Müşk ördəyi (lat. Cairina) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qazkimilər dəstəsinin ördəklər fəsiləsinə aid heyvan cinsi.[3]
| Müşk ördəyi | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
|
Domen: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Sinif: İnfrasinif: Klad: Dəstəüstü: Klad: Klad: Dəstə: Yarımdəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Müşk ördəyi |
||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
Müşk ördəyi böyük ördək növüdür. Erkəklərin uzunluğu təxminən 76 sm, çəkisi isə 7 kq qədər ola bilər. Dişilər isə əhəmiyyətli dərəcədə kiçikdir və təxminən 3 kq çəkiyə qədər böyüyür, yəni erkəklərin yarısı qədərdir. Bu quş əsasən qara və ağ rəngdədir. Erkəklərin bel lələkləri parıltılı və parlaq olur, dişilər isə daha solğun rənglərə malikdir. Boyun və başdakı ağ ləkələrin miqdarı dəyişkəndir, həmçinin dimdiyi sarı, çəhrayı, qara və ya bu rənglərin qarışığı ola bilər. Qanadlarında ağ ləkələr və ya zolaqlar ola bilər ki, bu xüsusiyyət uçuş zamanı daha çox nəzərə çarpır. Hər iki cinsin dimdiyi ətrafında çəhrayı və ya qırmızı rəngli ətliklər var, lakin erkəklərdə bu ətliklər daha böyük və daha parlaq rəngdədir.[4][5][6]
Müşk ördəyi təbii halda Mərkəzi və Cənubi Amerikanın tropik və subtropik bölgələrində yaşayır. Bu növ əsasən meşəli ərazilərdə, çaylar, göllər və bataqlıqların yaxınlığında məskunlaşır. Evcəlləşdirilmiş növləri isə dünyanın müxtəlif yerlərində fermalarda və həyətyanı təsərrüfatlarında saxlanılır.
Müşk ördəkləri əsasən otlaq və suda üzən quşlardır. Onlar bitkilər, həşəratlar, balıqlar və kiçik onurğasızlar ilə qidalanır. Bu növün erkəkləri çoxalma dövründə daha aqressiv ola bilər və öz ərazilərini qoruyur.[7]
Müşk ördəkləri yuvalarını ağac deşiklərində, qayalıqlarda və ya digər təbii sığınacaqlarda qurur. Dişi fərd bir dəfəyə 8–16 yumurta qoyur və onları təxminən 35 gün müddətində kürtəyə yatır. Balalar yumurtadan çıxdıqdan sonra tez bir zamanda müstəqil hərəkət etməyə başlayır.
Müşk ördəyi təbii halda geniş yayıldığı üçün nəsli kəsilmək təhlükəsi ilə üzləşmir. Lakin evcəlləşdirilmiş növlərin vəhşi təbiətdə yayılması bəzi bölgələrdə ekoloji problemlər yarada bilər, çünki onlar yerli quş növləri ilə rəqabət apara bilər.[8]
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2006.
- ↑ IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- ↑ BirdLife International. "Cairina moschata". IUCN Red List of Threatened Species. 2018. 2018. doi:10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T22680061A131911211.en. İstifadə tarixi: 13 noyabr 2021.
- ↑ Schulenberg, Thomas S. Field Guide to the Birds of Peru. London: Helm. 2007. 40–41. ISBN 978-0-7136-8673-9.
- ↑ Madge, Steve; Burn, Hilary. Wildfowl An identification guide to the ducks, geese and swans of the world. Christopher Helm. 1988. 184–185. ISBN 0-7470-2201-1.
- ↑ Carboneras, C. Family Anatidae (Ducks, Geese and Swans) // del Hoyo, J.; Elliott, A.; Sargatal, J. (redaktorlar ). Handbook of the Birds of the World. 1: Ostrich to Ducks. Barcelona, Spain: Lynx Edicions. 1992. səh. 594. ISBN 84-87334-10-5.
- ↑ "Screamers, ducks, geese, swans – IOC World Bird List". IOC World Bird List – Version 14.2. 20 fevral 2025. İstifadə tarixi: 2 mart 2025.
- ↑ Brennan, P. L. R.; Clark, C. J.; Prum, R. O. "Explosive eversion and functional morphology of the duck penis supports sexual conflict in waterfowl genitalia". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 277 (1686). 23 dekabr 2009: 1309–1314. doi:10.1098/rspb.2009.2139. ISSN 0962-8452. PMC 2871948. PMID 20031991.
- Donkin R. A. Muscovy Duck, Cairina moschata domestica: Origins, Dispersal, and Associated Aspects of the Geography of Domestication. — Rotterdam: A.A. Balkema Publishers, B.R., 1989. — ISBN 90-6191-544-9[1]
- Hilty S. L. Birds of Venezuela. — Şablon:L.: Christopher Helm, 2003. — ISBN 0-7136-6418-5[2]
- Johnson K. P., Sorenson M. D. Phylogeny and biogeography of dabbling ducks (genus Anas): a comparison of molecular and morphological evidence // Auk. — 1999. — Vol. 116. — No. 3. — P. 792—805.[3]
- Stiles F. G., Skutch A. F. A Guide to the Birds of Costa Rica. — Ithaca: Comstock, 1989. — ISBN 0-8014-9600-4[4]
- Мускусная утка в Популярной энциклопедии о животных И. Л. Евстафьева «Мир животных»
- Мускусные утки на сайте «Породы сельскохозяйственных животных» Регионального общественного фонда «Исследования аграрного развития»
- Мускусная утка в «The IUCN Red List of Threatened Species™»[5]