Mülkiyyətin ümumi dəyəri (ing. Total Cost of Ownership – TCO) — bir məhsulun və ya xidmətin yalnız ilkin alış qiymətini deyil, onun ömür boyu istifadəsi ilə bağlı bütün xərcləri əhatə edən maliyyə göstəricisi.[1] TCO anlayışı, xüsusilə böyük alış-verişlərdə və strateji qərarların qəbulunda xərclərin tam mənzərəsini anlamaq üçün istifadə olunur.[2]
Məhsulun və ya xidmətin alınması üçün ödənilən ilkin məbləğ. Məhsul seçərkən ən görünən və asanlıqla hesablana bilən xərcdir. Məhsulun işləməsi və istifadəsi ilə bağlı gündəlik xərclər. Buraya daxildir:[3]
- Enerji və yanacaq xərcləri;
- İstismar xərcləri (məsələn, proqram təminatı yeniləmələri);
- Təlim və istifadəçi dəstəyi.
Məhsulun işlək vəziyyətdə qalmasını təmin etmək üçün tələb olunan xərc. Məsələn, dəyişdirilməsi lazım olan hissələr və texniki xidmət müqavilələri və təmir işləri. Bəzən birbaşa görünməyən, lakin qərarın ümumi xərclərinə təsir edən faktorlar.[4]
- Biznes qərarlarının qəbulunda — TCO şirkətlərin yalnız ucuz məhsul seçmək əvəzinə, uzunmüddətli daha sərfəli seçimlər etməsinə kömək edir.
- Təchizatçı seçimi — bir təchizatçının təklif etdiyi məhsulun və ya xidmətin digər təkliflərlə müqayisədə ümumi xərclərini müəyyən edir.
- Texnologiya investisiyaları — məsələn, bir ERP sisteminin quraşdırılmasının ilkin və uzunmüddətli xərclərinin qiymətləndirilməsi.
- ↑ About Gartner TCO
- ↑ "Accredited Standards Developers" (PDF). 2018-02-15 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-02-14.
- ↑ "The Total Cost of Ownership" (PDF). Facilities Manager. 32 (4). July–August 2016. 2018-02-15 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-02-14.
- ↑ Bartlett, J., The Cost of Car Ownership Over Time Arxiv surəti 27 sentyabr 2021 tarixindən Wayback Machine saytında, updated 1 April 2020, accessed 28 January 2021