Butun axtardiqlarinizi tapmaq ucun buraya: DAXIL OLUN
  Mp4 Mp3 Axtar Yukle
  Video Axtar Yukle
  Shekil Axtar Yukle
  Informasiya Melumat Axtar
  Hazir Inshalar Toplusu
  AZERI CHAT + Tanishliq
  Saglamliq Tibbi Melumat
  Whatsapp Plus Yukle(Yeni)

  • Ana səhifə
  • Təsadüfi
  • Yaxınlıqdakılar
  • Daxil ol
  • Nizamlamalar
İndi ianə et Əgər Vikipediya sizin üçün faydalıdırsa, bu gün ianə edin.
 Kömək
Kitab yaradıcısı ( deaktiv et )
 Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin Kitabı göstər (0 səhifə) Səhifə təklif edin

Müzəffər Derəfşi

Azərbaycanlı yazıçı, şair, jurnalist, 21 Azər hərəkatının iştirakçısı.
  • Məqalə
  • Müzakirə

Müzəffər Derəfşi (1924, Bakı – 2014, Tehran) — Azərbaycanlı yazıçı, şair, jurnalist, 21 Azər hərəkatının iştirakçısı.

Müzəffər Derəfşi
Doğum tarixi 1924(1924)
Doğum yeri
  • Bakı, Bakı qəzası, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ
Vəfat tarixi 2014(2014) (89–90 yaşında)
Vəfat yeri
  • Tehran, Tehran şəhristanı, Tehran ostanı, İran
Dəfn yeri
  • Behişti-Zəhra
Fəaliyyəti yazıçı, şair, jurnalist
Üzvlüyü
  • Azərbaycan Yazıçılar Birliyi,
  • "Dostlar görüşü"[d]
Mükafatları "21 Azər" medalı
Vikimənbənin loqosu Müzəffər Derəfşi Vikimənbədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Azərbaycan Demokrat Firqəsinin və Azərbaycan Şairlər Məclisinin üzvü olub. AMH dövründə "Azərbaycan", "Fəryad", "Vətən yolunda", "Azad millət", "Yeni Şəfəq" qəzetlərində şeirləri və yazıları çap olunub. 21 Azər hərəkatında iştirak etdiyi üçün "21 Azər" medalı ilə təltif olunub.

Azərbaycan Milli Hökuməti dağıldıqdan sonra siyasi fəaliyyətinə görə dəfələrlə həbs olunub və təqib edilib. "Dostlar görüşü" ədəbi dərnəyinin, "Əncümən-e Azərbaycan" təşkilatının və "Sabir Ədəbi Əncüməni"nin üzvü olub. "Varlıq" və "İnqilab yolunda" jurnallarında yazıları ilə çıxış edib.

Mündəricat

  • 1 Həyatı
    • 1.1 İlk illəri
    • 1.2 Sonrakı illəri
  • 2 Mənbə
    • 2.1 İstinadlar
    • 2.2 Ədəbiyyat
  • 3

Həyatı

İlk illəri

Müzəffər Məmmədəli oğli Derəfşi 1925-ci il fevralın 10-da Bakıda anadan olub.[1][2][3] 1930-cu illərdə ailəsi ilə birlikdə İrana sürgün olunub. Təbrizdə Firdovsi və Danişsərayi pəsəran məktəblərində təhsil alıb.[4] 1930-cu illərdə atası siyasi fikirlərinə görə həbs olunub və Tehrana sürgün edilib.[5] Bir neçə müddət sonra vəfat edib.[6] Müzəffər Derəfşi 1944-cü ildə Təbriz Kollecini bitirib və müəllimlik etməyə başlayıb.[6] Hümam və Xəyyam məktəblərində dərs deyib.[4] 1945-ci ildə yaradılmış Azərbaycan Şairlər Məclisinin üzvü olub.[7][8]

