Leyla Əfəndiyeva

Leyla Əfəndiyeva 28 iyun 1974-cü ildə Bakıda gəmi kapitanı Oktay Əfəndiyev və həkim Taibat Əfəndiyevanın ailəsində doğulub. N. Tusi adına Azərbaycan Pedaqoji Universitetinin fizika fakültəsini bitirdikdən sonra 1998–2004-cü illərdə Bakı şəhəri 23 nömrəli orta məktəbdə müəllimə kimi çalışıb.

2004-cü ildən etibarən incəsənət və ədəbiyyat sahəsində fəaliyyətə başlayaraq, Azərbaycanda caz tədbirlərinin aparıcı təşkilatçılarından biri olmuş və gənc azərbaycanlı caz musiqiçilərinin inkişafına əhəmiyyətli töhfələr vermişdir. Onun caz musiqisinə olan marağı həyat yoldaşı — Azərbaycanın caz ifaçısı, Əməkdar artist Rəin Sultanovla bağlıdır.^[1]

2005-ci ildən Leyla Əfəndiyeva Rəin Sultanovla birlikdə Bakı Beynəlxalq Caz Festivalını (Baku Jazz Festival) təşkil edirlər.^[2] Bu festival sonradan Avropa və Amerika caz festivalları ilə bərabər səviyyədə nüfuzlu beynəlxalq tədbirə çevrildi.^[3] Festival bir çox istedadlı musiqiçilər üçün başlanğıc nöqtəsi oldu və Euronews telekanalı və digər beynəlxalq media platformaları tərəfindən dəfələrlə işıqlandırıldı.^[4] Baku Jazz Festival dünyada böyük caz festivalları siyahısına daxildir.^[5][6]

Festival çərçivəsində Leyla Əfəndinin təşəbbüsü ilə mütəmadi olaraq Uşaq Caz Günləri (“Kids Jazz Days”) keçirilmişdir. Bu tədbirdə uşaqları caz sənətinə yaxınlaşdırmaq məqsədilə onların sevimli əsərləri caz üslubunda ifa olunurdu. Leyla Əfəndiyeva Avropa Caz Assosiasiyasının (Europe Jazz Network) üzvü kimi Azərbaycan caz musiqiçilərinin Avropada və dünyada tanıdılmasına töhfə verir.^[7] O, Avropa musiqi şirkətləri ilə əməkdaşlıq qurur, albomların yazılması və yayılmasına dəstək olur. Festival direktoru və ixtisaslaşmış jurnalın baş redaktoru kimi, 2006-cı ildən etibarən Leyla Əfəndi Baku Jazz Festival layihəsini Almaniyanın Bremen şəhərində keçirilən dünya caz sərgisi Jazzahead! tədbirində dəfələrlə təmsil etmişdir.^[8]

Onun qurduğu mədəni əlaqələr sayəsində Baku Jazz Festival 2006-cı ildən etibarən hər il Jazzahead! sərgisində Azərbaycanı təmsil edir. “Jazz from Azerbaijan” pavilyonunda sərgi iştirakçıları Azərbaycan cazının tarixi, inkişafı, tanınmış musiqiçilərin və ifaçıların fəaliyyəti barədə xüsusi ədəbiyyat əldə edə bilirlər.^[9]

2006-cı ildə Leyla Əfəndiyeva ölkədə caz musiqisinin inkişafına və istedadlı gənc ifaçıların dəstəklənməsinə yönəlmiş beynəlxalq “I am Jazzman!” adlı gənc ifaçılar müsabiqəsinin keçirilməsini təşəbbüs etdi. Müsabiqənin qalibləri arasında İsfar Sarabski, Riad Məmmədov və Alina Rostotskaya kimi musiqiçilər var.^[10]

Azərbaycanda cazın populyarlaşdırılması istiqamətində fəaliyyətini davam etdirən Leyla Əfəndi gəncləri caz aləminə cəlb etmək və onların yaradıcı, komandada işləmə bacarıqlarını inkişaf etdirmək məqsədilə yay mövsümündə Yay Caz Düşərgəsi (Summer Jazz Camp) təşkil etmişdir. Düşərgənin proqramına peşəkar musiqiçilərlə gündəlik caz məşğələləri, idman və intellektual oyunlar, caz sənəti haqqında filmlərin nümayişi, ekskursiyalar və dağ yürüşləri daxil idi.^[11][12]

2005-ci ildən etibarən Leyla Əfəndiyeva caz sənətinə həsr olunmuş Jazz Dünyası jurnalının baş redaktorudur.^[13] Jurnal Azərbaycan və dünya cazının tarixi, önəmli hadisələri və tanınmış sənətçilərinin nailiyyətlərini əhatə edir. Onun rəhbərliyi altında jurnal world-newspapers.com portalının fikrinə görə dünyanın ən yaxşı iyirmi caz nəşri siyahısına daxil edilmişdir.

Leyla Əfəndi həmçinin Beynəlxalq Caz Günü (International Jazz Day) təşəbbüsü çərçivəsində beynəlxalq icma ilə fəal əməkdaşlıq edir və bu hərəkatın rəsmi saytında öz məqalələrini dərc etdirir. O, hər il UNESCO-nun mədəniyyətlərarası dialoq üzrə xoşməramlı səfiri Herbi Henkokdan Azərbaycanın dünya cazının inkişafına verdiyi töhfəyə görə təşəkkür məktubları alır.

Leyla Əfəndiyeva — poeziya və nəşr sahəsində ədəbi ictimaiyyətin diqqətini çəkmiş şairə və yazıçıdır. Onun “İşıq” adlı şeirlər toplusu və “Yaqut qaşlı üzük” romanı geniş maraq doğurmuşdur. İtalyan qızı ilə uğurlu iranlı sahibkar arasında sevgi hekayəsindən bəhs edən “Yaqut qaşlı üzük” romanı ingilis və italyan dillərinə tərcümə olunmuşdur.^[14]

2023-cü ildə Leyla Əfəndiyeva Rusiya Yazıçılar Birliyinin “İlin şairi” və “Debüt” mükafatlarına namizəd göstərilmişdir. 2024-cü ildə “İşıq” toplusuna görə Leyla Əfəndiyeva “NASLѢDIE” mükafatına layiq görülmüş və Rusiya Yazıçılar Birliyi tərəfindən təsis edilmiş “NASLѢDIE” ulduzu ilə təltif edilmişdir. Bu mükafat rus mədəniyyəti və ədəbiyyatının inkişafına, həmçinin ümumrusiya sivilizasiyasının ənənəvi dəyərlərinin qorunmasına verdiyi töhfəyə görə təqdim olunmuşdur.

2025-ci ildə Leyla Əfəndiyevaya Ümumrusiya İctimai Təşkilatı – “Rusiya Yazıçılar Birliyi” tərəfindən “Aleksandr Blok – 145 il” medalı təqdim edilmişdir.

Leyla Əfəndiyevanın fəaliyyəti Azərbaycanda və onun hüdudlarından kənarda caz musiqisinin inkişafı və təbliğinə əhəmiyyətli təsir göstərmişdir. Buna görə də o, 2018-ci ildə UNESCO-nun Azərbaycan üzrə Milli Komissiyası tərəfindən ölkə mədəniyyətinin və mədəniyyətlərarası dialoqun inkişafına verdiyi töhfəyə görə mükafatlandırılmışdır.

• Leyla Əfəndi – şeirlər
• “Yaqut üzük” romanı