V. İ. Lenin adına Ümumittifaq Kənd Təsərrüfatı Elmləri Akademiyası (rus. Всесоюзная академия сельскохозяйственных наук имени В. И. Ленина) və ya qısaca "VASXNİL" (rus. ВАСХНИЛ)[5] — SSRİ-nin su, meşə və kənd təsərrüfatı üzrə ali elmi-tədqiqat və əlaqələndirmə-metodik müəssisəsi.[6][7] Onun sisteminə 150-dən çox elmi müəssisə daxil idi.[8]
| Lenin adına Ümumittifaq Kənd Təsərrüfatı Elmləri Akademiyası | |
|---|---|
 | |
| Yaranma tarixi | 25 iyun 1929[1][2] |
| Ləğvolma tarixi | 30 yanvar 1992[1] |
| Rəsmi dili | |
| Mərkəzi | |
| Sədr | Nikolay Vavilov[3][1], Nikolay Vavilov[1], Trofim Lısenko[4][1], Trofim Lısenko[1] |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
25 iyun 1929-cu ildə SSRİ Xalq Komissarları Sovetinin "V. İ. Lenin adına Ümumittifaq Kənd Təsərrüfatı Elmləri Akademiyasının təşkili haqqında" dekreti verilmişdir. Bu tarix "VASXNİL"-in yaranma günü hesab olunur.[9]
1930–1940-cı illərdə "VASXNİL" görüşləri lısenkoçular və genetiklər arasında polemika üçün platforma rolunu oynamışdır.[10] 1936-cı ildə "VASXNİL"-in dekabr sessiyasından sonra (19–27 dekabr 1936-cı il) Trofim Lısenko "VASXNİL"-ə nəzarəti ələ keçirmiş, bundan sonra akademiya otuz il ərzində lısenkoçuluq qalasına çevrilmişdir. "VASXNİL"-in avqust sessiyasında (31 iyul–7 avqust 1948) "Mendel-Veysman-Morqan" genetikasının tədrisinə rəsmi qadağa qoyulmuşdur.[10] 1949-cu ildə akademiya "Lenin" ordeni, 1979-cu ildə isə "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni ilə təltif edilmişdir.[6]
1992-ci ildə SSRİ-nin dağılması və müstəqil Rusiyanın yaranması ilə əlaqədar akademiya fəaliyyətini dayandırmışdır.[7]
- ↑ 1 2 3 4 5 6 Гончаров Н. П. Заметки к несостоявшемуся юбилею РАСХН (ВАСХНИЛ), Notes Related to the Failed Anniversary of the Russian Academy of Agricultural Sciences (VASKhNIL) (rus.). // Историко-биологические исследования 2015. Т. 7, вып. 3. С. 58–78. ISSN 2076-8176; 2500-1221
- ↑ Гончаров Н. П. Государственная организация аграрной науки в России (К 175-летию РАСХН), State Agrarian Science in Russia (On the 175th anniversary of the Russian Academy of Agricultural Sciences) (rus.). // Историко-биологические исследования 2012. Т. 4, вып. 3. С. 28. ISSN 2076-8176; 2500-1221
- ↑ Васильева Е. В. Последствия Августовской сессии ВАСХНИЛ для агробиологической науки на Дальнем Востоке, The consequences of the August Session of VASKhNIL (Lenin All-Union Academy of Agricultural Sciences) for agrobiology in the Russian Far East (rus.). // Историко-биологические исследования 2020. Т. 12, вып. 1. С. 61–84. ISSN 2076-8176; 2500-1221 doi:10.24411/2076-8176-2020-11002
- ↑ Tauger M. B. Павел Пантейлемонович Лукьяненко и Зелёная революция в Советском Союзе, Pavel Luk’ianenko and the Soviet Green Revolution (rus.). // Историко-биологические исследования 2015. Т. 7, вып. 4. С. 64–89. ISSN 2076-8176; 2500-1221
- ↑ "Архивы России: Список сокращений". Archived from the original on 2011-11-05. İstifadə tarixi: 2023-01-25.
- ↑ 1 2 П. П. Павлов: 50 лет Всесоюзной ордена Ленина академии сельскохозяйственных наук имени В. И. Ленина / Под ред. П. П. Павлова. — М: 1979
- ↑ 1 2 "Всесоюзная ордена Ленина Академия сельскохозяйственных наук им. В. И. Ленина (ВАСХНИЛ) Госагропрома СССР — Путеводитель. Краткий справочник фондов. Российский государственный архив экономики. 1. 1994". 2012-01-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-27.
- ↑ "Путеводитель. Справочник фондов РГАЭ. Российский государственный архив экономики. 2. 1994 — Предисловие. III". 2012-01-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-27.
- ↑ Об организации Всесоюзной Академии Сельско-Хозяйственных Наук имени В. И. Ленина Arxivləşdirilib 2021-09-07 at the Wayback Machine, 25.06.1929.
- ↑ 1 2 Прингл, 2022
- Питер Прингл. Николай Вавилов. Ученый, который хотел накормить весь мир и умер от голода. М.: Альпина Паблишер . 2022 [Peter Pringl. The Murder of Nikolai Vavilov: The Story of Stalin's Persecution of One of the Great Scientists of the 20th Century]. ISBN 978-5-9614-3450-7.
- Академия сельскохозяйственных наук // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] (3-е изд.). М.: Советская энциклопедия. гл. ред.: А. М. Прохоров. 1969–1978. 640 ст.
- Биографическая энциклопедия РАСХН, ВАСХНИЛ
- Сибирское отделение РАСХН