Fransua Leons Verni (fr. François Léonce Verny; 2 dekabr 1837[1][2][…], Obena[d] – 2 may 1908[3][2][…], Obena[d]) – Fransa leytenantı və dəniz mühəndisi. O, Yaponiyanın müasirləşməsi prosesində vacib rol oynamış, Yaponiyada Yokosuka dəniz arsenalı və digər infrastruktur layihələrinə rəhbərlik etmişdir.[4]
| Leons Verni | |
|---|---|
| fr. Léonce Verny | |
 | |
| Doğum tarixi | 2 dekabr 1837[1][2][…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 2 may 1908[3][2][…] (70 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | mühəndis, hərbi qulluqçu, diplomat, sənayeçi |
| Mükafatları |
   |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Leons Verni 2 dekabr 1837-ci ildə Fransanın Ardeş departamentində yerləşən Obena şəhərində doğulmuşdur. 1856–1858-ci illərdə Fransa Politexnik Məktəbində, 1858–1860-cı illərdə Fransa Dəniz Mühəndisliyi Tətbiqi Məktəbində oxumuşdur. 1860-cı ildə məzun olduqdan sonra Brestdə yerləşən dəniz arsenalında işləməyə başlamışdır.[5]
Verni 1863–1865-ci illərdə Ninbo və Şanxayda gəmiqayırma layihələrində işləmişdir.[6] Fransa hökumətinin göstərişi ilə Ninboda 18 ay ərzində 4 gəmi tikmək tapşırığı ilə vəzifləndirilmişdi.[5]
Leons Verni 1865-ci ildə Yaponiyada hökumət tərsanəsinin tikilməsi üçün Tokuqava hökuməti tərəfindən ölkəyə dəvət olunmuşdur. Belə ki, şoqunluğun siyasətçisi Oguri Kozukenosuke Tadamasa Yaponiyanın müstəqil gəmiqayıranlara ehtiyacı olduğunu düşünürdü.[5] Verni Fransanın Yaponiyadakı nümayəndəsi və qohumu olan Leon Roş tərəfindən tövsiyə olunmuşdur. Verni illik 10 min dollarlıq maaaşı qəbul edərək 1865-ci ilin sentyabrında Yaponiyaya gəlmişdir. O, Yokosukada hökumət tərsanəsinin tikintisində iştirak edəcək personalı və lazım olan avadanlıqları seçmək üçün Fransaya yollanmış, 1866-cı ilin iyununda Yaponiyaya qayıdanda özü ilə həkim, mühəndis və Brest, Tulon, Şerbur kimi Fransa tərsanələrindən 42 işçi gətirmişdir.[7] Tokuqava şoqunluğunun 1868-ci ildə devrilməsindən öncə Verni Yokohamada kiçik tökməxana açdırmış, Naqasakidə yerləşən kiçik tərsanəni böyütmüş və Yokosukada yeni tərsanənin tikintisi üçün yer seçmişdir.[4]
Meyci hökumətinin hakimiyyətə gəlməsindən sonra Verni ilə əməkdaşlığa davam edilmişdir. Verninin rəhbərliyi altında 1870-ci ilə qədər Kannonzaki, Nocimazaki, Coqaşima və Şinaqavada dörd dəniz fənəri tikilmişdir. 1872-ci ilin yanvarında İmperator Meycinin iştirakı ilə Yokosuka dəniz arsenalının açılışı baş tutmuşdur.[4]
Verni Yokosukadakı tərsanədə Koşa adlı texniki məktəb qurmuş, yaponlara Qərb memarlığı və sənaye texnikaları, eləcə də, metrik sistem barədə dərslər demişdir. Bu məktəb 1865–1907-ci illərdə 300-dən çox mühəndis və texnik yetişdirmişdir.[5]
1876-cı ildə Verni Fransaya qayıtsa da, Yaponiya hökuməti üçün fransız mühəndislərinin tapılmasında və avadanlıqların alınmasında kömək etməyə davam etmişdir.[4] O, Yaponiya karyerası ərzində 5 gəmi tikdirmiş və 263 gəmi (101 xarici, 162 yapon gəmi) təmir etdirmişdir.[7]
- ↑ 1 2 François Léonce Verny // Léonore verilənlər bazası (fr.). ministère de la Culture.
- ↑ 1 2 3 4 Léonce Verny // GeneaStar.
- ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France Léonce Verny // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 3 4 Kodansha Encyclopedia of Japan. səh. 190
- ↑ 1 2 3 4 Takahiro, Nishiyama. "François Léonce Verny and the Beginning of the 'Modern' Technical Education in Japan". Technical Education in Modern Japan (ingiliscə). Amsterdam University Press. 2022: 70–87. doi:10.1017/9781912961269.006. İstifadə tarixi: 22 fevral 2024.
- ↑ Elman, 270
- ↑ 1 2 Sims. səh. 246
- Kodansha Encyclopedia of Japan (ingiliscə). VIII cild (Temp–Z). Tokio: Kodansha. 1983. səh. 190. ISBN 0-87011-628-2. İstifadə tarixi: 22 fevral 2024.
- Sims, Richard. French Policy Towards the Bakufu and Meiji Japan 1854-95 (ingiliscə). Psychology Press. 1998. ISBN 9781873410615. İstifadə tarixi: 22 fevral 2024.
- Elman, Benjamin A. On Their Own Terms: Science in China, 1550-1900 (ingiliscə). Harvard University Press. 30 aprel 2005. ISBN 9780674016859. İstifadə tarixi: 22 fevral 2024.