Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinMüqəddəs Məryəm kilsəsi həmçinin Marienkirxa (alm. Lübecker Marienkirche) — Almaniyanın Lübek şəhərinin mərkəzində yerləşən orta əsr bazilikası. 1265-1352-ci illər arasında inşa edilən kilsə, Lübekin köhnə şəhər adasının ən yüksək nöqtəsində, Trave çayındakı anbarlardan kilsəyə qədər uzanan Hanza tacirlərinin məhəlləsində yerləşir. Lübek vətəndaşlarının və şəhər şurasının əsas şəhər kilsəsi olaraq, kilsə şəhər meriyası və bazar yaxınlığında inşa edilib.
| Müqəddəs Məryəm kilsəsi | |
|---|---|
| Marienkirche | |
.jpg) | |
| Ölkə | |
| Tikilmə tarixi | XIII əsr |
| Material | kərpic |
| Rəsmi sayt | st-marien-luebeck.de |
| 53°52′04″ şm. e. 10°41′06″ ş. u. | |
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Kilsə apsida, narteks və kapellanı özündə əks etdirərək üç nefli bazilika kimi inşa olunub. Qərb fasadı monumental iki qülləyə malikdir. Qüllələrin hündürlüyü, hava bayraqları daxil olmaqla, müvafiq olaraq 124.95 metr və 124.75 metr təşkil edir. Dünyanın ən hündür kərpic tağlı tavanına malikdir, mərkəzi nefin hündürlüyü 38.5 metr (126 fut) təşkil edir.
Müqəddəs Məryəm Kilsəsi Şimali Alman kərpic Qotikasını təmsil edir və Baltik dənizi regionunda təxminən 70 digər kilsə üçün standart təyin edib, bu da onu memarlıq baxımından böyük əhəmiyyət daşıyan bir tikili edir. Kilsə, "kərpic Qotikasının ana kilsəsi" kimi tanınır və Baltik dənizi regionunda kilsə tikintisinin əsas əsərlərindən biri hesab olunur. Memarlıq əhəmiyyəti və Hanza Liqasının orta əsr təsirinin sübutu (Lübek onun de-fakto paytaxtı idi) səbəbindən, 1987-ci ildə Müqəddəs Məryəm Kilsəsi Lübek Şəhər Mərkəzi ilə birlikdə UNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısına daxil edilib.[2] Müqəddəs Məryəm Kilsəsi Şimali Almaniyanın Evangelist Lüteran Kilsəsinin bir hissəsidir.
1160-cı ildə Aslan Henrix Oldenburq Lübek knyazlıq-yepiskopluğunu Lübekə köçürdü[3] və köhnə şəhər adasının cənubunda kafedral kilsə təsis etdi. 1160-cı ildən sonra Müqəddəs Məryəm kilsəsinin yerində şəhərin mərkəzində taxta kilsə tikildi. Bu kilsə ilk dəfə mənbələrdə 1170-ci ildə Müqəddəs Pyotr kilsəsi ilə birlikdə bazar kilsəsi kimi qeyd edilib. XII əsrin sonunda bu kilsə XIII əsrin ortalarına qədər mövcud olan Roman üslublu kərpic kilsə ilə əvəz edildi. Təxminən 1200-cü ilə aid nefin altıncı sütun cütü (qərbdən) bu günkü Yüksək Qotika tikilisində Roman Müqəddəs Məryəm kilsəsinin qalığı kimi qəbul edilir.
Üç nefli bazilikanın layihəsi Fransa (Reyms kafedralı) və Flandriyadakı Qotika kafedralları əsasında hazırlanıb ki, onlar da təbii daşdan tikilib. Müqəddəs Məryəm Kilsəsi kilsə kərpic Qotikasının təcəssümüdür. Bununla o, Baltik regionunda bir çox kilsə üçün standart təyin edib. Məsələn Ştralzundakı Müqəddəs Nikolay kilsəsi və Vismardakı Müqəddəs Nikolay kilsəsi onun üslubunda inşa olunub.[4]
Bu kilsəyə qədər əvvəllər heç kim bu qədər hündür və tağlı tavanı olan bir kərpic kilsə tikməyib. Tağın yan təzyiqi dayaqlarla qarşılanır və bu da böyük hündürlüyə imkan yaradır. Lübek şəhər şurasının belə iddialı bir işə başlamaq motivasiyası Lübek yepiskopluğu ilə olan kəskin münasibət idi.
Kilsə Lübek Şəhər Meriyası və bazar yaxınlığında tikilib və Bavariya dükü Aslan Henrix tərəfindən təsis edilmiş yepiskopun kilsəsi olan yaxınlıqdakı Roma-Katolik Lübek Kafedralını kölgədə qoyurdu. Bu, 1226-cı ildə imperatora birbaşa tabe olan azad imperiya şəhəri statusu verilən şəhərin Hanza tacirlərinin və dünyəvi hakimiyyətlərin azadlıq arzusunun simvolu idi. Eyni zamanda, təxminən eyni dövrdə (1356) formalaşan Hanza ittifaqının digər şəhərləri ilə əlaqədə şəhərin üstünlüyünü vurğulamaq üçün nəzərdə tutulmuşdu.[5]
1310-cu ildə cənub qülləsinin şərqində Günahlardan Əfv Kapellası (Briefkapelle) əlavə edildi. Bu, həm vestibül, həm də şapel idi və portalı ilə kilsənin bazardan ikinci əsas girişi idi. Yəqin ki, əvvəlcə Müqəddəs Annaya həsr edilmiş bu şapel, Reformasiya dövründə, ödənişli katiblər oraya köçdükdə indiki adını alıb. Uzunluğu 12 metr (39 fut), dərinliyi 8 metr (26 fut) və hündürlüyü 2 metr (7 fut) olan şapel, ulduz formalı tağlı tavana malikdir və Yüksək Qotika memarlığının şah əsəri hesab olunur.[6] Tez-tez İngilis Qotika Kafedral Memarlığı və Malbork qəsrinin kapitul zalı ilə müqayisə edilir. Bu gün Günahlardan Əfv Kapellası qış aylarında icma üçün kilsə kimi xidmət edir, yanvardan marta qədər orda ibadətlər keçirilir.
- ↑ 1 2 ArchINFORM (alm.). 1994.
- ↑ "Hanseatic City of Lübeck". UNESCO World Heritage Centre. United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization. 26 aprel 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 iyun 2022.
- ↑ Ernst Friedrich Mooyer: Verzeichnisse der deutschen Bischöfe seit dem Jahre 800 nach Chr. Geb. Minden 1854, S. 56-57 Arxivləşdirilib 2023-07-27 at the Wayback Machine.
- ↑ Keats, 2013. səh. 39–42
- ↑ Bauverein, 1958
- ↑ Thiesen, 2007. səh. 291 ff
- Gorra, Michael. The Bells in Their Silence: Travels Through Germany. Princeton University Press. 2004. ISBN 0691117659.
- Keats, Jonathan. Forged: Why Fakes are the Great Art of Our Age. OUP USA. 2013. ISBN 9780199928354.
- Snyder, Kerala J. Dieterich Buxtehude: Organist in Lübeck. University of Rochester Press. 1987. ISBN 9781580462532.
- Official Web site (alm.)
- 3D-Models: Marienkirche Sketchfab, 3D-Platform