Müzakirə:Azərbaycan mədəni mühiti
Ən son rəy:2 ay öncə, Мурад 97 tərəfindən "Adı" mövzusunda
| Bu, Azərbaycan mədəni mühiti məqaləsinin müzakirə səhifəsidir. |
Məqalə prinsipləri
|
Məqalənin adında "linqvistik və mədəni mühiti" ifadəsi əvəzinə dil məkanı anlayışını işlətmək həm daha aydın, həm də lakonik olacaq, məncə. Мурад 97 (müzakirə) 09:07, 26 mart 2025 (UTC)
- Mühit dilimizdə daha çox yayılmış ifadədir: [1] [2] [3] --가웨인 (müzakirə) 08:28, 27 mart 2025 (UTC)
- Bəli, amma söhbət sırf mühit sözündən yox, "linqvistik və mədəni mühiti" ifadəsindən gedir. --Мурад 97 (müzakirə) 14:32, 28 mart 2025 (UTC)
- O zaman daha qısa adlandırma necə olar? "Azərbaycan mühiti" adlandırsaq məqaləni?--가웨인 (müzakirə) 15:16, 28 mart 2025 (UTC)
- Azərbaycan dil məkanı. Göstərdiyiniz mənbələrdə mühit sözü müxtəlif ifadələrin hissəsi kimi işlənilir. Yəni, bu anlayış ("etno-mədəni mühit", "ədəbi mühit", "ədəbi-mədəni mühit" və s.) haqqında Azərbaycan dilli mənbələrdə bir konsensus yoxdur. Bu halda ümumdünya dilçilikdə baxa bilərik. Orda bunun üçün sprachraum sözü işlənilir. Həmin söz isə Azərbaycan dilinə dil məkanı kimi tərcümə olunur ([4]). --Мурад 97 (müzakirə) 17:06, 28 mart 2025 (UTC)
- Məqalə sadəcə linvistik mühit üçün nəzərdə tutulmayıb. Burada mədəni mühit, mədəniyyət mərkəzləri (Aşağı Qarabağ, tarixi Azərbaycan, Amasya, Tokat və s.) və mədəniyyət paytaxtı (Şuşa) verilib. Məsələn, Azərbaycan mifoloji mühitinin Cənubi Qafqaz mühitinə daxil olduğu qeyd edilir. Və ya Mir Həmzə Nigari, Sədi Sani Qarabaği, Nigarizade Mahmud, Bəhəddin Əfəndi kimi azərbaycanlı sufilər Amasya və Tokatı Azərbaycan linqvistik mühitinə çevirmirlər, Azərbaycan mədəniyyət mərkəzinə çevirirlər. Xarici dillərdəki mənbələrdə də ya "mədəni" sözündən istifadə edilir, ya da "linqvistik" sözü "mədəni" sözü ilə bir yerdə işlənir (birinci nümunə), ya da ikisi olmadan ifadə verilir:
- Azərbaycan dil məkanı. Göstərdiyiniz mənbələrdə mühit sözü müxtəlif ifadələrin hissəsi kimi işlənilir. Yəni, bu anlayış ("etno-mədəni mühit", "ədəbi mühit", "ədəbi-mədəni mühit" və s.) haqqında Azərbaycan dilli mənbələrdə bir konsensus yoxdur. Bu halda ümumdünya dilçilikdə baxa bilərik. Orda bunun üçün sprachraum sözü işlənilir. Həmin söz isə Azərbaycan dilinə dil məkanı kimi tərcümə olunur ([4]). --Мурад 97 (müzakirə) 17:06, 28 mart 2025 (UTC)
- O zaman daha qısa adlandırma necə olar? "Azərbaycan mühiti" adlandırsaq məqaləni?--가웨인 (müzakirə) 15:16, 28 mart 2025 (UTC)
- Bəli, amma söhbət sırf mühit sözündən yox, "linqvistik və mədəni mühiti" ifadəsindən gedir. --Мурад 97 (müzakirə) 14:32, 28 mart 2025 (UTC)
| Təsvir etmək üçün istifadə edilən ad | Azərbaycan dilinə tərcüməsi | Nəzərdə tutulan ərazi və ya mövzu |
|---|---|---|
| rus. ...азербайджанскую языковую и культурно-бытовую атмосферу[1] | Azərbaycan linqvistik və mədəni-məişət mühiti | Dərbənd |
