Müzakirə:Şəki (tarixi ərazi)

--Mətndə dəfələrlə haqqında bəhs edilən Şəkinin Azərbaycan respublikasının Şəki şəhərinə və Şəki ərazisinə heç bir dəxli yoxdur. Mətndə haqqında bəhs edilən Şəki Azərbaycanın tarixi Zəngəzur bölgəsində, indiki Ermənistan Respublikasının Syunik marzı ərazisində yerləşib və mərkəzi də Şəki qalası olub. Səhl ibn Sumbat da, Qriqor Hammam da, Aranşahilər də hamısı həmin Şəkiyə aiddir. Cavanşirə və Varaz Trdata tabe olan Şəki vilayəti də həmin vilayət olmuşdur. Kartlis Sxovrebada da həmin Şəki haqqında bəhs edilir (buyurub baxa bilərsiz: Бунятов З.М. Новые данные о местонахождении крепости Шеки. Докл. Ан АзССР, 1959, т.15, №9). Babəkin Qazaxda yaxalanması iddiası isə məni bir tarixçi kimi güldürdü. Həm erməni mənbələri, həm ərəb mənbələri bunun Zəngəzurda, Şəki vilayəti ərazisində baş verdiyini təsdiq edir. Söylədiyim bütün fikirləri onlarla mənbələrlə təsdiq edə bilərəm. Məqalədə isə bircə dənə də normal istinad yoxdu. Mövzuyla bağlı məqalə yazmaq üçün heç olmasa illərini bu mövzuların araşdırılmasına həsr etmiş, F. Məmmədovanın, Bünyadovun, Yeremyanın, Dovsettin tədqiqatlarına və məqalələrinə istinad etmək lazımdır. İndiki halda bu saxtakarlıqlar və kobud elmi səhvlərlə dolu bu yazının vikidən silinməsini tələb edirəm. ––sefer 09:44 07 avqust 2011 (UTC)

Hörmətli Səfər bəy. Əvvəlcə diqqətinizə və münasibətinizi bildirdiyinizə görə Sizə təşəkkür edirəm. Sonra isə bildirmək istəyirəm ki, Babaklə əlaqədar baş verən hadisələr, nə indiki Şəkidə, nə Ermənistandakı Şəkidə vaqe olmayıb, o, yəni Babək, Qazaxda ələ keçib. Bütün mənbələr Babəkin ələ keçdiyi yerin Qazax olduğunu göstərir! Düzdür, ola bilsin yazırlar Qazac, ya buna oxşar başqa ad, amma diqqət yetirdikdə ki həmin yerin Tiflisdən 2 ağac və Gəncədən 4 ağac məsafədə olduğu göstərilir, o zaman həmin yerin kordinatı indiki Qazax şəhərinin yerinə uyğun gəlir. O ki qaldı mərhum Akademik Z.Bünyadovun Şəki ilə bağlı yazdıqlarınıa, bu barədə qeyd edim ki, mərhum akademik, məlum dissertasiyasını yazarkən, xəritədə aşkar edir ki, Ermənistanın Sisyan rayonunda da Şəki adlı kənd var və 1 günün içində ora ekspedisiya təşkil edir, arxeoloqların rəyini alır ki, həmin Şəki yaxınlığında Orta Əsrlərə aid yaşayış məntəqəsi olub... Yeri gəlmişkən, mən şəxsən, Z.Bünyadovla bu barədə söhbət etmişəm, 1993-cü ildə, o mənim sualıma cavab vermədi, dedi ki, bu mövzunu çoxdan işləyib.

Nə isə, yəni demək istəyirəm ki Şəki ilə bağlı Z.Bünyadovun nəticəsi nə qədər inandırıcı olsa da doğru hesab edilməməlidir, gördüyünüz kimi də doğru hesab edilmir və 7 cildlik Azərbaycan tarixin 2-ci cildində Z.Bünyadovun nəticələrindən istifadə olunmur. Onu da deyim ki, Z.Bünyadov Ermənistandakı Şəki ilə bağlı olaraq yalnız Səhl ibn Sumbatın adını hallandırmışdır. Qriqori Hammam, Adərnerses, bunların indiki Şəkidə hakimiyyətdə olması heç bir mübahisə doğurmur və narrativ mənbələr tərəfindən təsdiq olunur. O ki qaldı bu məqaləyə, onun müvafiq hissəsi Azərbaycan Tarixinin 2-cı cildindəki "Şəki məlikliyi" adlı hissənin kopyasıdır. Əgər, 7-cildlik Azərbaycan tarixində Şəkinin 14-cü əsrə qədərki tarixinə dair ayrıca məqalə varsa, onu niyə də Wikipediaya yerləşdirməyək və başa düşə bilmirəm, bu niyə mübahisə doğurmalıdır ki?! Hörmətlə, ––Aydın Məmmədov 18:34 07 avqust 2011 (UTC)