"21 Azər" hərəkatında iştirak edib və fədai dəstələrinin üzvü olub. 1945-ci il noyabrın 20-də Təbrizdə Ərk teatrında Azərbaycan Xalq Konqresi fəaliyyətə başlayıb.[9][10][11] Müzəffər Derəfşi də Azərbaycan Xalq Konqresində nümayəndə kimi iştirak edib.[12][13] 1945-ci il dekabrın 12-də Azərbaycan Milli Hökuməti qurulub.[14][15] Azərbaycan Milli Hökuməti dövründə Təbriz Kollecində işləyib. "Azərbaycan", "Fəryad", "Vətən yolunda",[16] "Azad millət", "Yeni Şəfəq" qəzetlərində şeirləri və yazıları çap olunub.[3] 1946-cı ildə "Təbrizim" adlı şeir kitabı çap olunub.[17] 1946-cı ilin mart ayında milli-demokratik hərəkatda iştirak etdiyi üçün "21 Azər" medalı ilə təltif edilib.[7]

1946-cı il dekabrın 14-də ABŞ və Böyük Britaniya tərəfindən dəstəklənən İran ordusu Təbrizə daxil oldu.[18][19] Azərbaycan Milli Hökuməti süqut etdi.[20][21] Minlərlə insan həbs olundu, sürgün edildi.[22][23] Baş verən qırğınlarda ADF üzvləri, fədailər eləcə də tanınan şairlərdən Əli Fitrət, Sədi Yüzbəndi, Cəfər Kaşif və Məhəmmədbağır Niknam qətlə yetirildilər.[24][25][26] Müzəffər Derəfşi də bu dövrdə həbs olunub.[7]

Sonrakı illəri

1947-ci ildə həbsdən azad olunub və Tehranda yaşamağa başlayıb. Tehranda yaşadığı dövrdə siyasi fəaliyyətini davam etdirdiyi üçün yenidən həbs edilib və Əhvaz şəhərinə iki illik sürgün olunub. 1950-ci ilədək Əhvazda yaşayıb. Siyasi fəaliyyətini davam etdirdiyi üçün yenidən təqiblərə məruz qalıb. Təkrar həbs olunma təhlükəsi olduğu üçün Əhvazdan qaçıb. Bir müddət Tehran və Zəncan şəhərlərində yaşayıb və kimliyini gizlətmək məqsədilə "Abbas Sirani" adı ilə siyasi fəaliyyətinə davam edib.[7] 1951–1952-ci illərdə "Bəşəriyyət", "Bəşir ayəndə", "Çilingər" və "Azərbaycan" qəzetlərində müxtəlif imzalarla şeir və məqalələri çap olunub. Bu qəzetlərdə "Mimdal", "M. Bəşur" və "Müzəffər" imzalarından istifadə edib.[7] 1953-cü ildə İranda baş vermiş dövlət çevrilişindən sonra "Abbas Sirani" adı ilə həbs olunub. İki il Qəsri Qacar həbsxanasında saxlanılıb.[7] 1956-cı ildə həbsdən azad olunub və Tehranda yaşamağa başlayıb. Burada ailə qurub və 1959-cu ildə Tehran Universitetində fəlsəfə təhsili almağa başlayıb.[4] 1966-cı ildə magistr dərəcəsi alıb.[7]

1971-ci ildən Tehranda yaradılmış "Dostlar görüşü" ədəbi dərnəyinin görüşlərində iştirak etməyə başlayıb. İran İslam İnqilabından sonra Təbrizdə fəaliyyət göstərməyə başlayan "Təbriz Şairlər Məclisin"nin görüşlərində iştirak edib. 1981-ci ildə Tehranda yaşayan azərbaycanlı ziyalılar Gəncəli Sabahi, Əliqulu Katibi, Haşım Tərlan, Əmini, Əhməd Bəradəran, Əziz Möhsini, Rəhim Dəqiq və Müzəffər Derəfşinin iştirakı ilə "Əncümən-e Azərbaycan" təşkilatı yaradılıb. Müzəffər Derəfşi bu təşkilatın jurnalının baş katibi təyin olunub. 1981-ci ildə müəllimlik fəaliyyətinə son qoyub və təqaüdə çıxıb. Elə həmin ildə "Təbrizim" adlı şeirlər kitabı çap olunub. 1987-ci ildə yaradılmış "Həbib Sahir" adına ədəbi məclisin üzvü olub.[7]

