Müqəddəs Məryəm kilsəsi (alm. St.-Marien-Kirche) — Berlin şəhərində yerləşən Evangelist kilsəsi. Kilsə Berlinin mərkəzində Aleksanderplats yaxınlığındakı Karl-Liebkneçt-Straşe üzərində yerləşir. Kilsə ərazisinin və strukturunun dəqiq yaşı məlum deyil, lakin 1243-cü ildə yəhudilərin Host Desecration (Müqəddəs Çörək Təhqiri) aktında çörək fiqurlarını oğurladıqları iddiası ilə bağlı qeyd edilmişdir. Bu ittihamlar nəticəsində bir çox yəhudi, sonradan "Judenberg" adlanan yerdə odda yandırılmışdır.[2] Kilsə 1292-ci ildə də alman salnamələrində qeyd edilmişdir. Ehtimal olunur ki, kilsə XIII əsrin əvvəllərində tikilmişdir.
| Müqəddəs Məryəm kilsəsi | |
|---|---|
| St. Marienkirche Berlin | |
| | |
| Ölkə | |
| Yerləşir | Bezirk mitte |
| Tikilmə tarixi | 1380 |
| Hündürlüyü | 91 m |
| Material | kərpic |
| Rəsmi sayt | marienkirche-berlin.de/d… |
| 52°31′14″ şm. e. 13°24′24″ ş. u. | |
![]() |
|
Kilsənin memarlığı indi əsasən XIX əsrin sonlarında və müharibədən sonrakı dövrdə aparılan müasir bərpa işlərindən ibarətdir. Kilsə əvvəlcə Roma-Katolik kilsəsi idi, lakin 1539-cu ildə Reformasiyadan sonra Lüteran Protestan kilsəsinə çevrildi. Bu konfessiyanı saxlayaraq, kilsə 1817–1948-ci illər arasında əsasən Lüteran, bəzi Kalvinist və az sayda Birləşmiş Protestan konfessiyalarını qoruyan kilsələri birləşdirən Prussiya Kilsələr Birliyinin bir hissəsi idi.
Müqəddəs Məryəm kilsəsi Berlin-Brandenburq-Şleziya Yuxarı Lusatiya Evangelist Kilsəsi yepiskopunun kilsəsidir.[3] Berlin kafedralı isə Evangelist Kilsələr Birliyinin bütün üzv kilsələrinin birgə nəzarəti altındadır. Lakin kilsə kafedral adlandırılmır, çünki bu titul Alman Protestantlığında adi deyil və yalnız Reformasiyadan əvvəl Katolik yepiskoplarının təsis yerləri olan kafedral kilsələri üçün qeyri-rəsmi olaraq istifadə olunur.
Müqəddəs Məryəm kilsəsi Müqəddəs Nikolay kilsəsi ilə birlikdə Berlinin ən qədim kilsəsidir. Kilsənin ən qədim hissələri qranitdən hazırlanmışdır. Lakin kilsənin böyük hissəsi kərpicdən tikilmişdir və bu da ona xarakterik parlaq qırmızı görünüş verir. Bu qəsdən yaxınlıqdakı Qırmızı Ratuşa tikintisində tətbiq edilmişdir. İkinci Dünya müharibəsi zamanı kilsə müttəfiq bombardmanları nəticəsində ağır ziyan gördü. Müharibədən sonra kilsə Şərqi Berlində qaldı və 1950-ci illərdə Şərqi Almaniya hakimiyyəti tərəfindən bərpa edildi.
-
Müqəddəs Məryəm kilsəsi 1880-ci ildə
-
Marienviertel evləri və Lüter abidəsi ilə əhatə olunmuş Müqəddəs Məryəm Kilsəsi, 1906-cı il
-
Müqəddəs Məryəm kilsəsi, 1954-cü ildə
-
Müqəddəs Məryəm kilsəsi 1985-ci ildə
-
Rotes Rathaus qülləsindən Müqəddəs Məryəm kilsəsi, 1987-ci il
-
Fernsehturm qülləsindən Müqəddəs Məryəm Kilsəsi, 2009-cu il
-
Müqəddəs Məryəm kilsəsi Berlin şəhərinin ümumi görünüşündə
- ↑ 1 2 3 ArchINFORM (alm.). 1994.
- ↑ Encyclopaedia Judaica, Jerusalem, 1971, Vol 8, pg 1042-43.
- ↑ Regina Bartsch-Molden: Artus Quellinus' Grabmal Sparr. Der Einfluß der Niederlande auf das Grabmal in Norddeutschland zwischen 1650 und 1725. PEter LAng Verlag, FrankfurtM. 1993, ISBN 3-631-46089-9 (zugl. Dissertation FU Berlin 1992).
- Jürgen Boeckh: Alt-Berliner Stadtkirchen; Bd. 1; (Berliner Reminiszenzen 57); Haude & Spener: Berlin 1986; ISBN 3-7759-0288-0; S. 61-77.
- Georg Dehio et al.: Handbuch der deutschen Kunstdenkmäler — Berlin; 2. Aufl., Berlin 2000; ISBN 3-422-03071-9; S. 34ff.
- Günther Kühne/Elisabeth Stephani: Evangelische Kirchen in Berlin; CZV-Verlag: 2. Aufl., Berlin 1986; ISBN 3-7674-0158-4; S. 351—353.
- Gustav Leh: Die St.-Marien-Kirche zu Berlin. Ihre Geschichte und ihr Bild; Evangelische Verlagsanstalt: Berlin 1957.
- Marianne Tosetti: St. Marien zu Berlin. Aus 700 Jahren Kirchen-Geschichte; Evangelische Verlagsanstalt: 5. Aufl., Berlin 1987; ISBN 3-374-00174-2.
