 (UTC)
- "Orfoqrafiya lüğətində nə yazılıb biz müzakirə edə bilmərik, yalnız əməl etməliyik, bu məcburidir" - niyə? Hansı qaydaya əsasən? Orfoqrafiya lüğəti səhv yazsa da əməl etməliyik? Əgər "dzü-do" olmalıdırsa, onda anladın, niyə görə Azərbaycan Respublikası Prezidentin və İdman və Gənclər Nazirliyinin rəsmi saytlarında dəfələrlə "səhvən" "cüdo" yazılıb? Siz dediyiniz həmin lüğətdə səhv yazılıb. Məqalənin adı ən yayılmış və daha çox istifadə olunan, həmçinin rəsmi resuruslarda istifadə olunan ad olmalıdır, çünki bütün vikipediyalarda məqalə adlandırma qaydası belədir. Məqalədə isə qeyd edə bilərik ki, orfoqrafiya lüğətində "dzü-do" yazılıb. --Interfase (talk) 13:02, 23 iyul 2012 (UTC)
- P.S. Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət və Turizm Naziri Əbülfəz Qarayevin rəhbərliyi ilə 2010-cu ildə nəşr edilən "HEYDƏR ƏLİYEV. Müstəqilliyimiz əbədidir" kitabında da "cüdo" sözünə rast gəlirik. "Dzü-do" ya isə sizin dediyiniz lüğətdən başqa heç yerdə rast gəlirmir. --Interfase (talk) 13:15, 23 iyul 2012 (UTC)
- Ümumiyyətlə azərbaycanca yazıda orfoqrafiya lüğətinin məcburi olmasının şübhə altına alınmasının riyaziyyatda vurma cədvəlinin şübhə altına alınması qədər qəribə olsa da cavab yazacam. Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLIKASININ QANUNU "Maddə 13. Dövlət dilinin normaları 13.1. Azərbaycan dilinin orfoqrafiya və orfoepiya normaları müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən təsdiq edilir. Hüquqi, fiziki və vəzifəli şəxslər həmin normalara əməl etməlidirlər." Digər bölmələridə oxuya bilərsiniz. Güman edirəm qanunların məcburi olduğunu şübhə altına almarsınız, AzVikidə də orfoqrafiya qaydalarına əməl olunması haqqında qaydalar var. Ən yayılmış və daha çox istifadə olunan ad başqa şeydir, dilin qaydalarını bilməməkdən doğan orfoqrafiq səhv ilə yazmaq başqa şeydir. Bu gün "qaynana" səhv yazılışdır, ancaq bədii film də "Qaynana" və bu gün gedən teleserial da "Qaynana" adlanır. Sonda, demək olar ki, əminəm ki, tezliklə yeni orfoqrafiya qaydalarına "cüdo" sözü də salınacaq, hələlik isə dilimizə hörmət əlaməti olaraq onun qaydalarına əməl edək. Mənbələrə yenidən münasibət bildirmirəm, cünki "cüdo" sözü də şübhə altına alınmır, məqalədə də var, söhbət məhz azərbaycanca lügət tərkibində olan sözlər üçün ən etibarlı və hətta qanun ilə məcburi mənbənin Azərbaycan dilinin orfoqrafiya qaydaları olduğundan gedir. Kim istəyir "cüdo", "helikopter" yazsın, ancaq hələ bu sözlər lüğətdə yoxdur--Melikov Memmed⇒email 04:40, 24 iyul 2012 (UTC)