Lomonosov cərəyanı — Atlantik okeanının Ekvatorial qurşağından keçən soyuq dəniz cərəyanı.
| Lomonosov cərəyanı | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Akvatoriya | Atlantik okean |
| Tip | Soyuq |
| Orta axın cərəyanı | 2,1-4,7 |
| Ümumi sərfiyyatı | 22,5-28,3 |
Bu cərəyan Atlantik okeanında 14 aprel — 7 iyul 1959-cu il[1] 5-ci sovet elmi-araşdırma ekspedisiyası Mixail Lomonosov gəmisində tədqiqat işi apararkən aşkarlanmışdır. Ekvatorun 30° q. uzunluğunda, Cənubi Passat cərəyanının sərhədi boyunca şərq istiqamətində hərəkət edir. Orta sürəti 96 sm/s, maksimal sürəti isə 119 sm/s təşkil edir.
Lomonosov cərəyanı 200 km enə və 150 m dərinliyə sahibdir. Bu cərəyan Braziliya sahillərindən başlayır (5 °C. e) və Qvineya körfəzi ahillərinə kimi davam edir. Cərəyanın ən güclü hissəsi 50-125 metr dərinlikdən keçir. Cərəyanın temperaturu 20°С-dir. Bu isə digər ərazilərdən 5°С aşağıdır[2].
Bu cəryanın yrənilməsində dahi sovet geofiziki Arkadi Kolesnikov böyük rolu olmuşdur.
- ↑ Cruises of the MHI's Research Vessels. Marine Hydrophysical Institute.
- ↑ D. Bonhoure; və b. "The South Equatorial Sys Current". Surface Currents in the Atlantic Ocean. CIMAS. 2012-06-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-04-21. (#explicit_et_al)
- http://bse.sci-lib.com/article071247.html
- Колесников А. Г., Пономаренко Г. П., Ханайченко Н. К., Шапкина В. Ф. Подповерхностное течение Ломоносова. — Сб. «Течение Ломоносова». — Киев: «Наукова думка», 1966.
- Колесников А. Г., Пономаренко Г. П., Богуславский С. Г. Глубинные течения в Атлантике. — Океанология, 1964, № 1, вып. 2.
- Колесников А. Г., Богуславский С. Г., Григорьев Г. Н. и др. Открытие, экспериментальное исследование и разработка теории течения Ломоносова / Отв. ред. акад. А. Г. Колесников. — Севастополь: МГИ АН УССР, 1968.
- Reid, J.L., JR., 1964: Evidence of a South Equatortal Counter Current in the Atlantic Ocean in July l963, Nature, 203, 182.
- Пономаренко Г. П. Глубинное противотечение Ломоносова на экваторе в Атлантическом океане // Доклады Академии наук СССР. 1963. Т. 149. № 5. С. 1178—1181.
- Пономаренко Г. П. История открытия на экваторе Атлантического океана мощного подповерхностного течения, названного именем великого русского ученого М. В. Ломоносова // Труды Морского гидрофизического института. Вопросы физики моря. Т. 37. Киев: Наукова думка, 1966. С. 134—140.
- Дерюгин К. К. Советские океанографические экспедиции / Под ред. В. В. Шулейкина. Л.: Гидрометеоиздат, 1968.