Lukretsiya Marinella (it. Lucrezia Marinella; 1571[1][2], Venesiya[3] – 9 oktyabr 1653[1][2], Venesiya[3]) — venetsiyalı yazıçı, şairə, filosof, polemist və qadın hüquqlarının müdafiəçisi.[4] Ən çox tanınan əsəri "Qadınların nəcibliyi və kamilliyi, kişilərin isə qüsurları və eyibləri haqqında" traktatıdır. Cəmiyyətin qadınlara baxışı ilə bağlı qadın tərəfindən yazılmış ilk polemik əsərlərdən biri hesab olunur.[5]
| Lukretsiya Marinella | |
|---|---|
| it. Lucrezia Marinella | |
| Doğum tarixi | 1571[1][2] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 9 oktyabr 1653[1][2] |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | yazıçı, şair, filosof |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Lukretsiya Marinella Venesiyada anadan olmuşdur.[6] Onun atası Covanni Marinelli həkim idi və qadın sağlamlığına dair tibb əsərləri yazmışdı. Lukretsiya atasının sayəsində biologiya, tibb, fəlsəfə sahəsində geniş biliklər əldə etmiş, həmçinin latın və italyan ədəbiyyatı ilə yaxından tanış olmuşdur.[7] O, gec yaşda həkim Cirolomo Vakka ilə evlənmişdir. Müasirləri Marinellanı yüksək təhsilli, istedadlı bir qadın kimi xarakterizə edir, onun təkcə ədəbi bacarıqlarını deyil, həm də musiqi qabiliyyətini və natiqliyini vurğulayırdılar. Marinellanın ilk əsəri "Müqəddəs Kolomba" adlı xristian mövzusunda poemadır.[8] Daha sonra "Qadınların nəcibliyi və kamilliyi, kişilərin isə qüsurları və eyibləri haqqında" adlı polemik traktatını yazmışdır. O, həmçinin Müqəddəs Məryəm, Müqəddəs Fransisk Assizili və şəhid İustinaya həsr olunmuş poemalar, "Arkadya" pastoralı və bir sıra sonetlər və madrigallar yazmışdır. Marinellanın ən məşhur əsərlərindən biri isə "Enriko və ya Bizansın fəthi" adlı qəhrəmanlıq poemasıdır ki, bu da Torquato Tasso üslubunda yazılmışdır.[9][10]
Əsər o dövrdə Avropada davam edən "qadınlar mübahisəsinə" cavab olaraq yazılmışdır.[11] Marinella bu traktatında qadınların kişilərdən üstün olduğunu sübut etməyə çalışır. O, Cuzeppe Passinin "Qadınların qüsurları" adlı qadınları aşağılayan əsərinə cavab olaraq yazdığı bu traktatda qadınların mənəvi üstünlüyünü, kişilərin isə əxlaqi zəifliyini vurğulayır.[12] Aristotel və neoplatonizmin ideyalarını birləşdirərək, qadını Tanrının ağlında mövcud olan mükəmməl bir ideyanın təcəssümü kimi təqdim edir.[13] Lukretsiya Marinella qadın haqları və feminizm tarixi üçün mühüm fiqurlardan biri hesab edilir.[14]
- ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 3 4 Zaja P. MARINELLI, Lucrezia // Dizionario Biografico degli Italiani (it.). 2008. Vol. 70.
- ↑ 1 2 3 4 Deutsche Nationalbibliothek Record #121460460 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- ↑ Deslauriers, Marguerite. "Lucrezia Marinella (Stanford Encyclopedia of Philosophy)". İstifadə tarixi: 8 February 2023.
- ↑ Ray, Meredith K. Daughters of alchemy : women and scientific culture in early modern Italy. Cambridge, Massachusetts. 2015. ISBN 978-0-674-42587-3. OCLC 905902839.
- ↑ Marinella, Lucrezia, and Anne Dunhill. 1999. The Nobility and Excellence of Women and the Defects and Vices of Men. Chicago: University of Chicago Press. (pg.3)
- ↑ Marinella, Lucrezia, and Stampino MG. 1998. Enrico; or Byzantium Conquered: A Heroic Poem. Chicago: University of Chicago Press (pg.4)
- ↑ Paola., Malpezzi Price. Lucrezia Marinella and the "querelle des femmes" in seventeenth-century Italy. Fairleigh Dickinson University Press. 2010. ISBN 978-0-8386-4122-4. OCLC 898493852.
- ↑ Marinella, Lucrezia, and Anne Dunhill. 1999. The Nobility and Excellence of Women and the Defects and Vices of Men. Chicago: University of Chicago Press.(pg. 3)
- ↑ Christiansen, Keith. "Artemisia Gentileschi, "Esther before Ahasuerus"". Metropolitan Museum of Art. 2014.
- ↑ Kolsky, Stephen. "Moderata Fonte, Lucrezia Marinella, Giuseppe Passi: An Early Seventeenth-Century Feminist Controversy". The Modern Language Review. 96 (4). 2001: 973–989. doi:10.2307/3735864. ISSN 0026-7937. JSTOR 3735864.
- ↑ Kolsky, S. Moderata Fonte, Lucrezia Marinella, Giuseppe Passi: An early seventeenth-century feminist controversy. MANEY PUBLISHING. 2001-10-01. OCLC 1315722370.
- ↑ Marinella, Lucrezia, and Anne Dunhill. 1999. The Nobility and Excellence of Women and the Defects and Vices of Men. Chicago: University of Chicago Press.(pg. 1)
- ↑ ALLEN, PRUDENCE; SALVATORE, FILIPPO. "Lucrezia Marinelli and Woman's Identity in Late Italian Renaissance". Renaissance and Reformation / Renaissance et Réforme. 16 (4). 1992: 5–39. ISSN 0034-429X. JSTOR 43444859.
- Luca Piantoni, Mirabile cristiano ed eloquenza sacra in Lucrezia Marinelli, in Poesia e retorica del Sacro tra Cinque e Seicento, a cura di Elisabetta Selmi, Erminia Ardissino, Alessandria, Edizioni Dell'Orso, 2009, pp. 435–445.
- Lucrezia Marinella: gynocentrism in 1600
- Lucrezia Marinella Vacca at The Literary Encyclopedia
- (Images) http://www.projectcontinua.org/wp-content/uploads/2014/01/Lucrezia-Marinelli-183x300.jpg
- Querelle | Lucrezia Marinella Querelle.ca is a website devoted to the works of authors contributing to the pro-woman side of the querelle des femmes.
