Lonseston (ing. Launceston, tələffüzü - [ˈlɒnsəstən])[2] — Avstraliyanın Tasmaniya adasının şimal kəsiyində, Şimali Esk və Cənubi Esk çaylarının birləşib Tamar çayını əmələ gətirdiyi yerdə yerləşən liman şəhəri. Hobart şəhərindən sonra Tasmaniyanın ikinci ən böyük şəhəridir.[3] Əhalisi 106.153 nəfərdir. Avstraliyanın ən böyük 9-cu qeyri-paytaxt şəhəridir. Tasmaniyanın sahildə yerləşməyən yeganə şəhəridir.
| Şəhər | |
| Lonseston | |
|---|---|
| ing. Launceston | |
| | |
| 41°26′40″ c. e. 147°08′16″ ş. u. | |
| Ölkə |
|
| Rayon | Tasmaniya |
| Mer | Albert Van Zetten |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Əsası qoyulub | 1806 |
| Sahəsi | 91.1 km² |
| Mərkəzin hündürlüyü | 0 m |
| Saat qurşağı | UTC+10 |
| Əhalisi | |
| Əhalisi | 106 153[1] nəfər (2011) |
| Rəsmi dili | ingilis dili |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Telefon kodu | 63, 67, 68 |
| Poçt indeksi | 7250 |
| Digər | |
| launceston.tas.gov.au/lcc/ (ing.) | |
Şəhərin əsası 1806-cı ilin martında avropalılar tərəfindən qoyulmuşdur. Avstraliyanın ən qədim şəhərlərindən biri olduğundan bir çox tarixi tikiliyə ev sahibliyi edir. Şəhər öz adını Böyük Britaniyanın Lonston qəsəbəsindən almışdır. Şəhərdə bəzi ilklər gerçəkləşmişdir. Cənub yarımkürəsində ilk anestetik burada istifadə edilmişdir, Avstraliyanın kanalizasiya sisteminə sahib olan ilk şəhəridir. Şəhərdə mülayim iqlim hakimdir.
Bu ərazinin ilk dəfə Tasmaniyanın daxili hissələrində yaşayan yerli aborigenlər tərəfindən məskunlaşıldığı ehtimal olunur.
Bura gələn ilk avropalılar 1798-ci ildə Corc Bass və Matyu Flinders olmuşlar. Onların ekspedisiyası indiki Lonseston şəhərinin 40 km şimal-qərbində məskunlaşmışdılar.[4]
Ərazidə ilk koloniya 1804-cü ildə Britaniya qarnizonu Uilyam Peterson tərəfindən qurulmuşdur. Lakin koloniya ilk əvvəllər indi Corc Taun şəhərinin ərazisində yerləşirdi. Daha sonra koloniya indiki York Taun şəhərinin ərazisinə, ən sonda indiki yerinə köçürülmüşdür.[5]
İlk əvvəllər bu yaşayış məntəqəsi Petersoniya adlanırdı. Amma Uilyam Peterson Cənubi Yeni Uelsin qubernatoru Filip Qidli Kaynqın şərəfinə anadan olduğu Lonston qəsəbəsinə görə buranın adını Lonseston qoymuşdur.
Lonseston 1830-cu ildə əhəmiyyətli balina ovçuluğu mərkəzi, 1852-ci ildə bələdiyyə, 1858-ci ildə qəsəbə, 1888-ci ildə şəhər olmuşdur.
Şəhər Şimali Tasmaniyanın ən böyük şəhəridir. Tasmaniyanın dəmiryol şəbəkəsinin mərkəzidir. Şəhərin ətrafında meyvə, taxıl yetişdirilir, yun istehsalı ilə məşğul olunur. Əsas ixracat məhsulları alüminium, taxta və toxuma məhsullardır. Şəhərdə bir çox un, pivə, toxuculuq müəssəsələri yerləşir.
Şəhərdə bir universitet, Kraliça Viktoriya Muzeyi və İncəsənət Qaleriyası, Müqəddəs Con kilsəsi, Entalli Evi yerləşir. Dünyanın ilk su elektrik stansiyalarından biri 1895-ci ildə Cənubi Esk çayı üzərində Katarakt keçidində tikilmişdir.[6]
Şəhərin 15 km cənubunda Lonseston Hava Limanı yerləşir. Brisben, Sidney, Melburn şəhərlərinə birbaşa reyslər vardır.
| Şəhər | Ştat/Əyalət | Ölkə | Tarix |
|---|---|---|---|
| İkeda[7] | Osaka | Yaponiya | 1 noyabr 1965 |
| Napa | Kaliforniya | ABŞ | 6 iyun 1988 |
| Tayyuan | Şansi | Çin | 28 noyabr 1995 |
- ↑ "2011 Census QuickStats: Launceston". censusdata.abs.gov.au. 5 yanvar 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 fevral 2014.
- ↑ Macquarie Dictionary, Fourth Edition (2005). Melbourne, The Macquarie Library Pty Ltd. ISBN 1-876429-14-3
- ↑ Atkins, Ben M.; Vince, Joanna Z. "The Launceston flood policies: Levees and beyond". The Australian Journal of Emergency Management. 24 (3). 2009: 32–37. ISSN 1324-1540. 2 noyabr 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 noyabr 2014.
- ↑ "History of Launceston". Launceston City Council. 6 aprel 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 noyabr 2014.
- ↑ "Logbooks of the Lady Nelson". Project Gutenberg. 29 dekabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 fevral 2009.
- ↑ "Launceston's Firsts". Launceston City Council. 25 iyun 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 iyul 2009.
- ↑ "Sister Cities". Launceston City Council. 18 fevral 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 fevral 2011.
- Rəsmi sayt
- Katarakt keçidi Arxivləşdirilib 2009-12-07 at the Wayback Machine
- Lonsestonun tarixi tikililəri
- Lonseston limanı Arxivləşdirilib 2015-09-16 at the Wayback Machine