1992-ci ildə Müzəffər Derəfşi, Haşım Tərlan, Mirzə Şəhrək, Rəhim Kaviyan, Əli Zirək, Məcid Hüseyni və Kərim Qurbanzadə ilə birlikdə "Sabir Ədəbi Əncüməni"ni yaradıb[27] və özü də cəmiyyətin sədri olub. 1996-cı ildə Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin fəxri üzvü seçilib.[28][29] Rəhbərlik etdiyi "Sabir Ədəbi Əncüməni"nin təşkilatçılığı ilə 2006-cı ildə Tehranda "Əndişə" Mədəniyyət evində Səməd Vurğunun 100 illik yubileyi qeyd olunub.[30] 1999-cu ildə "Mənzum xatirələr", 2004-cü ildə "Təbriz-e mən", 2005-ci ildə "Hicran və Vüsal bər nam-e xəyal" kitabları çap olunub. Bu dövrdə "Varlıq" və "İnqilab yolunda" jurnallarında yazıları ilə çıxış edib.[3]

Müzəffər Derəfşi 2014-cü ildə Tehranda dünyasını dəyişib və fevralın 7-də Behişti-Zəhra qəbiristanlığında dəfn olunub.[31]

Mənbə

İstinadlar

  1. ↑ Əlamətdar və tarixi günlər təqvimi - 2010 (az.). Bakı: Azərbaycan Milli Kitabxanası. 2009. 45.
  2. ↑ "Təqvim 10-14 fevral". medeniyyet.info.az (ingilis). İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2025.
  3. ↑ 1 2 3 İsmayılov, Güləddin. ""Şairlər məclisi"nin fəal üzvü Müzəffər Derəfşi". ADFMK (az.). 21 avqust 2023. 22 iyun 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2025.
  4. ↑ 1 2 3 Əhmədov, 2011. səh. 677
  5. ↑ Azəroğlu,Məmmədzadə, 1961. səh. 23
  6. ↑ 1 2 Cənubi Azərbaycan Ədəbiyyati Antologiyası, 1988. səh. 200
  7. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 Muğanlı, Eldar. ""شاعرلر مجلسی"ندن یادگار ایکی قوجامان شاعریمیز (هاشیم ترلان و مظفر درفشی)/ ائلدار موغانلی". ishiq.net. 21 dekabr 2019. 19 fevral 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2025.
  8. ↑ Cənubi Azərbaycan Ədəbiyyatı tarixi, 2013. səh. 146
  9. ↑ Atabaki, 2000. səh. 113
  10. ↑ Həsənli, 1998. səh. 269
  11. ↑ Həsənov, 2004. səh. 132
  12. ↑ "Təbrizdə keçirilmiş Xalq Konqresinə seçilmiş nümayəndələrin siyahısı". azerbaycan-ruznamesi.org. 30 noyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 fevral 2025.
  13. ↑ "Azərbaycan" qəzeti I, 2022. səh. 541
  14. ↑ Balayev, 2018. səh. 25
  15. ↑ İbrahimov, 1948. səh. 32
  16. ↑ Ağayeva, 2004. səh. 7
  17. ↑ Xəndan, Cəfər. Uğur yolu (az.). Bakı: Azərnəşr. 1987. 8.
  18. ↑ Həsənli, 2006. səh. 448
  19. ↑ McEvoy, Joanne; O'Leary, Brendan. Power Sharing in Deeply Divided Places. Filadelfiya: University of Pennsylvania Press. 2013. 191. ISBN 9780812245011.
  20. ↑ Lenczowski, George. United States' Support for Iran's Independence and Integrity, 1945–1959 (ingilis). 401. Annals of the American Academy of Political and Social Science. 1972. 49. doi:10.1177/000271627240100106. ISSN 0002-7162. 12 mart 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 sentyabr 2025.
  21. ↑ Həsənli, 2006. səh. 445
  22. ↑ Hasanli, 2006. səh. 375
  23. ↑ Rəhimli, 2003. səh. 155
  24. ↑ Balayev, 2018. səh. 137
  25. ↑ Əmirov, 2000. səh. 51
  26. ↑ Əliqızı, 2001. səh. 24
  27. ↑ İsmayılov, Güləddin. "Ustad Haşım Tərlan dünənin və bu günün mübariz şairi". ADFMK (az.). 10 avqust 2023. 20 yanvar 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2025.
  28. ↑ "Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin fəxri üzvləri". musigi-dunya.az. 24 sentyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2025.
  29. ↑ "İranda Səməd Vurğunun yubileyi ilə bağlı tədbirlər keçirilmişdir". azertag.az (az.). 15 iyul 2006. İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2025.
  30. ↑ "Səməd Vurğunun yubileyi Tehranda qeyd olunmuşdur". azertag.az (az.). 25 may 2006. İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2025.
  31. ↑ "اوستاد مظفر درفشی‌نین جنازه‌سی تورپاغا تاپشیریلدی". ishiq.net (South Azerbaijani). 7 fevral 2014. 16 iyul 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 sentyabr 2025.