| ing. The world of the Azeri Turkic tradition[2] | Azərbaycan türk ənənəsi sferası | Ümumi Azərbaycan ədəbiyyatı ənənəsi |
| ing. Cultural-linguistic extension of Azerbaijan[3] | Azərbaycanın mədəni-linqvistik davamı | Şərqi Türkiyə |
| ing. Azeri sphere[4] | Azərbaycan sferası | |
| türk. Azerbaycan Türk kültür sahası[5] | Azərbaycan türk mədəni mühiti | Ümumi |
Xarici dillərə baxdıqda isə sprachraum yox, daha çox "sphere" sözünü görürük: en:Anglosphere, en:Sinosphere. Ona görə də mən sadəcə "mühit" sözünün saxlanmasını təklif etdim. "Sinosphere" məqaləsi xüsusilə maraq doğurur. Çünki məqalənin başlığında sinonim olaraq, "Chinese cultural sphere" ifadəsi istifadə edilib.--가웨인 (müzakirə) 17:51, 28 mart 2025 (UTC)
İstinadlar
- ↑ Магомедханов, 2008. səh. 42
- ↑ Gasimova, 2015. səh. 119
- ↑ Kemal H. Karpat. "Turkish Foreign Policy: Some Introductory Remarks" (ingilis). Studies on Turkish Politics and Society. 2004. (#accessdate_missing_url) (page 516)
- ↑ Salazkina, M. (2023). Cultural Heritage in World Socialist Cinema. In World Socialist Cinema: Alliances, Affinities, and Solidarities in the Global Cold War (1st ed., Vol. 4, pp. 205–241). University of California Press. https://doi.org/10.2307/jj.1791904.12 (page 212)
- ↑ Sarpkaya, S. (2022). AZERBAYCAN TÜRKLERİNİN EFSANELERİNDE EKOFOLKLOR BAKIŞ AÇISIYLA AV, SU VE AĞAÇ Arxivləşdirilib 2023-01-28 at the Wayback Machine. Folklor Akademi Dergisi, 5(1), 59–77. https://doi.org/10.55666/folklor.1087187 (page 64)
- Dil məkanı ancaq dil məsələsi ilə bağlı deyil. Elə bütün qeyd etdiyiniz məsələlər ora aiddir. Bəli, çox dar, alman akademik baxış bucağından Sprachraum və Kulturbereich (mədəni ərazi) iki ayrı anlayışdır (əslində, biz bu məsələyə belə yanaşsaq, onda bu məqalə ikiyə bölünməlidir). Halbuki, onlar demək olar ki, hər zaman ya birlikdə işlənilir, ya da mədəni ərazi anlayışı dil ərazi anlayışının bir cəhəti kimi nəzərdə tutulur (s. 117, s. m65, s. 28). Göstərdiyiniz nümunələr elə qeyd etdiyim problemi vurğulayır. İngilis dilində bu anlayış üçün ancaq sphere sözü işlənilmir. Ondan başqa phonie (Francophonie, Lusophone World) sözləri də işlənir. Dil məkanı anlayışı isə bütün bu anlayışlarını əhatə edərək (o cümlədən, onların mədəni cəhətini), onları birləşdirir. Məqalənin indiki adı isə ("Azərbaycan linqvistik və mədəni mühiti") ancaq bir məqalədə bir dəfə işlənilir. Akademik ədəbiyyatda konkret bir termin mövcud olduqda, ona oxşar digər terminlərin olması, məqaləni hazırkı formada adlandırmaq üçün kifayət deyildir. --Мурад 97 (müzakirə) 12:39, 29 mart 2025 (UTC)
- Google-da adi bir axtarış göstərir ki, mədəni mühit Azərbaycan və onun bölgələrinin mədəniyyətinin təsviri üçün, Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir ifadədir. Dildə bu qədər geniş yayılmış və tədqiqatçılar tərəfindən istifadə edilən ifadəni silməyə ehtiyac yoxdur. Yuxarıda da həm Azərbaycan, həm digər dillərdə "mədəni mühit" ifadəsinin istifadəsi üçün nümunələr vermişəm. Yuxarıda verdiyiniz Francophonie söz birləşməsi isə vikipediyada əsasən dilə aid edilir, hansısa bir Afrika ölkəsinin fransız mədəni mühitinə daxil olduğunu göstərmir. Halbuki, "Sinosphere" məqaləsi "Chinese cultural sphere" ifadəsinin sinonim olaraq istifadə edir.--가웨인 (müzakirə) 13:07, 29 mart 2025 (UTC)
- Google-da axtarış göstərir ki, "Azərbaycan linqvistik və mədəni mühiti" ifadəsi cəmi bir məqalədə bir dəfə işlənilib (bu Vikipediya məqaləsindən kənar). Google-da axtarışa istinad edəndə, zəhmət olmasa, konkret nə nəzərdə tutduğunuzu göstərin. Yəqin, siz konkret olaraq, "Azərbaycan mədəni mühiti" (yəni, Kulturbereich) ifadəsini nəzərdə tutursunuz? Yaxşı, bunu heç olmasa bir neçə ciddi mənbədə görürüəm. Ona dəyişdirmək olar. Ancaq, başlıqda mənbələri göstərin. --Мурад 97 (müzakirə) 13:53, 29 mart 2025 (UTC)
- Google-da adi bir axtarış göstərir ki, mədəni mühit Azərbaycan və onun bölgələrinin mədəniyyətinin təsviri üçün, Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir ifadədir. Dildə bu qədər geniş yayılmış və tədqiqatçılar tərəfindən istifadə edilən ifadəni silməyə ehtiyac yoxdur. Yuxarıda da həm Azərbaycan, həm digər dillərdə "mədəni mühit" ifadəsinin istifadəsi üçün nümunələr vermişəm. Yuxarıda verdiyiniz Francophonie söz birləşməsi isə vikipediyada əsasən dilə aid edilir, hansısa bir Afrika ölkəsinin fransız mədəni mühitinə daxil olduğunu göstərmir. Halbuki, "Sinosphere" məqaləsi "Chinese cultural sphere" ifadəsinin sinonim olaraq istifadə edir.--가웨인 (müzakirə) 13:07, 29 mart 2025 (UTC)
- Dil məkanı ancaq dil məsələsi ilə bağlı deyil. Elə bütün qeyd etdiyiniz məsələlər ora aiddir. Bəli, çox dar, alman akademik baxış bucağından Sprachraum və Kulturbereich (mədəni ərazi) iki ayrı anlayışdır (əslində, biz bu məsələyə belə yanaşsaq, onda bu məqalə ikiyə bölünməlidir). Halbuki, onlar demək olar ki, hər zaman ya birlikdə işlənilir, ya da mədəni ərazi anlayışı dil ərazi anlayışının bir cəhəti kimi nəzərdə tutulur (s. 117, s. m65, s. 28). Göstərdiyiniz nümunələr elə qeyd etdiyim problemi vurğulayır. İngilis dilində bu anlayış üçün ancaq sphere sözü işlənilmir. Ondan başqa phonie (Francophonie, Lusophone World) sözləri də işlənir. Dil məkanı anlayışı isə bütün bu anlayışlarını əhatə edərək (o cümlədən, onların mədəni cəhətini), onları birləşdirir. Məqalənin indiki adı isə ("Azərbaycan linqvistik və mədəni mühiti") ancaq bir məqalədə bir dəfə işlənilir. Akademik ədəbiyyatda konkret bir termin mövcud olduqda, ona oxşar digər terminlərin olması, məqaləni hazırkı formada adlandırmaq üçün kifayət deyildir. --Мурад 97 (müzakirə) 12:39, 29 mart 2025 (UTC)