Ədəbiyyat

  • Ağayeva, Gözəl. Təbriz ədəbi mühiti (az.). Bakı: Nurlar NPM. 2004. səh. 168. ISBN 9952403356.
  • Atabaki, Touraj. Azerbaijan: Ethnicity and the Struggle for Power in Iran (ingilis). London: I.B.Tauris. 2000. səh. 288. ISBN 9781860645549. 19 mart 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 sentyabr 2025.
  • "Azərbaycan" qəzeti I. Azərbaycan Demokrat Firqəsi Mərkəzi Komitəsinin orqanı: 1945-1946-cı illər, Təbriz (az.). I. Bakı: Elm nəşriyyatı. 2022. səh. 928. ISBN 978-9952-556-47-6. 14 may 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2025.
  • Azəroğlu, Balaş; Məmmədzadə, Həmid. Cənubi Azərbaycan yazıçılarının ədəbi məcmuəsi (South Azerbaijani). Bakı: Azərbaycan ruznaməsi. 1961. səh. 342. 28 yanvar 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 oktyabr 2025.
  • Balayev, Xaqan. Azərbaycanın sosial-siyasi həyatında cənublu mühacirlərin iştirakı (1947-1991) (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2018. səh. 198. ISBN 9789952370911. 23 fevral 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 sentyabr 2025.
  • Cənubi Azərbaycan Ədəbiyyatı tarixi (az.). II. Bakı: Qanun nəşriyyatı. 2013. səh. 148. 23 aprel 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2025.
  • Cənubi Azərbaycan Ədəbiyyati Antologiyası (az.). III. Bakı: Elm nəşriyyatı. 1988. səh. 552.
  • Əhmədov, Teymur. Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə) (az.). Bakı: Nurlar NPM. 2011. səh. 1056. ISBN 9789952460063. 23 yanvar 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 oktyabr 2025.
  • Əliqızı, Almaz. Azadlıq və istiqlal poeziyası (PDF) (az.). Bakı: Bakı Dövlət Universiteti nəşriyyatı. 2001. səh. 160. ISBN 9789952817607. 28 yanvar 2025 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 18 sentyabr 2025.
  • Əmirov, Sabir. Cənubi Azərbaycan milli-demokratik ədəbiyyatı (1941-1990) (az.). Bakı: Elm nəşriyyatı. 2000. səh. 257. ISBN 5806612600. 22 fevral 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 sentyabr 2025.
  • Hasanli, Jamil. At the Dawn of the Cold War: The Soviet-American Crisis over Iranian Azerbaijan, 1941–1946 (az.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. 2006. səh. 416. ISBN 978-0742540552.
  • Həsənli, Cəmil. Güney Azərbaycan:Tehran - Bakı - Moskva arasında (PDF) (az.). Bakı: Diplomat nəşriyyatı. 1998. səh. 324. 4 dekabr 2024 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 18 sentyabr 2025.
  • Həsənli, Cəmil. СССР-Иран: Азербайджанский кризис и начало холодной войны: 1941-1946 гг (PDF) (rus). Moskva: Герои Отечества. 2006. səh. 560. ISBN 5910170120. 21 dekabr 2024 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 18 sentyabr 2025.
  • Həsənov, Həsən. Cənubi Azərbaycanda Milli Demokratik hərəkat (1941-1946-cı illər) (az.). Bakı: Elm nəşriyyatı. 2004. səh. 204. 23 aprel 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 sentyabr 2025.
  • İbrahimov, Mirzə. O демократическом движении в Южном Азербайджане (rus). Bakı: Elm nəşriyyatı. 1948. səh. 48. 23 aprel 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 sentyabr 2025.
  • Rəhimli, Əkrəm. Güney Azərbaycan milli-demokratik hərəkat (1941-1946) (az.). Bakı: Meqa nəşriyyatı. 2003. səh. 207. 17 dekabr 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 dekabr 2024.

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Müzəffər_Derəfşi&oldid=8356327"
Informasiya Melumat Axtar